فعالان وکارشناسان خودرویی کشور در شرایط کنونی به این موضوع مهم تاکید دارند: توسعه اقتصادی درگرو شکوفایی صنایع خودروسازی
صنعت خودرو به عنوان صنعتی تاثیرگذار وبزرگ بخش های مختلف کوچک وبزرگی را شامل می شود.درحقیقت نقش صنعت خودرو در اقتصاد یک کشور انکار ناپذیر است به طوری که در بسیاری از ممالک توسعه یافته جهان برند کارخانه های خودروسازی معرف قدرت تجاری واقتصادی یک کشور محسوب می شود.
صنایع خودرو شبکه گستردهای از روابط اقتصادی داخل کشورها و حوزه بینالمللی را شکل میدهند که درصورت وجود بحرانهای اقتصادی کل این شبکهها و در نهایت صنایع خودروسازی با اثرپذیری از اتفاق های افتاده با بحران روبرو می شوند.
البته نباید از ذکر این نکته مهم غافل شویم که خودروسازان بزرگ مستقر در کشورهای پیشرفته قطعات و مواد اولیه خود را از کشورهای کمتر توسعهیافته تهیه میکنند و این روابط اقتصادی خود مقدمات یک شوک اقتصادی به صنایع کشورهای دیگر میشود.
موضوعی که باعث میشود این صنعت در برابر بحرانهای اقتصادی آسیبپذیر باشد تنوع صنایع وابسته به آن و قیمت بالای محصول نهایی است. این صنعت بزرگ در صورت نداشتن آیندهنگری به حاشیه خواهدرفت.
ساخت خودروهای با قیمت مناسب یا خودروهایی که امکان خرید از سوی قشر متوسط جامعه از طریق تسهیلات بانکی را دارند توام با استفاده از فناوریهای جدید و افزایش ایمنی از عوامل موثر در افزایش تولید خودروها بوده است.
به عنوان مثال در کشور آمریکا بر اساس تحقیقات صورت گرفته مالیات از محل فروش خودروها در این کشور بیش از 110 میلیارد دلار درآمد برای دولت ایجاد کرده است و این در حالی است که بیش از 2 میلیون نفر بهصورت مستقیم در شرکتهای خودروسازی در بخشهای طراحی، توسعه، تولید و بازاریابی و… مشغول به کار هستند.
در واقع خودروسازان مطرح دنیا با شناخت نیاز بازار میتوانند به سرعت به علایق مشتریان خود پاسخ دهند. برای مثال حرکت خودروسازان به سمت تولید پیکآپها و خودروهای شاسیبلند یا کراساورها نتیجه تغییر ذایقه مشتریان بوده است. از طرف دیگرکاهش قیمت سوخت و ایجاد تسهیلات مناسب از طریق پرداخت وام یا پرداخت قسطی باعث جهش فروش خودرو درآمریکا شده است. پیشبینی میشود مقدار فروش خودروها در آمریکا در سال ۲۰۱۸ با بیش از10 درصد رشد همراه باشد که در مقابل موجب جذب ۱۰ درصدی نیروی بیشتر برای کار در این صنعت و صنایع وابسته به آن خواهد شد.
ذکر این نکته مهم است که افزایش فروش خودرو از جوانب مختلف بر روی اقتصاد یک کشور تاثیر مثبت میگذارد و باعث صعودی شدن درآمد دولت از محل مالیاتها میشود. از سوی دیگر با افزایش میزان فروش خودرو، صنایع وابسته دربخشهای مختلف با رونق روبرو خواهند شدکه وقوع این رخداد موجب رونق زنجیرههای بعدی اقتصاد یک کشور میشود.
به منظور بررسی آثارصنایع خودروسازی بر اقتصاد کشورهای مختلف و بررسی وضعیت صنعت خودروسازی ایران واثرش براقتصاد کشور با دو تن از صاحب نظران وکارشناسان اقتصادی وخودرویی کشور گفتگو کرده ایم تا نظر آنها را درباره این موضوع مهم مطلع شویم.
اشتغال زایی وصادرات قطعه، نقاط قوت خودروسازی ایران
احمدپورفلاح مشاورعالی ریاست اتاق بازرگانی صنایع،معادن وتجارت ایران با اشاره به اینکه در کشورهای مختلف دنیا پس از سرمایه گذاری در حوزه مسکن خودرو بیشترین ثروت جهانی را به خود اختصاص داده است گفت:کیفیت ساخت خودرو یک کشور نشان از جایگاه صنایع خودروسازی در آن کشور دارد.
وی با اشاره به اینکه بسیاری از برندهای خودروساز دنیا در اروپا وآمریکا مدل های قدیمی خودروهای تولید شده خود را همچنان به عنوان یک سمبل در موزه ها ونمایشگاه ها نگهداری می کنندگفت: برندهای معتبر خودروساز دنیا از طریق افزایش کیفیت وکارآیی توام با ارائه آپشن های جدید به مدل های تازه تولید شده خودرو های مختلف به نوعی در بازارهای فروش به رقابت می پردازند.
پورفلاح با بیان اینکه صنعت خودروسازی در ایران سابقه طولانی دارد افزود:متاسفانه خودروسازان ایرانی نسبت به سابقه ای که در تولید خودرو دارند به موفقیت درخور توجه ای دست پیدا کرده اند که وقوع این اتفاق از عوامل مختلفی نشات می گیرد.
رییس اتاق بازرگانی ایران وایتالیا افزود:وقتی خودروهای مختلف خارجی با برندهای متفاوت بخواهند وارد کشور شوند از وارد کننده تعرفه های بالایی دریافت می شود که قیمت خودرو در داخل کشور را به نوعی افزایش می دهد و وقوع همین اتفاق موجب از بین رفتن فضای رقابتی در صنعت خودروی کشور می شود.
وی گفت: طی 10 تا 15 سال اخیر با ورود خودروهای چینی وکره ای به بازار ایران به نوعی شاهد ارتقای کیفیت خودروهای ایرانی بودیم اما به نظر من هنوز به لحاظ کیفیت خودروهای ساخت داخل کشور با استانداردهای بین المللی فاصله کمی دارند.
پورفلاح با اشاره به اینکه صنعت خودروی کشور در پارامترهایی همچون ایجاد اشتغال و صادرات قطعه به کشورهای دیگر گام های مهمی برداشته است گفت:در اشتغال زایی وصادرات قطعات خودرو از ایران به سایر کشورهای دنیا صنعت خودروی کشورمان گام های مثبت وسازنده ای برداشته است.
مشاورعالی ریاست اتاق بازرگانی صنایع،معادن وتجارت ایران تاکید کرد:صادرات یکی از مهم ترین اهداف صنایع خودروسازی در هرکشور است به طوری که اگر بازارهای هدف شناسایی شوند به طور قطع می توان درحوزه صادرات خودرو اقدامات موثری را انجام داد.
وی تاکید کرد: دریک برهه زمانی خودروهای ایرانی را می توانستید در کشورهای عراق،پاکستان،بلاروس وسوریه پیدا کنید ولی در شرایط کنونی بیشتر خودروهای کشورهای جهان را خودروهای چینی وکره ای تشکیل می دهند.
رییس اتاق بازرگانی ایران وایتالیا اضافه کرد: پس از اجرای برجام راه بسیاری از خودرو سازهای اروپایی همچون پژو و رنو به منظور حضور در ایران هموار شد اما با خروج آمریکا از برجام به نظر می رسد استمرار حضور خودروسازهای اروپایی در ایران با چالش هایی روبرو باشد که برای حل این معضلات باید راهکارهای مختلفی از سوی دیپلمات های ایرانی در نظر گرفته شود.
سبقت چشم بادامی ها از صنعت خودروی کشور
محمدقلی یوسفی که از اساتید برجسته دانشگاه در حوزه اقتصاد وصاحب نظر بخش خودرو کشور است با اشاره به اینکه بیش از 60 صنعت به طور مستقیم وغیر مستقیم به صنایع خودروسازی وابسته هستند افزود: صنعت خودروسازی ایران طی سالهای گذشته به جز مقطعی کوتاه در اوایل دهه 70 به شکل نادرستی مدیریت شده است که همین موضوع در وارد شدن صدمات جبران ناپذیر به صنایع خودروسازی ایران موثر بوده است.
وی با اشاره به اینکه صنعت خودرو در ایران سابقه طولانی دارد تصریح کرد: بسیاری از کشورهای دنیا همچون چین وکره جنوبی زمانی که ایران صاحب صنعت خودروسازی توسعه یافته ای بود حتی از این صنعت هم برخوردار نبودند ولی در شرایط کنونی می بینیم که خودروهای کره ای وچینی بازار خودرو ایران را تسخیر کرده اند وشاهد صادرات چشم گیر خودروهای چینی وکره ای به بازار ایران هستیم.
یوسفی اضافه کرد: صادرات محصولات صنعتی از مهم ترین اهداف هر کشور است اما در شرایط کنونی ایران با معضلات متعدد اقتصادی وصنعتی روبروست که صنعت خودرو هم از این قاعده مستثنی نیست
استاد برجسته دانشگاه در حوزه اقتصاد گفت: پس از اجرای برجام مجددا امیدها برای توسعه صنعت خودروسازی کشور با جوینت شدن خودروسازان ایرانی واروپایی با یکدیگر از سر گرفته شد اما با خروج آمریکا از برجام و احتمال بازگشت تحریم ها صدمات جبران ناپذیری به صنایع کشور وارد می شود.
سخن آخر
بنابراین با توجه به اینکه صنعت خودروی کشور درشرایط کنونی با معضلات اقتصادی متعددی که از حوزه سیاست نشات می گیرد دست وپنجه نرم می کند به نظر می رسد باید با اتکا به توانمندی های متخصصان ایرانی درحوزه خودروسازی به نوعی همچنان بتوان چراغ صنایع خودروسازی ایران را روشن نگه داشت هرچند درشرایط کنونی انتقال تکنولوژی وفناوری روز دنیا به خودروسازان ایرانی بسیار مهم است که در پسابرجام این مهم در حال انجام است و درصورت بازگشت احتمالی تحریم ها،دیپلماسی هوشمندانه می تواند گره از چالش صنایع خودرو سازی کشور باز کند.
منبع: روزنامه دنیای اقتصاد – ویژه نامه غرب استان تهران