هفت سین صنعتی در محیط کار

هفت سین صنعتی، یا آنچه در ژاپن به سیستم ۵s معروف شده، مجموعه ای از معیارهایی است که رعایت و اجرای آن موجب ارتقاء کیفیت محیط کار می شود.

هفت سین صنعتی، یا آنچه در ژاپن به سیستم ۵s و در کشورهای پیشرفته صنعتی غرب به HOUSE KEEPING معروف شده، مجموعه ای از معیارهایی است که رعایت و اجرای آن موجب ارتقاء کیفیت محیط کار می شود.

برای نظام هفت سین صنعتی مزایایی قایلند که عمده آن ها به شرح زیر است :

• بالا رفتن روحیه و علاقه مندی به محیط کار
• بهبود ایمنی و بهداشت محیط کار
• کاهش میزان خرابی ماشین آلات
• کاهش هزینه ها
• افزایش راندمان و کارایی
• تثبیت و بهبود کیفیت
• اعمال و بهبود روش کنترل های مدیریتی به مدد مشارکت جمعی و تقویت خود کنترلی همه همکاران

نظام هفت سین صنعتی پاسخ به حل مسایلی است که بدون درگیر شدن و پیگیری مشترک مدیریت و فرد فرد کارگران و کارمندان میسر نیست . در اینجا به شرح مختصری از هر یک از این (( سین )) ها می پردازیم .

۱ – سوا کردن غیر ضروری از ضروری

منظور از این معیار، تشخیص وسایل ضروری از غیر ضروری و دور کردن وسایل غیرضروری از محیط کار است.

۲ – سامان دادن و مرتب چیدن

منظور از این مورد، محل و روش مناسب نگهداری و چیدن لوازم، تجهیزات و ابزار کار در انبار یا در ایستگاه کاری به منظور آسانی و راحتی دسترسی و برگرداندن آن هاست.

۳ – سپیدی و پاکیزگی

پاکیزگی از دو چیز حاصل می شود:
۱ – کثیف و آلوده نکردن و ریخت و پاش نکردن.
۲ – پاکیزه نمودن قسمت های کثیف و آلوده و جمع و جور کردن.

برنامه هایی مثل گردگیری ۳ دقیقه قبل از شروع به کار، پاک کردن محیط اطراف دستگاه در فاصله تنفس یا پایان شیفت کار، نظافت هفتگی دستگاه و محیط کار، نظافت و کنترل ماهانه عمومی کارگاه توسط همه کارکنان کارگاه و نظیر این برنامه های منظم و متناوب برای پاکیزگی.
نظافت و بهداشت شخصی کارکنان مانند نظافت لباس کار، کفش کار، استفاده از حمام، استفاده به موقع از دستکش و سایر لوازم کار مثل عینک، گوشی، ماسک و نظایر آن.

۴ – سعی در حفظ وضع مطلوب

اطمینان از اجرای معیارهای مراحل قبلی برای رعایت سلامتی و ایمنی و زیبایی محیط کار.

۵- سازمان یافتگی و انضباط کاری

انضباط کاری، یعنی؛ رفتار و انجام کارهای تعریف شده در محیط کاری که زندگی و کار دسته جمعی را برای یک گروه زیاد از انسان هایی که وظایف مختلفی بر عهده دارند ، مطبوع و آسان کند.
وقت شناسی، رعایت کامل دستورالعمل ها و مقررات، حفظ احترام متقابل، انجام به موقع و طبق استاندارد تولید، تعمیر، نظافت، حفظ ظاهر آراسته، استفاده از وسایل و تجهیزات ایمنی، رعایت سلسله مراتب، عدم ایجاد درگیری لفظی و غیر لفظی با همکاران و رعایت بسیاری دیگر از نکات اخلاقی و رفتاری از جمله معیارهایی هستند که در این (( سین )) مورد نظر است.

۶- سخت کوشی و با تمام نیرو کارکردن

مشارکت هر چه بیشتر کارکنان در تعیین هدف و روش انجام کار ، احساس مسئولیت در انجام درست و دقیق، کارآنان را به سخت کوشی تشویق کرده ، موجب جدیت در کار کردن با تمام نیرو و توان آن ها شده، باعث می شود که فرد ازکار مثل یک فعالیت ورزشی ، هنری و اجتماعی لذت ببرد.

۷- سماجت در کارهای خوب تا سر حد عادت

تلاش درانجام پیوسته کارهای خوب تاحدی که به صورت یک عادت درآید. با این (( سین )) آخر ، ما می توانیم پنج سین اول را با استمرار به اجرا در آوریم.

آنچه در اجرای هفت سین صنعتی مثل اجرای هرپروژه مدیریتی دیگر اهمیت دارد ، این است که :
 ویژگی های سودمند کار مورد نظر را تشریح کنیم.
 آن را به صورت یک هدف و اعتقاد مشترک برای همه کارکنان در آوریم.
 از امور آسان تر که نفع عمومی نیز در آن هاست، شروع کنیم.
 همه را در موارد لازم آموزش دهیم.
 در اجرا جدی باشیم و خود بیشتر از همه درگیر شویم و آستین بالا بزنیم.
 برنامه ریزی کنیم و با برنامه جلو برویم.
 حاصل اجرا را مرتب کنیم و فرایند کار را اصلاح کنیم.
 در همه موارد ، کارکنان را مشارکت دهیم.
 در مسیر کار ، از تشویق و کارهای فرهنگی کمک بگیریم.
 در اجرای کار ، سماجت و پیگیری کنیم، گزارش بخواهیم و تحلیل و نتیجه گیری کنیم.
 کارکنان را با دادن اطلاعات صحیح و واقعی در جریان پیشرفت کار قرار دهیم.
 ارزشهای تحقق یافته را به خارج از کارخانه و به جامعه اطراف خود سرایت دهیم.