مطالبه خواسته ها و نیازهای جامعه و نقش پالایشگری در فسادزدایی، مهمترین رسالت خبرنگار است که با اندکی اغماض از سوی مسوولان، به منصه ظهور می رسد.
ابزار کار خبرنگار، قلم و کاغذی است که با وجود کمیت کم، کیفیتی بزرگ به بار می نشاند و گاه تحولی به وجود می آورد که موجب ساخت و آبادانی شهر و دیار، پیشگیری از رخدادهای بزرگ و خطرناک، یادآوری وظایف و انتظارات مردمی از مسوولان و غیره می شود. خبرنگاری که مطالبه گری خواسته های مردم را بر مطالبات خود ارجحیت می دهد و حلقه واسط ملت و دولت می شود.
از سوی دیگر، بدون وجود خبرنگاران، مسوولان از بسیاری از نیازهای اجتماعی، مطالبات مردمی، مشکلات، کمی‌ها و کاستی‌ها و حتی در نقطه مقابل، حاصل اثر عملکرد خود در پیشرفت‌ها و بهبود اوضاع مطلع نمی‌شوند و افزون بر این، نبود نقد و انتقاد از روسای امور کشوری، آسیب ها و فسادهای بسیاری به همراه خواهد داشت.
موضوعی که «ناصر ایمانی» فعال سیاسی رسانه، در گفت و گو با خبرنگار علمی ایرنا، ضمن تایید آن، این نقش پالایش و رسوا کننده خبرنگار را به آتش نشانی تعبیر کرد که برای خاموش کردن آتش فساد و ساختارشکنی های سیاسی و اجتماعی، خود را به شعله های خطر می اندازد.
**مروری بر فسادهای رسواشده با قلم خبرنگاران
در سراسر جهان موارد مختلفی از فسادهای اخلاقی، مالی، شخصیتی، جنسی و موارد بیشمار دیگر وجود دارد که به واسطه نگاه تیز خبرنگاران برملا شده اند.
نمونه هایی همچون خبر فروش اطلاعات کاربران توسط فیسبوک که برای اولین بار از سوی گاردین و شبکه چهار تلویزیون انگلیس پخش شد و از همان ساعات اولیه انتشار، مورد توجه مردم و رسانه‌های دنیا قرار گرفت تا حدی که ارزش سهام این شرکت تا 58 میلیارد دلار سقوط کرد. تجربه‌ای وحشتناک که تاکنون برای این شبکه اجتماعی رخ نداده بود.
مورد دیگر، رسوایی فساد مالی در کره جنوبی است که دادستانان این کشور، از «لی میونگ باک» رییس جمهوری اسبق و محافظه کار این کشور به سبب پرونده فساد مالی بازجویی کردند. دادستان، لی را به دریافت یک میلیون و 600 هزار دلار از سرویس اطلاعات ملی این کشور از طریق دستیاران خود برای اهداف شخصی متهم کرد. وی همچنین متهم است که از طریق یک شرکت تولیدکننده قطعات خودرو به نام دی اِی اِس، کانالی را برای ایجاد صندوقی به ارزش 28 میلیون دلار جهت پرداخت رشوه به وجود آورد تا بتواند مبالغ واقعی آن را از این طریق اختلاس کند.
پرونده فساد اخلاقی «دونالد ترامپ» رییس جمهوری آمریکا هم که هر از چندگاهی از سوی رسانه ها برملا می شود، از جمله رسوایی هایی است که قرار بود با حق السکوت افشا نشود.
**ظهور رسالت فسادزدایی خبرنگار با گسترده شدن دایره فعالیت
خبرنگار، زبان ملت یا دولت یا حلقه واسط میان دولت و ملت عنوان می شود که با جسارت و اراده مستحکم به پیگیری سوژه های خبری، گزارشی و انتقال خواسته ها به مسوولان و مقامات می پردازد. در کشورهای توسعه یافته سیاسی و به فرض فضای رسانه ای سالم، خبرنگاران نقش قابل توجهی در رشد و توسعه سطح باور، اندیشه و استعداد افراد جامعه ایفا کرده و در نتیجه سطح علم و دانش و فرهنگ جامعه را بالا می برند و هر لحظه فکر نو به جامعه تزریق کنند، موضوعی که در کشورهای در حال توسعه کمتر به آن بها داده می شود.
در این باره، ناصر ایمانی در گفت و گو با ایرنا گفت: در کشورهای توسعه یافته سیاسی بخشی از وظایف قوای امنیتی، قضایی و نظام دادگاه ها و سایر موارد به خبرنگاران محول می شود، امری که گاه به صورت تعمدی انجام می شود. به این معنا که اگر محدودیت های قانونی یا سیاسی برای ورود دستگاه اجرایی یا قضایی به پرونده ای وجود داشته باشد، این پرونده به طور غیر رسمی به ژورنالیست ها داده می شود. خبرنگاران روی موضوع کار و پرونده را برای ورود و رسیدگی دستگاه های اجرایی و قضایی آماده می کنند.
به گفته ایمانی، شاهد این امر، رسوایی مفاسد سیاسیون و مسوولان عالیرتبه کشورهای جهان توسط سیستم خبرنگاری و ژورنالیستی است. بنابراین خبرنگاران در یک جامعه باز و آزاد نقش بسیار مهم و کارآمد در شفاف سازی برعهده دارند و به عبارت دیگر، نظام های سیاسی می توانند از خبرنگاران برای سلامت سیستم استفاده می کنند.
این فعال رسانه ای افزود: اما در کشورهای در حال توسعه که نظام خبرنگاری و مطبوعات، از سیستم باز کمتری بهره مند هستند، متاسفانه مواردی که ذکر شد در مورد خبرنگاران رعایت نمی شود در حالی که لازم است هم نظام حکومتی و هم سیاسیون صبر و تحمل بیشتری صرف کنند تا این فرهنگ و نوع کار خبرنگاری جا بیافتد. واقع مطلب این است که جامعه، حکومت و قانون باید به نظام مطبوعاتی با اغماض بیشتری برخورد کنند چرا که خبرنگاران رسالت مهمی را بر عهده دارند که در کل فعالیت آن ها برای سلامت کشور مفید است.
**کمرنگ بودن نقش پالایش گری رسانه ها در فسادزدایی جامعه ایران
ایمانی در بخشی دیگر از این گفت و گو، عملکرد رسانه ها و خبرگزاری های داخلی را در مقوله فسادزدایی ضعیف توصیف کرد و اظهار داشت: متاسفانه نظام مطبوعاتی ایران در راستای مبارزه با فساد هنوز به این مساله ورود نکرده است و عمدتا به مسایل کم اهمیت و حاشیه ای مانند رقابت های جناحی و سیاسی پرداخته می شود.
وی تاکید کرد: وارد نشدن ضابطه مند رسانه ها و خبرنگاران به حوزه افشاگری فساد، از نقص های نظام خبرنگاری ما است در حالی که اگر با رعایت چارچوب ها و ضوابط وارد شوند و بی محابا عمل کنند و همچنین مسوولان ذیربط هم در مورد آنان اغماض به خرج دهند، شاهد آثار مثبت کوتاه مدت و بلندمدت این رویکرد در شکوفایی و سلامت جامعه و حکومت خواهیم بود.
ایمانی، خبرنگاران را به آتش نشانانی تشبیه کرد که رفتن به دل آتش و خطر را به جان می خرند لذا همانند آتش نشانان که برای زدن دل به آتش و خطر مجهز به انواع لباس های ضدحریق و ضد خطر می شوند، خبرنگار هم نیاز به پوشیدن این لباس دارد تا بتواند به دل خطر برود، امنیت و آرامشی که نظام باید برای او فراهم کند و اگر قرار باشد با کوچکترین عملکردی مورد بازخواست قرار بگیرد از رسالت خود فاصله می گیرد.
منبع: ایرنا
