اولین نشست از سلسله نشست‌های «رسانه، افکار عمومی و بازنمایی رویداد» با حضور شهریار شمس سردبیر روزنامه همشهری، دکتر صادق زیباکلام استاد دانشگاه، فعالان سیاسی و رسانه‌ای از سوی وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی برگزار شد.
شهریار شمس در این مراسم با اشاره به لزوم تغییر نگرش رسانه‌های مکتوب در فضای عمومی جامعه با توجه به اقبال عمومی به فضای مجازی، گفت: یک رسانه مکتوب با توجه به وضعیت کلی جامعه نمی‌تواند فقط متکی به خبر باشد، قبلا رقابت رسانه‌های مکتوب با صدا و سیما و رادیو بود اما الان فضای مجازی آنقدر گسترش پیداکرده که حتی صدا و سیما هم نمی‌تواند در عرصه خبر با فضای مجازی رقابت کند.
سردبیر روزنامه همشهری با بیان اینکه رسانه‌های مکتوب باید به‌دنبال تغییر نگرش باشند، گفت: در وهله نخست این رسانه‌ها باید به سمت تحلیل، یادداشت و تحلیل خبر بروند. شمس ادامه داد: در چند دهه گذشته رسانه‌های ما به‌عنوان رابط میان دولت با ملت عمل می‌کردند و حرف‌های دولت را بازپیرایی کرده و به‌صورت خبر و گزارش در اختیار مردم قرار می‌دادند و همیشه جای رابط ملت با دولت خالی بوده مگر در دوره‌هایی مثل بعد از انقلاب مشروطه و زمان انقلاب که رسانه‌ها صدای ملت را به گوش دولت می‌رساندند. به‌جز این چند عرصه که به‌ندرت در مطبوعات اتفاق افتاده است، رابطه ملت با دولت دچار اختلال و پارازیت و تبدیل به رابطه دولت با ملت شده است.
به‌گفته وی، با بروز و ظهور فضای مجازی این اتفاق افتاد که مردم به رسانه‌های قدرتمندی دست یافتند که این خلأ را پر کرده و شروع به تأثیر‌گذاری کردند؛ این اثر به قدری گسترده شده که بقیه رسانه‌ها را دنباله‌رو خود کرده‌اند و چیزی را تولید می‌کنند که ممکن است واقعی، دروغ یا بزرگ‌نمایی شده باشد و رسانه‌ها نیز دنباله‌رو آنها می‌شوند.
او ادامه داد: سؤال ساده برای من به‌عنوان فعال رسانه‌ای این است که چه اتفاقی افتاده که آنچه من مخابره می‌کنم، تأثیر‌گذار نیست اما آن چیزی که در فضای مجازی مخابره می‌شود، تأثیر‌گذار است؟ جواب واضح است ما پیام‌دهنده‌های رسمی، نه کانال‌های ارتباطی را خوب می‌شناختیم و نه بلدیم از آنها درست استفاده کنیم و به‌دلیل محدودیت‌هایی که بر ما حاکم است جرأت استفاده از آنها را هم نداریم. به گفته شهریار شمس، تا زمانی که اطلاعات دقیق، شفاف و با صداقت به مخاطب ندهیم هیچ وقت نمی‌توانیم اعتماد او را به‌خودمان جلب کنیم و اگر نتوانیم اعتماد را جلب کنیم، دیگر اصلا مهم نیست که بازتاب رویداد می‌دهیم یا نه؟
✅ زیباکلام: فضای مجازی مثل سیل است
صادق زیباکلام، استاد دانشگاه نیز در ادامه نشست گفت: معتقدم فضای مجازی در جامعه ما مثل بهمن و سیلی که به‌راه افتاده، همینطور از کوه سرازیر شده و در حال پایین آمدن است.
زیباکلام ادامه داد: بعد از انتخابات94 مجلس پدیده عجیبی اتفاق افتاد که حتی یک نفر از اصولگرایان نتوانستند به مجلس شورا و خبرگان راه پیدا کنند. در گرماگرم تبریک و تهنیت و گل و شیرینی، یادداشتی در روزنامه شرق نوشتم با این عنوان که چه‌کسی اصولگرایان را شکست داد: اصلاح‌طلبان یا تلگرام؟ در این مقاله عنوان کردم که اصلاح‌طلبان هیچ کاری نکردند و این تلگرام بود که اصولگرایان را شکست داد.
این استاد علوم سیاسی دانشگاه گفت: ما خیلی نباید خوشحال باشیم که فضای مجازی این نقش را در ایران دارد چون فضای مجازی مثل شمشیر دو دم است. درست است که در انتخابات 94 و 96 و خیلی جاها از طرفی که ما می‌خواهیم می‌بُرد و جلو می‌رود اما پوپولیسم یک اژدهای هفت‌سر وحشتناکی است که می‌تواند این تیغ را به طرف ما بگیرد و تکه‌پاره‌مان کند.
او با طرح این سؤال که چرا فضای مجازی در جامعه ما اینقدر حاکمیت پیدا کرده است؟ گفت: من معتقدم اگر حداقل آزادی بیان و مطبوعات را در جامعه داشتیم، فضای مجازی اینطور در کشور ما توسعه پیدا نمی‌کرد؛ چرا که درجه آزادی مطبوعات و صدا و سیما در بسیاری جوامع حتی توسعه‌نیافته بیشتر از ایران است.
منبع: کانال انجمن صنفي روزنامه نگاران استان تهران
