فروش صابون و صرفه‌جویی در جهان

دانستنی آنلاین/فرهاد اسماعیلی: او شرکت کالاهای مصرفی را به عنوان الگویی از مسئولیت اصلاح کرد. آیا او می تواند الگوی خود را اثبات کند؟ کارخانه یونیلوور در خارج از لیورپول انگلیس با آن خط مونتاژ که تسمه نقاله آن با صدای کلیک کلاک در حرکت است و روی بطری‌های جدید نرم کننده پارچه مارک Comfot توضیح داده شده که این محصول جدید برای ۳۸ نوع شستشو مناسب است یک پیام را روی محصولات خود به یدک می کشد و این ئیام بسیار واضح است: «مشتریان باید در صرفه جویی در یکی از با ارزش ترین منابع زمین یعنی آب، کمک کنند.»

 

شرکت انگلیسی هلندی یونیلوور که یکی از بزرگترین شرکت های تولیدکننده در جهان بازاریابی هوشمندانه است، ترفندهای بی‌شماری را برای جذب مشتری در ۳۰۰ کارخانه خود در سرتاسر جهان به کار گرفته و به این صورت بیش از ۴۰۰ محصول را برای ۲٫۵ میلیارد مشتری خود در جهان ارائه کرده است یعنی از هر سه نفر یک نفر از محصولات این شرکت استفاده می کند. پیام این شرکت برای سرمایه گذاران و شرکت های زیر مجموعه در جهان این است: «شرکت های بزرگ باید به سرعت شیوه تجارت خود را تغییر بدهند و یا سرعت خود را کم کنند و فنا شوند.»

یونیلوور در سال ۱۸۸۰ فعالیت خود را در یک روستای زیبا در نزدیکی لیورپول به نام «بندر نورلایت» آغاز کرد و به عنوان نخستین شرکت که صابون بسته بندی مارک دار تولید می کند، وارد عرصه تولید شد. این شرکت برای حل یک بحران متولد شد و با تلاش برای متوقف کردن همه‌گیری‌های بیماری‌ها و جلوگیری از مرگ و میر کودکان در فقر شدید آن دوره انگلستان ادامه داد.

هنوز هم بعد از ۱۳۰ سال فعالیت، گردانندگان این شرکت اعتقاد دارند که جهان نیاز به تغییر و اصلاح دارد. اما برای مشتریان این شرکت ه محصولات خود مانند بستنی بن و جری، صابون کبوتر، چای لیپتون، مایونز هلمن و سایر محصولات یونیلوور را از سوپرمارکت‌ها می خرند، وضعیت جهان آخرین موردی است که می توانند به آن فکر کنند.

تصور اینکه بلایای زیست محیطی ممکن است روزی منجر به ناپدید شدن مواردی از قفسه شود، برای آنها دشوار است. اما برای یونیلوور که برای حل بحران متولد شده، پتانسیل مصیبت زیست محیطی به اندازه کافی واقعی است.

حساسیت در مسئولیت اجتماعی

کسی که بیشترین حساسیت را در بحث مسئولیت اجتماعی به ویژه زیست محیطی دارد، پل پولمن ۶۰ ساله هلندی با قدی بلند و صدای نرم است که در هشت سال گذشته مدیرعامل این شرکت بوده است.

بیش از ۲۰۰ مایلی جنوب لیورپول که در دفتر مرکزی شرکت لندن در رودخانه تیمز قرار دارد، در صندلی صندلی قرار دارد، پولمن آمار و ارقامی را که معمولاً در مجمع عمومی سازمان ملل متحد شنیده می شود، نسبت به مجموعه، یک شرکت با ۵۸ میلیارد دلار فروش، جمع می‌کند. در حقیقت، در ماه نوامبر گذشته ، دولت فرانسه نه به خاطر توانایی خود در سودآوری، بلکه به دلیل مبارزات جهانی فریبنده خود برای تقویت تغییرات آب و هوایی، یک شوالیه را به او گره زد.

پل پولمن از این موضوع که در سال ۲۰۱۷ میلادی ۵٫۷ میلیارد دلار سود خالص این شرکت بوده است سخن به میان می آورد و در این باره می گوید: شرکت ها و نیروهای انسانی پتانسیل بیشتری دارند و قطعا می توانند به راحتی این سود را افزایش دهند.

او از نوع رفتار انسانی در جهان نیز بسیار نگران است و ادامه می دهد: بیش از ۱۶۰ میلیون کودک در جهان از سوء تغذیه رنج می برند و هر سال هشت میلیون نفر در جهان بر اثر آلودگی جان خود را از دست می دهند در حالیکه کشورهای ثروتمند جهان که جمعیت انها به یک میلیارد هم نمی رسد ۷۵ درصد منافع طبیعی را مصرف می کنند. همچنین ما در این دنیا ۳۰ تا ۴۰ درصد مواد غذایی را هدر می دهیم، در حالیکه میلیون ها نفر گرسنه می خوابند. اما این مشکل بزرگ است که چرا ما شجاعت اخلاقی حمله به این موارد را نداریم.

تدوین ۱۷ هدف توسعه جهان

پولمن یک سند را برای خواندن به من می‌دهد: گزارشی از کمیسیون توسعه تجارت و پایدار، گروهی از مدیران عامل و سازمان‌های مردم نهاد که با استفاده از اهداف توسعه سازمان ملل از رشد تجارت حمایت می کنند. در سال ۲۰۱۲، بان کی مون، دبیر کل آن زمان سازمان ملل، پولمن را به عنوان یکی از ۲۶ نفر انتخاب کرد تا ۱۷ هدف توسعه جهان را تدوین کنند. تنها مدیر اجرایی این گروه نیز او بود.

اهداف توسعه پایدار سازمان ملل یا SDG در سال ۲۰۱۵ معرفی شده اند که شامل رفع فقر و نابرابری جنسیتی. وقتی از پولمن پرسیدم چقدر وقت و سرمایه شرکتی را صفر این موارد و لابی گری با سیاستمداران، روسای ایالتی یا سازمان های مردم نهاد، مجمع جهانی اقتصاد و .. می‌کند، در جواب گفت که من برای همین در اینجا هستم تا بتوانم فعالیت های درست در جهان انجام دهم. این بخش جدایی نائذیر از من و شرکت یونیلوور هست چراکه تجارت من به مسئولیت اجتماعی من مرتبط است.

وقتی مارجن دکرز رئیس هیات مدیره شرکت یونیلوور شد، سرمایه‌گذاران فکر کردند نخستین کار او پیدا کردن جانشین برای پولمن باشد. اما پولمن به عنوان مدیرعامل تنها به این نکته فکر می کرد که جهان مشکل دارد و قرن حاضر شاهد شتاب روندهای گرمایش جهانی و گسترش عمیق شکاف بین ثروتمندان و فقرا در جهان هستیم. اما مشخص نیست که این مدیر لایق آیا می تواند در متقاعد کردن مدیران تجارت‌های بزرگ جهان در این زمینه موفق باشد. این موضوعی است که از نظر مدیرعامل یونیلوور انکار ناپذیر است.

از نظر او، خطرات محیطی و فقر تقریباً برای هر بخش از فعالیت‌های تجاری مشکل آفرین است از ذخیره سازی داده ها تا تولید مواد شوینده لباسشویی و چای. به اعتقاد وی، مشاغلی که برابری جنسیتی و حفظ محیط زیست را در دستور کار خود دارند، سود بیشتری کسب می کنند.

او اعتقاد دارد که شرکت یونیلوور می تواند با پیشرو بودن در این موارد، به عنوان یک الگو برای دیگر شرکت های بزرگ تجاری باشد و در این باره می‌گوید: این یک موسسه خیریه نیست که ما در مورد آن صحبت می کنیم.بلکه ما در حال تجارت هستیم.

یونیلوور که سال ۲۰۱۷ درآمدی ۵۸ میلیارد دلار که سود خالص آن ۵٫۷ میلیارد دلار بود را کسب کرد، ۱۶۹ هزار کارمند در سطح جهان دارد. او در رده بندی شرکت های برتر اقتصادی رتبه ۳۸ را از آن خود کرد. در حالیکه در سال ۲۰۱۶ رتبه آن ۴۱ بود.

ارائه طرح زندگی پایدار

در سال ۲۰۱۰ میلادی پولمن طرح زندگی پایدار را ارائه کرد و در همان سال آنرا اجرایی کرد که بر اساس آن ۵۰ هدف برای یونیلوور در نظر گرفته شده است که از آن جمله توقف تولید زباله های خطرناک و دفن آنها در بین زباله های غیر خطرناک در کشورهای دیگر، آموزش برای کاهش ۵۰ درصدی هدر رفت آب در کارخانه های خود است.

پولمن معتقد است که من بیش از تجارت به توسعه جهانی علاقه دارم و و در این راه هیچ راهی بهتر از استفاده از شرکت های بزرگ مانند یونیلوور برای ایجاد و بسط توسعه وجود ندارد. او حتی از افزایش حقوق سالانه خود جلوگیری کرد و در این باره بیان کرده است که من هرگز نخواسته ام مدیرعامل باشم و به آن اصلا اهمیت نمی‌دهد.

یکی از مهمترین مسایل برای پولمن بحث تغییرات آب و هوایی جهان است. او در سال ۲۰۱۵ در کنفرانس تغییرات و آب و هوایی ئاریس خطاب به رهبران جهان گفته بود که بقای شرکت ها به جلوگیری از فاجعه زیست محیطی به ویژه تغییرات و گرم شدن زمین بستگی دارد. اما کارشناسان عتقدند که این سخن پولمن که مشاغل کنونی به محیط زیست بستگی دارد در باور بسیاری از مدیران تجاری جهان نمی‌گنجد و نیاز به تغییر ذهنیت آنان دارد.

به طور معمول، بیشتر شرکت هایی که محیط زیست و فقر را در برنامه های مسئولیت اجتماعی شرکت (CSR) قرار داده اند، آنرا از تجارت درآمدزا جدا کرده اند اما از نظر پولمن تمایز بی معنی است.

وارد کردن تعهدات اجتماعی شرکت در اهداف تجاری

در سال ۲۰۰۹، هنگامی که او به عنوان مدیر عامل شرکت یونیلور از رقیب سوئیسی خود Nestlé در زمان بحران اقتصادی عقب افتاد، دفتر CSR را تعطیل کرد و به ۱۶۹ هزار کارمند یونیلور دستور داد که تعهدات گسترده اجتماعی شرکت را در اهداف تجاری خود وارد کنند. این استراتژی در سراسر کشور به “هر مارک ، هر بازاری” شهرت پیدا کرد و کیت وید که رئیس برنامه پایداری یونیلور است، آن را در یک پست لینکدین شرح داد. این بخشی از آرایش جسورانه پولمن در شرکت بود.

پولمن در بدو ورود گفت که هدف وی دو برابر کردن درآمد از ۴۰ به ۸۰ میلیارد دلار است، در حالی که اسیب‌های زیست محیطی شرکت را نیز نصف می کند. در این باره کارکنان یونیلوور می‌گویند که از زمان ورود پولمن اهداف تهاجمی به القای ذهنیت رشد در شرکت کمک کرده است و اگرچه درآمد دو برابر نشده است اما بیش از ۱۰ میلیارد یورو درآمد افزایش یافته است که فقط ۴ میلیارد دلار آن به دلیل نوسانات شدید ارز بوده است.

پولمن به سرعت فهمید که نتایج برنامه پایداری شرکت، USLP، سال‌ها طول می‌کشد تا به بار بنشیند که برخی از اهداف به دلیل زمان می‌تواند مانع رشد باشد. پولمن خطاب به سرمایه‌گذاران شرکت می‌گوید: سوالی که می‌پرسید این است که آیا این کارها برای جامعه انجام می‌شود یا نه؟ اما باید این نکته را در نظر داشت که همیشه هدف واقعی تجارت یافتن راه حل‌هایی برای جامعه است؛ راه حل هایی که به بهتر شدن جامعه کمک می‌کند.

یونیلور حدود ۷۶ هزار تامین کننده دارد و در ۱۹۰ کشور جهان تولید می‌کند و می‌فروشد. نزدیک به ۶۰ درصد از گردش مالی این شرکت از بازارهای نوظهور در آسیا، آمریکای لاتین و آفریقا است. علت ان هم این است که این مناطق تعداد زیادی از خریداران طبقه متوسط را در خود جای داده اند و این نشانگر بخش بزرگی از پتانسیل رشد یونیلور است.

بلافاصله پس از شروع فعالیت پولمن در یونیلور، Oxfam تحقیق در مورد شرایط کار در کارخانه های این شرکت را آغاز کرد و ویتنام به عنوان نمونه انتخاب شد. این کارخانه از سال ۱۹۹۵ در این کشور فعالیت دارد و ۱۵ هزار کارگر در این کارخانه به تولید صابون و گرانول‌های آب نرو مشغولند.

در گزارش ۲۰۱۳ Oxfam، مشخص شد که این واحد تولید دستورالعمل پولمن مبنی بر دستمزد عادلانه را رعایت نکرده است و اگر چه که حقوق پرداختی بالاتر از حداقل حقوق ان کشور بوده است اما با هزینه کرد زندگی تناسب نداشته است و کارگران مجبور به گرفتن شغل دو م و سوم می شوند.

انتشار اولین گزارش حقوق بشر

یونیلوور با هدایت پولمن، اولین گزارش حقوق بشر در مورد عملکرد خود را در سال ۲۰۱۵ منتشر کرد دقیقاً همانگونه که وزارت امور خارجه ایالات متحده هر سال انجام می دهد. این شرکت در میان پیمانکاران خود در هند صدها مورد از عدم رعایت شرایط بهداشتی و ایمنی در کارخانه ها و عدم پرداخت حقوق کارگران را مشاهده کرد که تاکنون تنها ۱۳ درصد این موارد برطرف شده است.

در ویتنام با وجود ۹۰ میلیون نفر و یک طبقه متوسط که به سرعت در حال رشد است ، یونیلور به دلیل شرایط نامساعد کاری می دانست که راه اندازی کارخانه در آن کشور می تواند مشکلاتی را ایجاد کند اما دلیل راه اندازی کارخانه جذب میلیون ها مشتری جدید در بازار نوظهوری مانند ویتنام بود.

در سال ۲۰۱۴ یونیلور با همکاری دولت برنامه ای را در ویتنام به نام «دهکده های عالی» اجرا کرد و در حال حاضر در حدود ۱۰۰۰ اجتماع روستایی، اینک محصولات را از طریق برنامه های مربوط به بهداشت دریافت می کنند. به عنوان مثال با تهیه بسته های رایگان به مدارس که شامل پاک کننده توالت و خمیردندان بود به رشد بهداشت در مناطق کم برخوردار کمک می کردند.

معاون توسعه مشتری یونیلوور در ویتنام می‌گوید: شما می‌توانید تاثیر بیشتری از نظر نفوذ مارک های ما را در زندگی مردم ویتنام ببینید. چراکه روستاهای عالی نسبت به بازارهای یونیلور در سایر مناطق کشور بسیار سریعتر رشد کرده‌اند. به عنوان مثال در مدارس ما به آنها یاد می دهیم از محصولات یونیلوور استفاده کنند و کودکان نیز با مادرانشان در مورد آن صحبت می‌کنند.

سیاست یونیلوور در دو سال گذشته تغییر کرده است و از تولیدات بزرگ و هماهنگ به سمت ماکر های محلی و کوچکتر روی اورده است که تجاری بیشتری را شامل می شود با تعداد مشتریان بیشتر.

با وجود بودجه سالانه یک میلیارد دلاری برای تحقیق و توسعه – که در شش مرکز تحقیقاتی که بزرگترین انها در بندر خورشید است- به سادگی نمی‌توان محصولی جدید با رشد فروش متناسب تولید کرد. به همین دلیل پولمن به سمت مالکیت حرکت کرد. در دو سال گذشته یونیلوور ۵٫۱ فروش نقدی خود را از تولید مارک های کوچک و بیشتر محلی به دست اورده است.

در سال ۲۰۱۵ این شرکت Murad و Dermalogica ، دو شرکت مراقبت از پوست کالیفرنیا را خریداری کرد که هر دو در سال گذشته رشد دو رقمی داشته اند. در ماه ژوئیه یک میلیارد دلار برای خرید Dollar Shave Club در ونیز و کالیفرنیا، هزینه کرد. بنا به گفته یکی از مدیران یونیلوور، آنها برای تولید مواد شوینده سازگار با محیط زیست و محصولات تمیزکننده مشتق آن، ۶۰۰ تا ۷۰۰ میلیون دلار هزینه کردند.

این شرکت امیدوار است که امسال یک میلیارد دلار هزینه را کاهش دهد. پولمن درباره کاهش رشد درامدی شرکت می گوید: رأی Brexit باعث شد پوند انگلیس ۲۰ درصد در برابر یورو و دلار کاهش پیدا کند.

به دست آوردن رشد زرد

در ماه ژانویه ، Oxfam گزارش داد که هشت ثروتمند بزرگ دنیا به اندازه نیمی از جمعیت جهان ثروت مشترک دارند. به نظر پولمن ، این سیستم محکوم به فنا است و در این باره می‌گوید: آنچه لازم است شکل بهتری از سرمایه داری است.

وی ادامه می‌دهد: وضع اقتصاد جهانی خراب است. اما ما از زمان بحران مالی ، ۶۳ تریلیون دلار به اقتصاد جهانی وارد کرده‌ایم و این نشان می‌دهد که رشد زرد را دوباره به دست آورده ایم.

پولمن به آینده خوش بین است. او اطمینان دارد که برنامه پایداری یونیلور – از جمله ابتکار عمل در مورد حقوق کار و انتشار کربن صفر – به ناچار به رشد کسب و کار منجر می‌شود.

ویلشاو مدیر Oxfam می گوید: یونیلور محصولی را با قیمت بسیار مناسب در زمان تحویل مناسب می خواهد و استانداردهای بهتری را برای کارگران خود می خواهد. اما این دو به طور مرتب با یکدیگر مناسب نیستند.

ویلشاو معتقد است که قبل از ترک پولمن از یونیلور باید سعی کند تا تأمین کننده هایی را که استانداردهای کار را بهبود می بخشند پاداش دهد – چیزی که ممکن است تأثیر چشمگیری داشته باشد. با این وجود ، او تردید دارد که این شرکت در نهایت می تواند آنچه را که پولمن «نوعی بهتر سرمایه داری» می نامد ، تحویل دهد.

با پایان یافتن مکالمه ما، پولمن دوباره تأکید می کند که اهداف توسعه اقتصادی وی مطمئناً باعث افزایش ثروت یونیلور خواهد شد، به خصوص که حیات این شرکت به دسترسی صدها میلیون نفر به پول کافی برای خرید اقلام اصلی بستگی دارد.

وی می‌گوید: اگر ۸۰۰ میلیون نفر دیگر گرسنه نشوند، این یک فرصت بزرگ برای فروش مواد غذایی ما است. اگر ما برای آنها بجنگیم و این کار را به خوبی انجام دهیم، سهامداران ما به خوبی عمل خواهند کرد.” حتی اگر این امر سالها سال بیشتر طول بکشد.