اسم مسئولیت اجتماعی بارها به گوش ما خورده است. اینکه ما در برابر جامعهای که در آن زندگی میکنیم مسئولیم و ریشههای آن نیز به اخلاق و تعامل ما با مردم جامعه و اطرافیان و محیط برمیگردد. در دنیای کسب و کار هم این مسئولیت اجتماعی وجود دارد و به مسئولیت اجتماعی سازمان یا مسئولیت اجتماعی شرکتی معروف است. در این مقاله ابتدا به مسئولیت اجتماعی شرکتی خواهیم پرداخت و ضمن تعریف کامل آن چندین مثال از این حوزه را بررسی خواهیم کرد و در نهایت به تاثیر آن بر روی برندینگ کسب و کارها خواهیم پرداخت.
مسئولیت اجتماعی شرکتی (CSR) چیست؟
Corporate Social Responsibility یا مسئولیت اجتماعی سازمانی در حقیقت همان مسئولیتی است که سازمانها در برابر جامعه و محیط خود دارند. این مسئولیت اجتماعی در مسیری منطقی و ساختاری به صورت مقررات و یا همان اخلاق اجتماعی کسب و کار در اکثر شرکتها وجود دارد و از سهامداران و مدیران گرفته تا کارمندان و سایر اعضای مجموعه ملزم به رعایت آن هستند.
مسئولیت اجتماعی تنها بیانگر رفتارو اخلاق تعاملی مجموعه نیست، بلکه به نحوی یک منفعت اجتماعی را شامل میشود. مسئولیت اجتماعی شامل منافع مالی( یعنی سودرسانی مستقیم یا غیر مستقیم به افراد جامعه) ، محیطی (جلوگیری از تخریب محیط زیست) و فرهنگی سازمان برای جامعه است. مسئولیت اجتماعی در دنیای مدیریت امروز یک ابزار بسیار قدرتمند است. شرکتها با این کار نهتنها به جامعه بلکه به خودشان هم منافع زیادی میرسانند.
چند مثال از مسئولیت اجتماعی:
به نظر شما یک انتشارات یا شرکت چاپ و نشر چه مسئولیتهای اجتماعی دارد؟ البته این یک باید نیست. اما اگر ناشر این مسئولیتها را رعایت کند میتواند به جامعهی هدف خود منفعت برساند و خودش هم در این نفع شریک شود. تنها به ۴ مورد از آنها اشاره میکنیم:
- استفاده از کاغذ به معنای قطع درختان بیشتر است و شرکت باید برنامههایی برای کاهش حجم استفاده از کاغذ داشته باشد و یا سیستم بازیافت کاغذ داشته باشد. این یک مسئولیت محیطزیستی در قبال جامعه است
- بالا بردن غیرمنصفانه قیمت کتاب و یا محصولات فرهنگی منتشر شده خلاف مسئولیت فرهنگی در قبال جامعه است.
- کیفیت بالای کتاب و کمک به جریانهای نشر و یا افراد مستعد در زمینهی نویسندگی و یا برگذاری دورههای آموزشی یک مسئولیت اجتماعی برای این شرکت است.
- صرف هزینه در زمینهی آموزش و چاپ کتابهای آموزشی در دسترس برای تمام افراد جامعه با قیمتی بسیار کمتر و یا حتی رایگان میتواند نام ناشر را در شبکههای اجتماعی و یا سایر اجتماعات شناختهتر کند.
حالا بیایید چند مثال از شرکتهای مطرح جهانی را بررسی کنیم.
شرکت Bosch نیمی از بودجهی تحقیق و توسعهاش را صرف تکنولوژیهای زیست محیطی میکند تا آلودگی کمتری ایجاد کند و باعث تخریب محیط زیست نشود. جنرال الکتریک در سال ۲۰۱۶ مبلغی برابر با ۸۸ میلیون دلار به بخش آموزش کمک کرد. شرکت کوکاکولا هزینهی بسیار زیادی را برای کنترل کیفیت محصولاتش حتی پس از تولید و عرضهی آن پرداخت میکند تا از سلامت افراد جامعه و مشتریانش اطمینان حاصل کند. به نظر شما این شرکتها چرا چنین هزینههایی را برای ایجاد یک مسئولیت اجتماعی پرداخت میکنند؟ چرا بیل گیتس شخصا در مناطق محروم آفریقا و یا جاهای دیگر جهان کارهای خیریه انجام میدهد و مدرسه میسازد و مراسم خیریه برگزار میکند؟
مسئولیت اجتماعی چگونه باعث برندسازی میشود؟
جواب سوالات بالا یک کلمه است: برندینگ
همانطور که گفتیم مسئولیت اجتماعی صرفا منافع اجتماعی ندارد و برای خود کمپانیها هم سودآوری دارد و آنها را به یک پیشرو در عرصهی خود بدل میکند. در حقیقت آنها را برند میکند. اما چگونه؟
وقتی شرکتها مسئولیت اجتماعی خود را به درستی انجام میدهند باعث میشوند تا مشتریان به آنها بیشتر اعتماد داشته باشند. نقش مسئولیت اجتماعی در برندینگ شرکتها و کسب و کارها عموما روانشناختی است. احساسات مثبتی که افراد جامعه از فعالیت شرکت کسب میکنند به این شرکتها مقبولیت اجتماعی و اعتبار میبخشد. در حقیقت مشتریان زمان کمتری نیاز دارند تا محصولات و خدمات شما را ارزیابی کنند چون شما به آنها یک احساس زیبا هدیه دادهاید و این احساس زیبا کارکرد قدرتمندتری حتی نسبت به تخفیف و حراج و سایر تکنیکهای فروش دارد.
تاثیر بعدی آن در ایجاد یک روح تعاملی بین مشتریان و کسب و کارهاست. شرکتهای بزرگ در مراسم خیریه شرکت میکنند تا صرفا نامی از آنها در این مسئولیتهای اجتماعی به گوش برسد و ارتباط بهتری با مخاطبان و مشتریان خود داشته باشند.
آمارهایی که توسط مؤسسهی Reputation ارائه شده است خیره کننده است و تاثیر مسئولیت اجتماعی شرکتها در برندینگ را به طور کامل نشان میدهد.
- ۹۲ درصد از مشتریان تصور مثبتی نسبت به برندها یا شرکتهایی دارند که در زمینهی مشکلات اجتماعی یا زیست محیطی فعالیت میکنند.
- ۶۳ درصد از افراد شرکتهایی که در بحرانها فعالیتهای بشردوستانه انجام میدهند را میشناسند و یا حداقل اسمشان را شنیدهاند.
- ۸۷ درصد از افراد از شرکتهایی که مشکلاتشان را حل کردهاند و یا به مشکلات آنها اهمیت میدهند خرید میکنند.
- میزان اعتبار شرکت تا ۳٫۲ برابر بیشتر میشود و نمرهی آنها در پرسشنامهها بین متوسط تا عالی میباشد.
جمعبندی
با آمارهای ذکر شده و مثالهایی که از شرکتهای معتبر جهانی در زمینهی مسئولیت اجتماعی آورده شد میتوان با قطعیت گفت که مسئولیت اجتماعی یک از تاثیرگذارترین المانها در برندسازی میباشد. این ابزار در حال حاضر و در علم مدیریت نیز بررسی میشود. هر شرکت بسته به نوع خدمات و اهدافی که دارد از تاثیرات قدرتمند آن استفاده میکند تا در وهلهی اول به جامعهی خودش سود برساند و در نهایت کمپانی و شرکت خود را شناختهشدهتر کند.
نویسنده: سید رضا جمشیدی