وقوع ۷۰ درصد موارد «مرگ خاموش» در نیمه دوم هر سال

در سال گذشته ۸۳۶ تن بر اثر مسمومیت با گاز منوکسیدکربن در کشور جان باختند که ۶۰۹ تن از آنان در نیمه دوم سال جان خود را از دست داده‌اند.

هرساله با شروع فصل سرد، شاهد اخباری مبنی بر جان باختن تعدادی از هموطنان به دلیل مسمومیت با گاز منوکسیدکربن هستیم ، گازی بی بو و بی اثر که از آن به قاتل خاموش یا نامریی یاد می شود، قاتلی که در طول سال و در فصل سرما بیشتر جان هموطنان را می گیرد.

در نیمه دوم سال به دلیل سرد شدن هوا و افزایش استفاده از لوازم گرما زا و بی احتیاطی در زمینه استفاده از بخاریهای معیوب و همچنین رعایت نکردن اصول ایمنی شاهد افزایش مرگ ها به این طریق هستیم و گاهی می بینیم حتی در یک خانواده چندین عضو آن، دیگر از خواب شبانه برنمی خیزند و دچار گاز گرفتگی می شوند، با یک بی احتیاطی کوچک به راحتی به کام مرگ کشیده می شوند.

هرسال از سوی سازمان ها و نهادهای ذیربط نظیر پزشکی قانونی و آتش نشانی تذکر ها و توصیه هایی ارائه می شود ،اما باز هم شاهد این گونه مرگ ها هستیم ،مرگ هایی که با کمی تدبیر و دور اندیشی و رعایت اصول ایمنی از آن کاسته می شود و ده ها خانواده در سوگ عزیزانشان دغدار نخواهند شد.

رعایت نکات ایمنی در نصب و به کارگیری وسایل گرمایشی در فصل پاییز و زمستان که عمدتا به سیستم گاز شهری متصل است، و همچنین عمل به توصیه های ایمنی در خصوص سالم بودن و استفاده صحیح از وسایل گرمایشی و مسیر خروجی گاز منوکسیدکربن از دودکش این وسایل می تواند بخش عمده ای از این حوادث را بکاهد.

منوکسیـد کربن گازی سمی و خطرناک است و چون بدون بو و مزه و غیر قابل دیدن است، اغلب، آن را قاتل خاموش یا نامرئی می نامند؛ بیشترین مسمومیت با این گاز وهمچنین بالاترین مرگ ها براثر این گاز در فصل سرد و در نیمه دوم سال اتفاق می افتد .

منوکسید کربن با فرمول شیمیایی( CO)، گازی است که بر اثر ناقص سوختن کربن بوجود می‌آید؛ این گاز بسیار سمی است اما رنگ و بوی خاصی ندارد به همین دلیل کربن منوکسید قاتل نامرئی نامیده می‌شود، میل ترکیبی منوکسیدکربن با هموگلوبین خون حدود ۲۵۰ برابر بیشتر از میل ترکیب با گاز اکسیژن است .

در خون انسان حدود پنچ درصد کربن منوکسید کربن وجود دارد اما اگر این مقدار به ۲۰ درصد برسد باعث مرگ خواهد شد.

استنشاق هوای آلوده به گاز منوکسیدکربن مانع از اکسیژن رسانی به بافت های بدن می شود و می تواند موجب آسیب های مغزی شود؛ در محیط های بسته ، همچون خانه، دفتر کار، کلاس درس و خودرو، تجمع حتی مقدار کمی از گاز CO می تواند خطرناک باشد.

منوکسیدکربن محصول احتراق ناقص مواد سوختی ، همچون گاز شهری، گاز کپسول، نفت، بنزین، گازوئیل، پارافین، زغال سنگ، زغال چوب و چوب است واگر وسیله ای که با سوخت کار می کند و دارای عملکرد معیوب باشد یا به طور صحیح نصب نشده باشد و یا دارای دودکش مناسب نباشد ،می تواند منبع تولید و انتشار گاز CO به شمار آید.

قاتل خاموش، زندگی ۲۴۴ تن را گرفت

معاون پزشکی و آزمایشگاهی سازمان پزشکی قانونی کشور اخیرا گفت : در هفت ماهه سالجاری ۲۴۴تن بر اثر مسمومیت با گاز منوکسیدکربن جان خود را از دست دادند.

سید امیرحسین مهدوی افزود:این رقم در مقایسه با مدت مشابه سال قبل که آمار تلفات ۲۲۷تن بود، قاتل خاموش ۷.۵ درصد بیشتر جان افراد را گرفته است.

وی خاطر نشان کرد: از ابتدای فروردین تا پایان مهرماه امسال از کل تلفات مسمومیت با گاز منوکسیدکربن۱۷۲ تن مرد و ۷۲ تن زن بودند.

مهدوی ادامه داد: در این مدت استان های تهران با ۵۵، اصفهان با ۱۷ و خراسان رضوی با ۱۵ فوتی بیشترین آمار تلفات مسمومیت با گاز را داشته اند، این آمار در تعداد قابل توجهی از استان ها کمتر از ۱۰ فوتی و در تعدادی از استان ها نیز صفر گزارش شده است.

وی تصریح کرد : رشد تلفات مسمومیت با گاز منوکسیدکربن در مهر ماه امسال ۳۳.۳ درصد بوده ، از ۲۱ فوتی در مهر سال گذشته به ۲۸ فوتی در مهر امسال رسیده است.

سال ۹۵ بیشترین تلفات گازگرفتگی در ۵ سال گذشته

معاون پزشکی و آزمایشگاهی سازمان پزشکی قانونی گفت : در سال گذشته ۸۳۶ تن بر اثر مسمومیت با گاز منوکسیدکربن در کشور جان باختند که ۶۰۹ تن از آنان در نیمه دوم سال جان خود را از دست داده‌اند.

وی افزود : همچنین سال گذشته در مقایسه با ۵ سال قبل از آن بیشترین آمار تلفات گازگرفتکی را به خود اختصاص داد، آمار گازگرفتگی که در سال‌های ۱۳۹۲ تا ۱۳۹۴روند کاهش را در پیش گرفته بود در سال گذشته با رشد ۳۳.۵ درصدی داشت و آمار تلفات به ۸۳۶ تن رسید.

چگونه از مسمومیت با این گاز پیشگیری کنیم؟

– آگاه باشید که هر وسیله گرمازای سوختنی که به نحوی با سوخت های فسیلی (نفت، گاز، زغال سنگ) کار کند به صورت بالقوه می تواند سبب تولید گاز منواکسید کربن شود.

–از بخاری های مستعمل و فرسوده بدون دودکش یا دارای دودکش نامناسب و غیر استاندارد استفاده نکنید.

– توجه داشته باشید،‌ استفاده از بخاری های بدون دودکش به هیچ وجه از تولیدگاز منواکسید کربن جلوگیری نمی کند.

–هرگز در فضای بسته و محدود که تهویه کافی و مناسب ندارد (مثل اتاق و گاراژ) آتش، روشن نکنید.

– هرگز در فضای بسته گاراژ موتور اتومبیل را روشن نگذارید.

– قبل از راه اندازی وسایل گرمایشی از سلامت مسیر دودکش ساختمان و بدون ترک و نشتی بودن آن اطمینان حاصل کنید و از اتصال مناسب و صحیح لوله بخاری و آبگرمکن به دودکش دیواری اطمینان حاصل کنید.

– تمام دودکش ها باید وسیله انتهایی ضد باد (کلاهک) مناسب داشته باشد.

– در محیط های شغلی و منازل که در آنها از کوره و مشعل استفاده می شود از سلامت دستگاه و سیستم تخلیه دود اطمینان حاصل کنید.

– هر وسیله گازسوز باید دارای یک دودکش مستقل و منتهی به فضای بیرون باشد و لذا به کارگیری آب گرمکن های دیواری در فضاهای بسته یا مکان های بدون جریان هوا مجاز نیست.

– شیب لوله های افقی در داخل واحدها باید مثبت و روبه بالا و ارتفاع عمودی لوله در بیرون حداقل سه برابر طول افقی آن باشد.

– توجه به داغ بودن دودکش پس از روشن کردن وسیله گرمایشی به اطمینان شما از تخلیه گاز کمک خواهد کرد،اگر لوله دودکش بخاری شما سرد است دلیل آن خارج نشدن محصولات احتراق و گازهای سمی از دودکش است در این صورت باید ضمن رفع نقص به طور موقت با بازکردن قسمتی از در یا پنجره، تهویه در محیط ایجاد کنید.

– ضمن ایجاد تهویه مناسب برای آشپزخانه و حمام منزل از نصب آبگرمکن در حمام و نیز روشن کردن شعله‌های اجاق گاز در آشپزخانه برای گرم نگاه داشتن محیط داخل خانه خودداری کنید.

– اگر فضای منزل خود را با شوفاژ و سیستم حرارت مرکزی گرم می کنید درز بندی و بستن منافذ درها و پنجره ها به منظور جلوگیری از اتلاف حرارتی بلاملانع است اما درصورتی که از بخاری های گازسوز به منظور گرمایش محیط استفاده می کنید حتما مختصری تهویه از طریق در یا پنجره در فضا ایجاد و از درز بندی و بستن کامل منافذ خودداری کنید.

–در صورت احساس علایم سردرد و سرگیجه و تهوع در مکانی که احتمال وقوع مسمومیت وجود دارد، سریع آن مکان را ترک کنید و به فضای آزاد پناه ببرید و در اسرع وقت به پزشک مراجعه کنید.

– در صورت تداوم این علایم برای چند روز متوالی، احتمال مسمومیت خفیف با این گاز وجود دارد که بهتر است درآن مورد با پزشک خود مشورت کنید.

در برخورد با موارد مسمومیت با گاز منوکسید کربن چه باید کرد؟

–در صورت مواجهه با مصدومان، سریعاً آن ها را از محیط خارج کنید.

– پس از خارج ساختن مصدوم از محیط آلوده فوراً با اورژانس تماس بگیرید.

علائم حیاتی مصدومان را کنترل کنید و از باز بودن راه های هوایی مصدوم اطمینان حاصل کنید

منبع: سلامت آنلاین

گردآوری‌شده توسط پایگاه دانستنی آنلاین