موضوع مسئولیت پذیری به صورت کلی در نوشتار پیشین با عنوان مسئولیت پذیری و شاخص های آن در جامعه مورد بررسی قرار گرفت و بیان شد که مسئولیت فردی یک ویژگی شخصیتی است که معمولا به صورت نگرش در ساختار روانی و رفتاری شکل می گیرد و متغیر عمده و اساسی در رفتارهای اجتماعی محسوب می شود. مسئولیت فردی موضوعی است که در این نوشتار بدان می پردازیم.
همانگونه که می دانیم هر انسانی همانند همه موجودات با وظایف و مسئولیت های مختلف در ابعاد گوناگون آفریده شده است و با توجه به ظرفیت جسمی، روحی، عقلی و دیگر توانایی هایش مسئولیت هایی بر عهده اش گذاشته شده است که ملزم به انجام آن وظایف و مسئولیت هاست.
مسئولیت فردی انسان در برابر آفریدگار
خداوند متعال نیز که آفریننده همگان است در همین حد و اندازه توانایی هرکس از او عمل و کار می خواهد نه بیشتر. چنان که در آیه ۲۸۶ سوره بقره می فرماید: «لا یُکَلِّفُ اَللَّهُ نَفْساً إِلاَّ وُسْعَها – خداوند هیچ کس را جز به اندازه توانایی اش تکلیف نمی کند.».
چون انسان ابعاد گوناگونی دارد، مسئولیت هایش نیز گوناگون است. انسان به عنوان مخلوق خدا در برابر خالق خود مسئولیت های ویژه ای برعهده دارد زیرا که اشرف مخلوقات است و جانشین خدا بر زمین و این مسئولیت بسیار سنگینی است که باید تا اندازه ای که توان دارد عهده دار این مسئولیت باشد و نشان دهد که شایستگی جانشینی پروردگار را دارد.
مسئولیت فردی انسان در برابر خویش
بعد دیگر انسان، بعد شخصی اوست. انسان درقبال وجود خود نیز مسئولیت دارد. او نمی تواند و نباید جسم و روح خود را تباه کند و باید درجهت رشد و تعالی ابعاد جسمی و روحی خود تلاش کند تا به کمال برسد.
مسئولیت انسان در برابر خانواده
زندگی در جمع و تشکیل خانواده مسئولیت دیگری برعهده انسان می گذارد هرچند که نمی توان این مسئولیت را جدا از مسئولیت های قبلی دانست. انسان در میان خانواده زندگی می کند درقبال دیگر اعضای خانواده خود دارای مسئولیت است و باتوجه به این که پدر، مادر یا فرزند خانواده است، مسئولیتی متناسب با شخصیتش برعهده اوست.
ادامه دارد …
