لوله بخاری های مرگ آفرین طبق گزارش مدیر انجمن ایمن کشور از آمار اعلام شده توسط سازمان پزشک قانونی کشور در ۷ ماه گذشته تا کنون ( آذر ماه ۹۷) عامل فوت ۲۳۳ نفر شده است. هرچند که این آمار نسبت به سال گذشته ۶ درصد کاهش را نشان می دهد اما آمار فاجعه تکان دهنده است.
با شروع فصل سرما نگرانی کسانی که برای گرم کردن محیط منزل یا کار خود از بخاری های گاز سوز استفاده می کنند، آغاز می شود. اما نصب و کنترل صحیح دودکش های بخاری که جریان گاز منواکسید را به بیرون هدایت می کند، می تواند تا حدود بسیاری از میزان خطر لوله بخاری های مرگ آفرین کاهش دهد. البته این مشکل فقط برای بخاری های گازی مربوط نمی شود بخاری و آبگرمکن های نفتی و گازی و هر وسیله ای که با سوزاندن مواد سوختی دود یا گاز منواکسید تولید می کنند و نیاز به لوله دارند، از این قاعده مستثنی نیستند.
مراقب لوله بخاری های مرگ آفرین باشید
یکی از نکات بسیار مهم در مورد لوله بخاری های مرگ آفرین ، طریقه نصب انواع بخاری و وسایل گازسوز بخصوص نصب دودکش است. نصب صحیح دودکش از این جهت اهمیت دارد که مانع از نشت گاز مونوکسیدکربن که حاصل سوخت ناقص است، می شود. این گاز بی رنگ و بی بو است و به همین دلیل به سادگی قابل تشخیص نیست.
توجه داشته باشید این گاز سمی بسیار خطرناک بوده و حتی در مقادیر بسیار جزئی موجب مرگ انسان می شود. علایم و نشانه های مسمومیت با مونوکسیدکربن بر انسان، به میزان غلظت مونوکسیدکربن در خون بستگی دارد. مونوکسیدکربن در غلظت پایین موجب خواب آلودگی، گیجی، خستگی، سردرد، سرگیجه، حالت تهوع و استفراغ می شود و در غلطت های بالاتر سبب خفگی و در نهایت مرگ می شود.
نکات ایمنی لوله های وسایل گازسوز
- هر وسیله گازسوز باید دارای یک دودکش استاندارد و مجزا و مجهز به کلاهک باشد. همیشه محل اتصال دودکش به وسایل گازسوز را بازرسی و از استحکام و ثبات آنها اطمینان حاصل کنید.
- مراقب باشید دودکش های داخلی و بیرونی مسدود نباشند زیرا مسدود شدن دودکش سبب سوخت ناقص و ایجاد گازهای خطرناک و مسموم کننده می شود.
- سعی کنید دودکش وسایل گازسوز را از شیشه پنجره عبور ندهید زیرا در چنین حالتی امکان شکستن شیشه در اثر حرارت و لق شدن و افتادن دودکش وجود دارد. در صورتی که دودکش از پنجره به بیرون هدایت شده است باید دارای حداقل یک متر ارتفاع عمودی، از محل خروج از پنجره باشد.
- هرچند وقت یک بار کلاهک دودکش های وسایل گازسوز را بازرسی کنید وچنانچه کلاهک افتاده باشد، آن را در محل خود نصب کنید.
- انتهای دودکش های توکار باید حداقل یک متر از سطح پشت بام بالاتر باشد.
- حتی الامکان از نصب زانوهای اضافی در مسیر دودکش خودداری کنید. زیرا زانو کارآیی دودکش را کاهش می دهد.
- هرگز دودکش وسایل گازسوز و هواکش (فن) را از یک لوله یا کانال مشترک عبور ندهید.
- از لوله های پلاستیکی و غیرمقاوم در برابر حرارت به عنوان دودکش داخل و بیرون دیوار استفاده نکنید.دودکش باید از ورق های ضد زنگ (گالوانیزه) و به نسبت ضخیم انتخاب شود.
استفاده از دودکش های آکاردئونی آلومینیومی ممنوع
- استفاده از دودکش های آکاردئونی آلومینیومی به علت نبود امکان آب بندی در ابتدا و انتها خطرناک است.
- هنگام عبور دودکش از داخل دیوار و تقاطع آن باید قطر لوله فلزی به طور کامل یکسان باشد. کم کردن قطر لوله هنگام خروج از ساختمان (دیوار یا سقف) مجاز نیست.
- از نصب دودکش درحیاط خلوت های رو بسته خودداری کنید. داکت دودکش ها باید خروجی از بالا و پایین به هوای آزاد داشته باشد و به هیچ وجه هیچ گاه بالای داکت مسدود نشود.
- ساده ترین آزمایش هر دودکش، دست زدن و لمس آن است. دودکش ها را به طور مرتب بازرسی کنید و از آزادبودن مسیر دودکش اطمینان حاصل کنید.
- در هنگام هرگونه ساخت و ساز مراقب باشید، مصالح ساختمانی به داخل دودکش ها ریخته نشود و راه ورودی دودکش را مسدود نکند. هر ساله پیش از روشن کردن وسایل گرمازا، مراقب باشید مسیر دودکش ها به وسیله لانه پرندگان مسدود نشده باشد.
- قسمت عمودی دودکش را روی پایه های مناسب قرار دهید تا وزن آن به پایه منتقل و از کج شدن آن جلوگیری شود.
- عبور دودکش از فضای داخل سقف کاذب و به خصوص حمام به دلیل امکان پوسیدگی و نشت گاز مونواکسیدکربن خطرناک است.
- برای شومینه به دلیل امکان پس زدن گازهای حاصل از احتراق بهتر است از دودکش به قطر ۱۵ سانتی متر استفاده کرد.
دودکش بخاری را چگونه آزمایش کنیم
برای اطمینان از درست عمل کردن دودکش سه آزمایش آسان زیر را انجام دهید:
• ساده ترین آزمایش هر دودکش، دست زدن و لمس آن است. سردی دودکش نشانه عبور نکردن گازهای سمی حاصل از احتراق وسیله گازسوز و زنگ خطری برای شما است. وقتی وسیله گازسوز کار می کند باید دودکش داغ باشد.
• قرار دادن شمع یا کبریت روشن در محل دریچه و مبدأ دودکش در اتاق (محل مصرف) آزمایش دیگر سالم بودن لوله بخاری است. با قرار دادن کبریت روشن درابتدای دریچه باید شعله به سمت داخل دودکش کشیده شود. این موضوع نشانه کـارکردن و مکش مناسب دودکش می باشد پس در صورتی که تغییری در شعله ایجـاد نشود، نشان دهنده عدم مکش مناسب دودکش است.
• پیشنهاد می کنیم هنگام خرید و یا اجاره خانه و پیش از وصل وسایل گازسوز به دودکش، مسیر دودکش ها را با یک وزنه و طناب محکم از پشت بام تا محل دریچه و مبدأ دودکش کنترل کنید تا از باز بودن آن به طور کامل مطمئن شوید.
منبع: نمناک
