در حال حاضر ۲۰ درصد مصرف جهانی انرژی را گاز طبیعی تشکیل می‌دهد که با آهنگ ۲٫۴ درصد در حال رشد است. این عدد در حالی ثبت شده است که کشفیات ذخایر عظیم این انرژی طبیعی هنوز به 100 درصد نیز نرسیده است.
تقریباً در سال ۹۴۰ قبل از میلاد، مردمان سرزمین چین با استفاده از نی‌های تو خالی گاز طبیعی را از محل آن در خشکی به ساحل رسانده و از آن برای جوشاندن آب دریا و استحصال نمک استفاده می‌کردند.
برخی از صاحب‌نظران اعتقاد دارند که چینی‌ها چاه‌های گاز را حتی تا عمق ۶۰۰ متری نیز حفر می‌کردند. همچنین حفر چاه‌های گاز در ژاپن در حدود سال ۶۰۰ قبل از میلاد گزارش شده‌است. سایر تمدن‌های باستانی نیز متوجه خروج گاز از زمین شده و دریافته بودند که قابل اشتعال است و می‌سوزد. لذا معابدی برای محصور نگه داشتن این «شعله‌های جاودان» پر رمز و راز که بازدیدکنندگان به دیده احترام به آنها می‌نگریستند، بنا شد.
گزارش‌های مختلفی از ستون‌های آتش و آبی جوشان و سحرآمیز که مانند روغن شعله‌ور می‌شد به ثبت رسیده‌است.
اما اهمیت گاز طبیعی به عنوان سوخت مورد استفاده در زندگی بشر از اوایل دهه ۱۹۳۰ آغاز شد. در اواخر قرن بیستم مشخص شد که گاز طبیعی در بخش اعظم جهان صنعتی به یک منبع انرژی بسیار ضروری و حیاتی مبدل شده‌است. زغال‌سنگ در قرن نوزدهم انقلاب صنعتی را سبب شد و نفت خام که سوخت قرن بیستم بود باعث توسعه اقتصادی در جهان شد.
تقاضای جهانی انرژی طی دویست سال اخیر به دلیل نگرانی‌های زیست‌محیطی به سمت سوخت‌هایی با محتوای کربن کمتر متمایل شده است. طی این مدت انرژی مورد نیاز انسان از چوب (با محتوای کربن ۲۵/۱ نسبت به هیدروژن موجود در آن) به زغال‌سنگ سپس به نفت و در حال حاضر به گاز طبیعی (گاز متان با میزان کربن ۶۵٪) تغییر نموده و در این راستا سهم گاز طبیعی به عنوان سوخت در حال افزایش است.
گاز طبیعی منبع انرژی تقریباً پاکیزه، فراوان و ارزان قیمتی است که هم اکنون نیز به مقیاس وسیع برای مصارف صنعتی و خانگی به کار رفته و در طی دهه‌های آینده بهره‌برداری از آن گسترش خواهد یافت. در توسعه اقتصادی جهان، مناطق و کشورهای مختلف، به دلیل منابع و ذخایر عظیم در دسترس و توسعه تکنولوژی‌های خلاق، باعث کاهش هزینه‌ها و زمان اجرای پروژه‌ها و در نتیجه بهبود اقتصاد پروژه‌های توسعه و انتقال گاز شده است. همچنین تلاش جهانی برای کاهش گازهای گلخانه‌ای و گاز CO2 مزیت استفاده از گاز طبیعی در مقایسه با سایر سوخت‌ها را نشان می‌دهد.
دولت‌ها و صاحبان صنایع امروزه به دنبال آن دسته از حامل‌های انرژی هستند که آلاینده‌های کمتری تولید می‌کنند. به همین دلیل جهان به گاز طبیعی روی آورده است. در واقع گاز طبیعی در هر واحد انرژی حدود ۲۴ درصد نسبت به نفت خام و ۴۲ درصد نسبت به زغال‌سنگ گازهای آلاینده کمتری تولید می‌کند و این بیان‌گر آن است که می‌توان انرژی بیشتری مصرف و در مقایسه با نفت خام و زغال‌سنگ، آلاینده‌های کمتری تولید کرد.
مصرف گاز طبیعی در دهه ۱۹۹۰ در اروپا به شدت افزایش یافته، به طوری که در آلمان ۳۰ درصد، در ایتالیا ۵۰ درصد و در انگلیس ۱۰۰ درصد رشد داشته است و در مقابل تولید گاز آلاینده CO2، به همین نسبت کاهش یافته است. هر چند انتشار CO2 و ذرات معلق در مقایسه با زغال‌سنگ و نفت قابل چشم‌پوشی است. لیکن مقادیر متنابهی از NOx انتشار می‌یابد که نیازمند بررسی و مطالعات بیشتر آثار و تبعات آن در محیط زیست می‌باشد.
با این مقدماتی که در رابطه با گاز و تاریخچه پیدایش و مصارف و نقش آن در توسعه صنایع و تسهیل زندگی مردم بیان شد، می خواهیم با غول‌های گازی دنیا از جهت تولید، مصرف، صادرات، واردات و ذخایر گازی آشنا شویم.
غول‌های گازی دنیا کدام‌ها هستند؟
تولید گاز
در حال حاضر آمریکا با تولید 611 میلیارد متر مکعب گاز در صدر تولیدکنندگان قرار دارد. روسیه در مقام دوم با میزان 588 میلیارد و 900 میلیون متر مکعب در تعقیب است. کانادا در حالی به مقام سوم دست پیدا کرده است که ظرفیت تولید گاز طبیعی آن 152 میلیارد و 300 میلیون متر مکعب است.
ایران با تولید 138 میلیارد و 500 میلیون بشکه رتبه چهارم بزرگ‌ترین تولیدکنندگان را در اختیار دارد.
کشور مولداوی با تولید تنها 60 هزار متر مکعب گاز کمترین میزان را بین کشورهای جهان را به خود اختصاص داده است.
مصرف گاز
اگرچه آمریکا خود بزرگ‌ترین تولیدکننده محسوب می‌شود ولی از آن سو بزرگ‌ترین مصرف‌کننده نیز لقب گرفته است. این کشور معادل 683 میلیارد و 300 میلیون متر مکعب مصرف گاز طبیعی دارد. بعد از آن روسیه را می‌بینیم که با 414 میلیارد و 100 میلیون متر مکعب در رده دوم است. مقام سوم نیز به ایران با مصرف 137 میلیارد و 500 میلیون متر مکعب گاز طبیعی رسیده است.
کم مصرف‌ترین کشور دنیا در حوزه گاز طبیعی کامرون با ظرفیت تنها 20 میلیون متر مکعب است.
صادرات گاز
روسیه با ارسال 199 میلیارد و 900 میلیون متر مکعب گاز طبیعی یکه‌تاز صادرات است. به طرزی باورنکردنی نروژ با حجم 99 میلیارد و 750 میلیون متر مکعبی در مقام دوم دیده می‌شود. قطر نیز با اندک اختلافی 94 میلیارد و 810 میلیون متر مکعب گاز طبیعی صادر می‌کند.
صادرات 7 میلیارد و 870 میلیون متر مکعبی ایران، کشور ما را به رتبه 24 پایین‌تر از قزاقستان و بالاتر از امارات رسانده است.
کمترین حجم صادرات برای کشور لهستان با ظرفیت 47 میلیون بشکه ثبت شده است.
واردات گاز
آمریکا برای کسری نیاز خود به گاز طبیعی مجبور به واردات 105 میلیارد و 800 میلیون متر مکعب گاز است که آن را در مقام اول قرار می‌دهد. آلمان غول صنعتی اروپا نیز با واردات 99 میلیارد و 630 میلیون متر مکعبی گاز مدال نقره را بر گردن دارد. ژاپن صنعتی‌ترین کشور آسیا با واردات 98 میلیارد و 10 میلیون متر مکعب مقام سومی را به دست آورده است.
ایران با 6 میلیارد و 900 میلیون متر مکعب وارداتی که دارد به رتبه 28 دنیا دست پیدا کرده است.
کمترین حجم واردات به مغولستان تعلق دارد که رقم 11 هزار و 790 متر مکعب را نشان می‌دهد.
ذخایر گاز
بدون تردید روسیه با ذخیره 44 تریلیون و 800 میلیارد متر مکعب گازی که دارد تا مدت‌ها بی‌رقیب در صدر خواهد بود. رتبه دوم بیشترین حجم ذخایر در اختیار ایران است که با 29 تریلیون و 610 میلیارد متر مکعب ثابت قدم ایستاده است. قطر در حالی سایه به سایه ما را تعقیب می‌کند که ذخیره گازی آن به 25 تریلیون و 370 میلیارد متر مکعب می‌رسد.
کمترین حجم ذخیره گاز طبیعی کشف شده در ماکائو به میزان 174 هزار متر مکعب است.
منبع: بازار خبر
گردآوری‌شده توسط پایگاه دانستنی آنلاین
