دانستنی آنلاین: امکان پیش بینی وضع هوا تا کمتر از ۱۰ روز آینده البته با عدم قطعیت قابل تصور بوده اما امکان اعلام اخطار برای ۱۵ روز آینده در هواشناسی ممکن نیست.
به گزارش پایگاه خبری دانستنی آنلاین، سیدمحمدرضا رضوی، مدیرکل هواشناسی استان مازندران مزیت هواشناسی در دنیا را به اشتراک گذاری داده‌ها و اطلاعات مربوط به همه کشورها در سایت‌های هواشناسی دانست و با ذکر مثالی در تشریح تأثیرگذاری اطلاعات نادرست بر ایستگاه‌های هواشناسی افزود: اشتباه اندازه گیری در ایستگاه‌های هواشناسی کشور ترکیه قطعاً بر روی پیش بینی وضع هوای ایران تأثیر گذاشته و یا اگر اطلاعات ایستگاه باکو دچار خطا باشد پیش بینی استان مازندران نیز با خطا مواجه می‌شود، بنابراین رقابتی بین سازمان‌های هواشناسی وجود ندارد و همه با همکاری هم بر اساس پایش اطلاعات به پیش بینی درست و دقیق‌تر آب و هوا کمک می‌کنند.
وی با بیان اینکه مطابق پایش نقشه‌ها، رادارها و ماهواره‌های هواشناسی اخطارهای اولیه صادر می‌شود، گفت: حلقه مفقوده در زمینه اعلام خطر، عدم هماهنگی بین سازمان هواشناسی و امور آب کشور است که هر یک در دو دستگاه اجرایی مجزا قرار گرفته‌اند.
رضوی افزود: به عنوان مثال سازمان هواشناسی بر اساس نقشه پیش بینی می‌کند که بالادست شهرستان ساری بیش از ۱۰۰ میلیمتر بارندگی محتمل است، حال باید سازمان آب در اسرع وقت محاسبه کند که این میزان بارش احتمالی تا چه اندازه دبی آب را افزایش خواهد داد و چه خطراتی وجود دارد و چه اقداماتی باید انجام داد، اما عدم هماهنگی کامل مابین دستگاه‌ها باعث نقص اطلاعات می‌شود.
مدیرکل هواشناسی استان مازندران با تصریح اینکه هواشناسی و امور آب در اکثر کشورهای دنیا یک مجموعه واحد بوده و به نام سازمان آب و هواشناسی موسوم است، اضافه کرد: در ایران سازمان هواشناسی به دلیل مسائل فرودگاهی و جاده‌ای زیر نظر وزارت راه و شهرسازی است و سازمان آب نیز تحت مدیریت وزارت نیرو فعالیت می‌کند. هرچند مشکلی در بین دو سازمان وجود نداشته و داده‌های دو مجموعه پس از جمع بندی ارائه می‌شود اما گسستگی دو سازمان مربوط به هم، هماهنگی‌ها را با مشکل رو به رو می‌کند.
هماهنگی دستگاه‌های اطلاع رسان کم است
رضوی با گلایه از رفتار برخی مسئولان در مقصر جلوه دادن سازمان هواشناسی در حوادث سیل امسال گفت: بسیاری از تجهیزات روز اعم از رادار، تصاویر آنلاین ماهواره، ایستگاه‌های مطلوب و کارشناسان زبده در اختیار سازمان هواشناسی است و با وجود کمبودهایی که وجود دارد، داده‌ها و اطلاعات به اصولی‌ترین وجه ممکن ارائه شده است، اما اینکه با این اطلاعات چه تصمیماتی گرفته شود مسئله اصلی است.
وی با اشاره به اینکه حتی اگر پیش بینی‌های ۱۰۰ درصد دقیق و اخطاریه‌ها، دو هفته پیش از وقوع هم صادر شود چگونگی و نحوه مدیریت در این شرایط اهمیت دارد، ادامه داد: اتخاذ تصمیمات درست و برنامه محور بودن، منجر به کاهش خسارت سیل می‌شود، باید بر اساس میزان بارش‌های پیش بینی شده راهکار مشخص تعیین شود.
چرا پیش بینی‌ها همیشه درست نیستند؟
رضوی با ابراز رضایت از عملکرد سازمان هواشناسی در مقوله بارش‌های امسال، این نهاد را مجموعه‌ای تخصصی و غیر سیاسی معرفی کرد و افزود: به دلیل محاسبات بسیار پیچیده حرکت هوا، سیال بودن اتمسفر و تغییر الگوها متأثر از این رخدادها پیش بینی وضع هوا همواره و در تمام دنیا با خطا همراه است.
این کارشناس هواشناسی گفت: سامانه های جوی وارد شده به دلیل شرایط توپوگرافی منطقه رفتارهای متفاوتی دارند، ضمن این که سامانه‌های بارشی که ابتدا سنگین به نظر می رسند شاید با نزدیک تر شدن سامانه و یا به دلیل ریزش نزولات در نقاط قبلی، تضعیف شوند و البته برعکس این حالت نیز امکان دارد.
وی با بیان اینکه هر چقدر به لحظه وقوع پدیده جوی نزدیک می شویم پیش بینی‌ها صحت بیشتری پیدا می‌کنند، تصریح کرد: وضوح یک سامانه با نزدیک تر شدن آن بیشتر شده و امکان پیش بینی صحیح افزایش می‌یابد بنابراین سازمان هواشناسی اطلاعیه و اخطارها را حدود ۳ روز پیش از وقوع رخداد اعلام می‌کند.
نحوه پیش بینی هواشناسی
او درباره نحوه پیش بینی هواشناسی بیان کرد: پایش و تعقیب یک سامانه جوی از حدود اقیانوس اطلس آغاز شده و با بررسی دما، سمت و سرعت باد، جهت چرخش و شیوه قرارگیری سامانه‌های کم فشار و پر فشار و ارائه محاسبات به وسیله رایانه، مشخص می‌شود که سامانه مورد نظر با چه سرعت و جهتی تا چند روز آینده وارد ایران شده و چه رفتارهایی در مواجهه با رشته کوه‌های البرز و زاگرس و یا دریای خزر است.
وی با تاکید بر اینکه قطعاً بخشی از محاسبات با خطا همراه است افزود: به دلیل اینکه نقشه‌های هواشناسی هر ۳ ساعت یک بار با ثبت اطلاعات جدید در رایانه‌ها بروز رسانی شده و اصلاح می‌شوند، وجود تفاوت داده‌ها در بازه‌های زمانی متوالی ناگزیر است چراکه سامانه در مسیر خود دچار تغییر رفتار می‌شود، این همانند رانندگی در یک مسیر طولانی بوده که نیاز به اصلاح فرمان بدلیل عوارض جاده قطعی است.
عواقب تجاوز به رودخانه و منابع طبیعی
وی حوادث فروردین امسال را عبرت آموز توصیف کرد و با انتقاد از رفتار متجاوزانه انسان به حریم رودخانه‌ها تصریح کرد: زمانی که حریم ۲۰۰ متری یک رودخانه به ۱۵۰ متر کاهش پیدا کند باید منتظر خراب شدن ۵۰ متر باقی مانده بود یا وقتی دهنه یک پل در شهر بسته می‌شود، پس زدن و ورود آب به شهر نباید بعید به نظر برسد.
مدیرکل هواشناسی مازندران، علت رفتارهای غیر اصولی را ریشه در فرهنگ اجتماعی و مسائل معیشتی دانست و با ذکر مثالی در تفسیر عواقب تجاوز به منابع طبیعی گفت: مرتعی که پروانه ۶۲۳ رأس دام داشته چرا باید توسط هزار ۸۰۰ دام یعنی معادل ۳ برابر ظرفیت خود مورد بهره برداری قرار گیرد، بنابراین مرتعی که می‌توانست ۵۰ سال بهره وری داشته باشد اکنون عمرش به ۵ سال تنزل یافته و نابود می‌شود.
رضوی با اشاره به اینکه مرتع از بین رفته و کویر شده با اندک بارانی ایجاد روان آب و سیل می‌کند، تصریح کرد: عواقب این پیامد، آسیب جدی به راه و ترابری، سازمان آب، مردم پایین دست، ذخایر آبی زیر زمینی و منابع طبیعی کشور است که به آسانی قابل جبران نخواهد بود.
