شرایط جدید چکهای تضمینی با هدف افزایش شفافیت در مبادلات بانکی و مبارزه با پولشویی در یک بخشنامه ۹ بندی توسط بانک مرکزی ابلاغ شد. در این بخشنامه تاکید شده که پشت‌نویسی و انتقال چک تضمین شده به دیگری، اعتبار ندارد و همچنین شرایط وصول و دریافت چکهای تضمین شده، تشریح شده است. شورای عالی هماهنگی اقتصادی، تصویب کرد که چکهای تضمینی بانکی جدید، قابل ظهرنویسی و انتقال به غیر نباشند.
بر اساس این مصوبه شرایط جدید چکهای تضمینی که با هدف افزایش شفافیت در مبادلات بانکی و مبارزه با پولشویی به تصویب رسیده است، در چکهای تضمینی جدید بانکی باید نام ذی‌نفع به همراه کدملی متقاضی درج شود که پس از آن قابل انتقال به غیر نخواهد بود.
در مقدمه این بخشنامه عنوان شده است که این بانک در سال جاری تلاش کرده با اتخاذ تدابیر و اقدامات مقتضی، نسبت به مد‌یر‌یت نقد‌ینگی، ثبات‌بخشی به وضعیت اقتصادی کشور در حوزه‌ها‌ی پولی، ارز‌ی و بانکی و همچنین تعمیق شفافیت و حذف زمینه‌های احتمالی ارتکاب جرا‌ئم در حوزه‌ها‌ی یاد شده اقدام کند. در همین راستا و از آن جا که حسب گزارش‌ها و بررسی‌ها‌ی صورت‌گرفته درخصوص فرآیندهای مرتبط با صدور، انتقال و گردش چکهای تضمین‌شده، مشخص شد سازوکار کنونی حاکم بر چکهای مذکور، تامین‌کننده اهداف یادشده نیست و اختلالاتی را در این زمینه ایجاد کرده است؛ بلافاصله مراتب اصلاح و تغییر فرآیندهای صدور و استفاده از چکهای تضمین شده در دستور کار این بانک قرار گرفت.
بندهای شرایط جدید چکهای تضمینی
بند نخست:
صدور و تحویل چک تضمین‌شده مستلزم تکمیل فرم درخواست توسط متقاضی در شعبه بانک و در حضور متصدی بانکی و درج نکات زیر در فرم مزبور است:
الف- مشخصات متقاضی مشتمل بر نام و نام خانوادگی اشخاص حقیقی/ نام اشخاص حقوقی و شماره ملی/ شناسه ملی/ شماره فراگیر اتباع خارجی؛
ب- شماره سریال و مبلغ چک تضمین‌شده؛
پ- علت درخواست چک تضمین‌شده توسط متقاضی؛
ت- مشخصات گیرنده چک تضمین‌شده (ذی‌نفع) شامل نام و نام خانوادگی اشخاص حقیقی/ نام اشخاص حقوقی و شماره ملی/ شناسه ملی/ شماره فراگیر اتباع خارجی.
بند دوم شرایط جدید چکهای تضمینی :
چک تضمین شده صرفا باید در وجه گیرنده (ذی‌نفع) که توسط متقاضی در فرم درخواست مربوطه درج شده، صادر شود.
بند سوم شرایط جدید چکهای تضمینی :
مشخصات گیرنده چک تضمین‌شده (ذی‌نفع) شامل نام و نام خانوادگی اشخاص حقیقی/ نام اشخاص حقوقی و شماره ملی/ شناسه ملی/ شماره فراگیر اتباع خارجی، حسب مورد باید روی برگ چک تضمین شده درج شود.
بند چهارم شرایط جدید چکهای تضمینی :
وصول مبلغ چک تضمین شده توسط بانک و صرفا در وجه گیرنده (ذی‌نفع) که مشخصات وی روی چک تضمین‌شده درج شده، امکان‌پذیر است.
بند پنجم شرایط جدید چکهای تضمینی :
ظهرنویسی و انتقال چک تضمین شده به دیگری، فاقد اعتبار خواهد بود.
بند ششم شرایط جدید چکهای تضمینی :
ابطال چک تضمین شده به درخواست متقاضی یا وکیل و نماینده قانونی وی بدون نیاز به ظهرنویسی گیرنده (ذی‌نفع) امکان‌پذیر است.
بند هفتم:
ثبت مشخصات کامل اشخاصی را که به نمایندگی از گیرنده (ذی‌نفع) برای وصول چک تضمین‌شده اقدام می‌کنند، الزامی است.
بند هشتم :
این بند وضعیت دارندگان چکهای تضمین شده قبل از ابلاغ این بخشنامه را تعیین تکلیف کرده است. بر این اساس دارندگان این چک‌ها حداکثر ظرف مدت یک ماه از تاریخ ابلاغ این بخشنامه، می‌توانند وجه آن را نقدا دریافت یا به حساب بانکی خود واریز کنند. ظهرنویسی این چک‌ها برای دیگری در این مهلت زمانی اعتبار ندارد و پس از این مهلت، دارنده چک فقط تا پایان سال جاری باید به یکی از شعب بانک صادرکننده آن مراجعه و اطلاعات مربوط به مبادله مالی منشا دریافت چک تضمین‌شده را ارائه کنند.
بند نهم:
اعضای هیات مدیره و هیات عامل بانک‌ها مسوول حسن اجرای مفاد این مصوبه بوده و در صورت قصور و تخلف، علاوه بر اعضای هیات مدیره و هیات عامل بانک، با کارمند خاطی و مسوول شعبه مربوط حسب مورد برخورد قانونی خواهد شد.
در پایان بخشنامه شرایط جدید چکهای تضمینی بانک مرکزی خطاب به بانک‌ها تاکید کرده است: با توجه به ملاحظات اشاره شده و ضرورت و اهمیت اجرای دقیق مفاد مصوبه، مراتب با لحاظ مفاد بخشنامه شماره ۱۴۹۱۵۳/ ۹۶ در تاریخ ۱۶ مرداد ۱۳۹۶، به قید تسریع به تمامی واحدهای بانک‌ها و موسسات اعتباری ابلاغ شده و ضمن تدارک فوری تمهیدات و مقدمات لازم برای اجرای دقیق مفاد مصوبه مذکور، بر حسن اجرای آن نظارت دقیق به عمل آید.
خلاصه بخشنامه شرایط جدید چکهای تضمینی
منبع: دنیای اقتصاد
