از ساختن نخستین شبکه مجازی، یعنی فیس‌بوک، نزدیک پانزده سال می‌گذرد، شبکه‌ای که از مردم سراسر دنیا در آن عضویت دارند. انواع شبکه‌های اجتماعی مجازی با عناوینی مختلف راه افتاده است و طراحان این شبکه‌ها کسانی جز غربی‌ها نیستند که با ملت مشرق زمین در آداب و رسوم هیچ اشتراکی ندارند؛ اما قادرند در این شبکه‌های اجتماعی، کاربران را به همان سمت و سویی بکشانند که خود می‌خواهند.
سیاست‌گذاری‌های غرب در ایجاد دهکده جهانی و سلطه بیشتر به ملت‌ها و مردم جهان، راه‌ها و شکل‌های مختلفی دارد که تکنولوژی‌های نوین به ویژه در موضوع ارتباطات را هم برای اجرایی‌کردن برنامه‌های خود به خدمت گرفته است و شبکه‌های مجازی یکی از آن راه‌های ارتباطی است که به دلیل گستره و حلقه وسیع ارتباطی مورد استقبال اکثریت مردم جهان قرار گرفته است.
متأسفانه گسترش نفوذ شبکه‌های اجتماعی مجازی در کشور مشهود است! در ارتباط‌های روزانه با دوستان و آشنایان کمتر کسی را می‌توان دید که در یکی از شبکه‌های اجتماعی مجازی عضو نباشد و این آغازگر ماجرا و واقعه‌ای است که در آینده‌ای نه چندان دور، گریبان‌گیر می‌شود.
شاید این سؤال به اذهان خطور کند که آیا کلاً استفاده از این شبکه‌های اجتماعی آسیب‌زا است؟ در جواب این سؤال باید گفت علاوه بر مزیت گسترده و حلقه وسیع ارتباطی و برقراری ارتباط راحت‌تر در این فضا، مهم‌ترین معایب این شبکه‌ها استفاده بی‌رویه و نابجاست که کم کم شکل اعتیادآوری به خود گرفته و موجب دوری افراد خانواده از یکدیگر و جایگزین چهره به چهره افراد در خانواده می‌شود.
عوارض و عواقب این شبکه‌ها در جوامع غربی و جامعه‌ی ما کمابیش خود را نشان داده است؛ اما در بلندمدت خود را بیشتر نشان خواهد داد و با تأملی در کاربرد شبکه‌های اجتماعی از منظر آسیب‌شناسی مسائل اجتماعی در آینده، آسیب‌های این عوارض بیشتر گریبان‌گیر افراد، خانواده‌ها و هویت فرهنگی، اجتماعی و اخلاقی جامعه خواهد بود.
شاید در برخی از موارد شبکه‌های اجتماعی مفید بوده و برخی از امور به سهولت انجام می‌شود اما باید دانست که همگان درست استفاده کردن از این فضاها را نیاموخته و به گونه‌ای از آسیب‌های آن ناآگاه هستند.
پنهان کردن شخصیت اصلی افراد در شبکه‌هایی چون تلگرام، واتس‌آپ و… نمایاندن خود با چهره و شخصیتی فریبنده یکی از آفات این شبکه‌ها است، از سوی دیگر برخی به دنبال مسائل و موضوعاتی دیگر و گاهی مخالف با اخلاق در این ارتباط‌گیری‌ها هستند و متأسفانه بسیاری از مردمان ما به‌ویژه در میان بانوان به دلیل فراغت بیشتر غافل از این ترفندهای شیطانی به سهولت در شبکه‌ها عضو شده و حتی مردم بعضاً نیز در پاره‌ای موارد با انتشار عکس‌های خود به سادگی فریب دیگران را می‌خورند.
تردیدی نیست که حضور فراوان و مداوم در این گونه فضاها به تدریج کانون خانواده را تحت تأثیر خود قرار خواهد داد و هر اندازه اعتقادات افراد هم محکم باشد، ناچار به تسلیم در برابر برخی چارچوب‌های این گونه شبکه‌ها خواهد بود.
صحبت‌های طولانی در خصوص مسائل بیهوده، خطاب قراردادن غیرمؤدبانه یکدیگر توسط زنان و مردان نامحرم و گاهی بدون اطلاع خانواده، دوستی‌های حاصل از این ماجرا که گاه به نقاط بحرانی نیز کشیده می‌شود از دیگر معضلات شبکه‌های مجازی برای جامعه ایرانی بوده که از روی ناآگاهی وارد این شبکه‌ها شده‌اند.
در این میان، اصحاب رسانه، بیش از دیگر اقشار جامعه وظیفه دارند برای آگاهی‌بخشی به دیگران تلاش کنند.
متأسفانه گاهی حتی اهالی رسانه و هنر نیز از این فضا به نحو مطلوب استفاده نمی‌کنند، شاید علت اصلی موضوع آن باشد که پیش از ورود اینگونه فناوری‌ها به جامعه ما فرهنگ استفاده صحیح از آن وارد نشده است و به این ترتیب کسانی که حرف و سخن آن ها در دنیای واقعی محلی از اعراب ندارد در این شبکه‌ها جبران مافات می‌کنند و با تشکیل و مدیریت گروه‌هایی، طعم شیرین مدیریت و قدرت را احساس می‌کنند! چیزی که در دنیا، گویا دست‌یابی به آن را برای خود محال می‌پندارند.
در جامعه ما که سابقه مقاومت و پایداری در مقابل هر گونه سلطه و سلطه‌گری دشمن را دارد، به ناچار دشمن متوسل به هجمه‌های فرهنگی شده و شبکه‌های اجتماعی را هم به عنوان یکی از روزنه‌های نفوذ به کشور و جوامع مختلف انتخاب کرده است، بنابراین مسئولان فرهنگی و خود مردم باید در برابر آسیب‌های این شبکه‌ها آگاه باشند و اجازه جولان دشمن در فضای جامعه ایرانی را ندهند.
و کلام آخر؛ این که شبکه‌های اجتماعی و در کل فضای مجازی که چیزی جز انزوا و افسردگی و دور ماندن از فضای حقیقی جامعه را ندارند، این روزها از خط قرمزها گذر کرده اند.
منبع:
