دانستنی آنلاین: توسّل اصطلاحا به معنی واسطه قرار دادن شخصی یا چیزی در نزد خداوند است جهت تقرب به او یا برآورده ساختن حاجت ها و نیازهاست. این عمل از آموزه‌های اعتقادی شیعیان و اکثر مسلمانان می باشد که با آموزه شفاعت پیوند نزدیکی دارد و این دو معمولاً همراه یکدیگر ذکر می‌شوند.
حقیقت توسل
به گزارش پایگاه خبری دانستنی آنلاین، شیعیان معتقد هستند که آموزه توسل برگرفته از دستورات خداوند متعال در قرآن کریم و احادیث و روایات ائمه معصومین (ع) است. این عمل معمولا در قالب دعاهای فراوانی که بسیاری از آن ها را خود ائمه معصومین (ع) به نزدیکان و خواص یاد داده اند، صورت می گیرد. مجموعه ای بزرگ از این دعا ها را مرحوم شیخ عباس قمی در کتاب مفاتیح الجنان گردآوری کرده است.
توسّل همان گونه که گفته شد به معنای انجام دادن کاری برای تقرب به یک چیز یا شخص است، این کلمه در اصطلاح به معنای واسطه قرار دادن امور خیر و افراد صالح و مقرب درگاه الهی برای بر آورده شدن درخواست و اجابت دعا است. در فعل توسل، انسان در هنگام دعا و استغاثه به درگاه الهی، چون خود را قابل نمی داند، چیزی یا کسی را عرضه می‌کند که واسطه پذیرش توبه و اجابت دعای او و بر آورده شدنِ درخواست او است. آن چیز یا آن شخص که موضوع توسل است، در نزد نزد خدا محترم است، مانند صفات و اسمای الهی یا پیامبر اکرم(ص) و دعای او یا اولیاء و فرشتگان.
حاجت درخواست‌شده به وسیله توسل، می‌تواند امری دینی و معنوی و یا حاجتی دنیوی و مادی باشد.
مشروعیت توسل
پژوهشگران دینی برای رفع شبهات وارد شده به موضوع توسل، مشروعیت آن را با مراجعه به آیات قرآن کریم و روایات و احادیث نقل شده از پیامبر گرامی اسلام و ائمه معصومین (ع) بیان کرده اند که به برخی از آن ها اشاره می شود. هرچند این موضوع یک مسأله اساسی فطری بشری نیز می باشد و ریشه در فطرت و خرد انسانی دارد.
خداوند متعال در آیه ۳۵ سوره مائده می فرماید: یا أَیهَا الَّذِینَ آمَنُواْ اتَّقُواْ اللَّــهَ وَابْتَغُواْ إِلَیهِ الْوَسِیلَهَ وَجَاهِدُواْ فِی سَبِیلِهِ لَعَلَّکُمْ تُفْلِحُونَ – ای کسانی که ایمان آورده‌اید! تقوا پیشه کنید و وسیله‌ای برای تقرب به خدا بجویید و در راه او جهاد کنید، باشد که رستگار شوید.
در این آیه خداوند مؤمنان را مورد خطاب قرار داده، آن ها را به پرهیزگاری دعوت کرده، از آن ها می خواهد برای تقرب به خودش وسیله ای بیابند و ادامه می دهد که در راه خدا جهاد کنید برای رسیدن به رستگاری.
توسل به پیامبر (ص)
و در آیه ۶۴ سوره نساء می فرماید: وَ ما أَرْسَلْنا مِنْ رَسُول إِلاّ لِیُطاعَ بِإِذْنِ اللّهِ وَ لَوْ أَنَّهُمْ إِذْ ظَلَمُوا أَنْفُسَهُمْ جاؤُکَ فَاسْتَغْفَرُوا اللّهَ وَ اسْتَغْفَرَ لَهُمُ الرَّسُولُ لَوَجَدُوا اللّهَ تَوّاباً رَحیماً – ما هیچ پیامبرى را نفرستادیم مگر براى این که به فرمان خدا، از وى اطاعت شود و اگر این مخالفان، هنگامى که به خود ستم مى کردند (و فرمان هاى خدا را زیر پا مى گذاردند)، به نزد تو مى آمدند، و از خدا طلب آمرزش مى کردند، و پیامبر هم براى آنها استغفار مى کرد، خدا را توبه پذیر و مهربان مى یافتند.
در این آیه نیز پروردگار عالم، پیامبر گرامی اسلام(ص) را وسیله ای معرفی می کند هنگامی که مخالفان به خود ظلم می کنند ( یعنی مرتکب گناه می شوند) ، به سوی او می روند تا از خداوند برایشان طلب بخشش نماید و ایشان هم برای آن ها استغفار می کند. پس نتیجه گرفته می شود که توسل به دیگران که مقربان الهی هستند، در نزد خداوند امری پسندیده است.
آیات دیگری نیز در این خصوص وجود دارد که مجال بیان آن ها در این نوشتار نیست و مخاطبان فرهیخته ی علاقه مند خودشان جستجو می کنند.
