« اخلاق حرفهای روزنامه نگاری _ بخش دوم »
? ماشاءالله شمسالواعظین (مدرس روزنامهنگاری)
? اصل نخست: حق مردم در دستيابی به اطلاعات تحقيقی
? مردم و افراد حق دارند از طریق اطلاعات دقیق و جامع، به تصویری عینی از واقعیتهای محیط زندگیشان دست پیدا کنند و آرای خود را آزادانه از طریق رسانههای گوناگون، به هر نحوی که میتوانند، بیان کنند.
? حکومتها میل به فزون طلبی دارند. تلاش برای بستن مجاری گردش اطلاعات، بخش لاینفکی از وظایف حکومتهاست. روزنامهنگاران گمان میکردند که این اصل در یک جامعه کاملا دموکراتیک، مانند ایالت متحده امریکا، این اصل را مخدوش کرده است. اما پدیدهای به نام «اسنودن»، برای ما افشا کرد که این اصل نه تنها در جامعهای مانند ایالت متحده امریکا، رعایت نمیشود، بلکه بسیار دقیق، زیرکانهتر و همه جانبهتر، اطلاعات و گردش اطلاعات را مونوپل سازمانهای اطلاعاتی خودشان کردهاند و در حد اخلاق دولتها هم وارد شدهاند و ارزشها را هم تا حد شنود تلفن انکل مرکل مخدوش کردهاند. غرب با حفظ حریم افراد در سه چیز معروف بود: «پوشاک و خوراک مردم»، «باورهای مردم» و «اتاق خواب مردم». اسنودن این سه مورد را رد کرد. افشای این مسئله میل حکومتها را به فزون طلبی و بستن مجاری گردش و انتقال اطلاعات را نشان داد.
? بنابراین در تحقق اصل نخست مانعی به نام حکومتها وجود دارند. چرا که داشتن اطلاعات به روز، برای شهروندان ایجاد باور میکند و این باور، ایجاد اکت (Act) و واکنش میکند. لذا حکومتها فعالیتهایشان را محدود علنی میکنند و در مثال اسنودن، اعلام کردند که فعالیتهایشان در چهارچوب مبارزه با تروریسم بوده است. این موضوع در بین حکومتها نسبی است، کم و بیش دارد اما خصلتهای طبیعی حکومتها و دولتهاست و روزنامهنگاران موظفند برای گشودهتر شدن مجاری تبادل اطلاعات مبارزه و تلاش کنند.
? روزنامهنگار میتواند با توسل به روشهایی واقعیتهای جامعهای که باز، بسته و در شرایط بینابینی (در بخشهایی باز و در بخشهایی بسته) باشد را منتقل کند؛ اما همواره باید به این اصل (اصل نخست) وفادار باشد.
? روزنامهنگار باید بتواند واقعیت جامعه خودش را بازتاب دهد و حق مردم را همواره برای دستیابی به اطلاعات دقیق، جامع موثق محترم بدارد.
برای مطالعه قسمت اول کلیک کنید
? منبع: تعرفه