1

مفاهیم استاندارد و استانداردسازی – بخش اول

  • کد خبر : 21668
  • 16 دی 1396 - 14:59
مفاهیم استاندارد و استانداردسازی – بخش اول

مفاهیم استاندارد و استانداردسازی

استاندارد و استانداردسازی یک سازوکار بسیار مهم جهت توسعه پایدار صنایع و فناوری های مختلف است. بنابراین تدوین استانداردها و پیاده سازی استانداردهای تدوین شده امری بسیار حیاتی جهت توسعه پایدار فناوری های مختلف می باشد. در مقاله حاضر به مروری بر تاریخچه سازمان ملی استاندارد، تعاریف مهم در مقوله استاندارد و استاندارد سازی و در ادامه به مراحل تدوین استانداردهای بین المللی خواهیم پرداخت (1 و 7).
1- مقدمه:
سازمان ملی استاندارد در سال 1339 با تصویب قانون تاسیس موسسه استاندارد و تحقیقات صنعتی ایران، کار خود را در چارچوب هدف ها و مسئولیت های تعیین شده آغاز نمود و در همان سال، به عضویت سازمان بین المللی استاندارد ISO درآمد. سازمان ملی استاندارد ایران همچنین در کمیسیون بین المللی الکترونیک IEC، کمیسیون بین المللی کدکس مواد غذایی CODEX، سازمان بین المللی اندازه شناسی OIML، انجمن جهانی سازمان های تحقیقات صنعتی و فنی WAITRO، مجمع بین المللی تایید صلاحیت IAF، بنیاد مدیریت کیفیت اروپا EFQM و سازمان بین المللی همکاری آزمایشگاه های اکردیتهILAC عضویت دارد (2 و 7).
سازمان ملی استاندارد ایران در سه دوره سه ساله عضو شورای سازمان بین‌المللی استاندارد ISO بوده مضافا اینکه در یک دوره سه ساله 1969-1967 نایب رئیسی شورا را نیز بر عهده داشته است. همچنین پس از پیروزی انقلاب اسلامی، سازمان ملی استاندارد ایران برای یک دوره دو ساله 2006-2005 به عنوان عضو شورای مذکور انتخاب گردیده است (2 و 7).
سازمان ملی استاندارد در حال حاضر با عضویت در سازمان های بین‌المللی ISO، OIML، CODEX، IEC و BIPM وسازمان های منطقه ای RISCAM و SMIIC در فعالیت های تدوین استاندارد این سازمان ها مشارکت می نماید. نحوه مشارکت در این فعالیت ها، از طریق تشکیل کمیته های فنی متناظر با کمیته های بین المللی و سامان دهی مشارکت گروه های ذی نفع و ذیربط انجام می گیرد. این کمیته ها تحت نظارت سازمان ملی استاندارد ایران فعالیت می نمایند و وظیفه اصلی آنها بررسی و اظهارنظر در مورد پیش نویس استانداردهای بین ا لمللی در مراحل مختلف تدوین و پیشنهاد تدوین استاندارد بین المللی با توجه به مزیت های ملی و پتانسیل کشور می باشد (2 و 7).

filereader.php?p1=main_c4ca4238a0b923820
تصویر شماره 1- لوگوی سازمان ملی استاندارد ایران و برخی سازمان های بین المللی استانداردسازی (اقتباس از مراجع 2،3، 4، 5 و 6)

2- تعاریف:
استاندارد (Standard): مدرکی است در برگیرنده قواعد، راهنمایی ها یا ویژگی هایی برای فعالیت ها یا نتایج آنها به منظور استفاده عمومی مکرر که از طریق اجماع و همراهی فراهم و به وسیله سازمان شناخته شده ای تصویب شده باشد و هدف از آن دست یابی به میزان مطلوبی از نظم در یک زمینه خاص است. استاندارد باید مبتنی بر نتایج علوم، فنون و تجربیات استوار باشد. بیشترین کاربرد استانداردها در رابطه با تعیین ویژگی های فنی و عملکردی توافق شده به خصوص برای ارزیابی انطباق محصول می باشد. به صورتی که دیدگاه اصلی استانداردسازی نیز روی این ویژگی های فنی و عملکردی متمرکز است (1 و 7).
استاندارد سازی (Standardization): استانداردسازی، فعالیت ایجاد معیارهایی در ارتباط با مسائلی بالفعل یا بالقوه و با هدف دستیابی به نظمی بهینه در مقوله مورد بحث برای استفاده عمومی و مستمر می باشد (1 و 7).
بومی سازی: بومی سازی در جایی مطرح می شود که نیاز به آن وجود دارد و این نیاز می تواند اجباری، فرهنگی و یا مربوط به منطقه جغرافیایی باشد. بومی سازی یک روش تطبیقی با شرایط کاربردی یک منطقه، کشور و یا یک کارخانه بوده که در هر سطحی می تواند مطرح شود (1 و 7).

3- اهداف استاندارد سازی:
– کسب پایگاه جهانی در سطح بین المللی
– نوآوری در زمینه فنآوری
– ایجاد زمینه برای پذیرش مواضع ملی کشورها
– حفظ توازن و تعادل بین منافع تولید کنندگان و مصرف کنندگان
– مبتنی شدن مقررات بر استانداردها (1 و 7).

4- منافع استاندارد سازی:
– منافع برای سازمان ها: سازمان هایی که به پیاده سازی استانداردها می پردازند، می توانند از طریق آگاهی یافتن از نیازهای کار و محصول و بازار، عملکرد خود را بهبود بخشیده و در نتیجه سهم خود را نیز در بازار افزایش دهند.
– منافع برای مصرف کننده: مصرف کنندگان، محصولات استاندارد شده را با کیفیت و قیمت بهتر و اطمینان بیشتر از مولفه های مختلفی که برایشان کاربرد دارد، استفاده می کنند. لذا نه تنها کیفیت خود محصول استاندارد شده، بلکه نگهداری و خدمات پس از فروش آن نیز برای مصرف کننده از اهمیت بالایی برخوردار است. همچنین کاهش ریسک عدم شناخت محصول از دیگر منافع استانداردسازی می باشد.
منافع برای جامعه: حفظ سلامت و بهداشت جامعه، استفاده بهینه، اثربخشی و کارایی، یکی دیگر از تاثیرات استاندارد سازی بوده که منافع آن متوجه جامعه می باشد. همچنین موازین زیست محیطی و پیشگیری از آلودگی از مقوله هایی هستند که در هر استاندارد مرتبط با محصول دیده می شود(1 و 7).

5- خط مشی و هدف از استاندارد سازی توسط سازمان بین المللی استاندارد (the International Organization for Standardization (ISO) )
این خط مشی در جهت ارتقاء مولفه های زیر می باشد:
– کیفیت Quality
– ایمنی Safety
– کارایی Efficiency
– قابلیت اطمینان Reliability
– تعویض پذیری Interchangeability
– سازگاری Compatibility (3 و 7)

آیا این مطلب برای شما مفید بود؟

میانگین امتیازات: 0 / 5. تعداد امتیازات: 0

به این خبر امتیاز دهید

لینک کوتاه : https://danestanyonline.ir/?p=21668

ثبت دیدگاه

مجموع دیدگاهها : 0در انتظار بررسی : 0انتشار یافته : 0
قوانین ارسال دیدگاه
  • دیدگاه های ارسال شده توسط شما، پس از تایید توسط تیم مدیریت در وب منتشر خواهد شد.
  • پیام هایی که حاوی تهمت یا افترا باشد منتشر نخواهد شد.
  • پیام هایی که به غیر از زبان فارسی یا غیر مرتبط باشد منتشر نخواهد شد.

فرم جستجو

تبلیغات در سایت   درباره ما   تماس با ما

logo-samandehi