دانستنی آنلاین: توسعه پایدار به معنی توسعه ای همه‌جانبه و متوازن در ابعاد مختلف اجتماعی، اقتصادی و محیط زیستی است. مفهوم توسعه پایدار تلاش دارد که با نگاهی جدید به توسعه، اشتباهات گذشته بشری را تکرار نکند و توسعه ای همه‌جانبه و متوازن را رقم بزند.
به گزارش پایگاه خبری دانستنی آنلاین، قبل از مطرح شدن توسعه پایدار ۸ آرمان توسعه هزاره در جهان پیگیری می شد. بر سر این ۸ هدف مشترک در سال ۲۰۰۰ در سازمان ملل متحد توافق شده بود. این هشت آرمان عبارت بودند از:
آرمان ۱: از بین بردن فقر شدید و گرسنگی
آرمان ۲: دست یافتن به آموزش ابتدایی همگانی
آرمان ۳: گسترش و ترویج برابری جنسیتی و توانمندسازی زنان
آرمان ۴: کم کردن مرگ کودکان
آرمان ۵: بهبود سلامت مادران
آرمان ۶: مبارزه با ایدز، مالاریا،توبر کلوز و دیگر بیماری‌ها
آرمان ۷: تضمین پایداری محیط زیست.
آرمان ۸: گسترش مشارکت جهانی برای توسعه
از آرمان هزاره تا توسعه پایدار
علی رغم تمرکز قوی اهداف توسعه هزاره بر توسعه همه جانبه در ابتدای قرن ۲۱ و هدایت زندگی مردم در سراسر جهان به سمت بهبود موثر، هنوز هم میلیون ها نفر از نابرابری های اجتماعی و اقتصادی در رنج بودند و عملا این آرمان ها به نتیجه نرسید.
با به پایان رسیدن ضرب العجل تطبیق اهداف توسعه هزاره (MDGs) در سال ۲۰۱۵، سران کشورها در اجلاس ریو +۲۰ بر ایجاد چارچوبی جدید برای توسعه جهانی پس از سال ۲۰۱۵ تاکید نمودند و بحث اصول هفده گانه توسعه پایدار مطرح شد.
در سپتامبر ۲۰۱۵ در جلسه رهبران کشورهای عضو سازمان ملل متحد بررسی سند ۲۰۳۰ با ۱۷هدف اصلی و ۱۶۹ هدف ویژه به منظور حرکت به سوی توسعه و آموزش با کیفیت و فراگیر برگزار شد. در نوامبر ۲۰۱۵ در سی و هشتمین اجلاس یونسکو این سند به تصویب اعضا رسید تا از اول ژانویه ۲۰۱۶ اجرایی شود.
سازمان ملل متحد نشست توسعه پایدار را دو روز قبل از نشست مجمع عمومی سازمان ملل برگزار کرد و در آن اهداف این سند برای دستیابی تا سال ۲۰۳۰ میلادی برای تمام کشور های جهان که عضوی سازمان ملل متحد هستند، ترسیم شد.
تا زمان آماده سازی سند اهداف توسعه پایدار، کارگروه های مختلفی شامل تجارت و صنایع، اطفال و جوانان، دهاقین و زمین داران، سازمان های غیر دولتی، مقامات کشور های مختلف، جوامع علمی و تکنولوژی، زنان، اتحادیه های کارگران و تجاران در پروسه مشورتی آن شرکت کردند و این سند برای طرح در مجمع عمومی سازمان ملل متحد آماده شد.
توسعه پایدار به معنی توسعه ماندگار نیست
اجرایی کردن اهداف توسعه پایدار توازنی منطقی بین توسعه انسانی، محیط زیستی و اقتصادی ایجاد خواهد نمود و تطبیق توسعه ملی با اهداف توسعه پایدار می تواند در رسیدن به یک توسعه همه جانبه کمک کند.
به دلیل معنای لغوی رایج کلمه «پایدار»، در زبان فارسی گاها به اشتباه توسعه پایدار را به عنوان شکلی از توسعه که «ماندگار» و «بادوام» است معنی می‌کنند. مفهوم راستین توسعه پایدار یعنی، توسعه ای همه‌جانبه و متوازن در ابعاد مختلف اجتماعی، اقتصادی و محیط زیستی.
خلاصه ای از اهداف ۱۷ گانه اصلی سند توسعه پایدار و برخی از اهداف زیر مجموعه آن:
- پایان دادن به فقر در تمامی اشکال آن در همه جا (ایجاد نظام حمایتی، نصف کرن فقرا، حذف فقر مطلق)
- پایان دادن به گرسنگی، دستیابی به امنیت غذایی و بهبود تغذیه و ترویج کشاورزی پایدار (به ویژه تغذیه نوزادان ، آموزش کشاورزی، گسترش ژنتیک غذایی و کشاورزی)
- تضمین زندگی سالم و ترویج رفاه برای همه در تمام سنین (کاهش مرگ و میر نوزادان و مادران ، کاهش مصرف مواد مخدر و دخانیات، واکسیتاسیون و مبارزه با بیماری های همه گیر و مهلک)
- تضمین کیفیت آموزش فراگیر و عادلانه و ایجاد فرصت های یادگیری مادام العمر برای همه (آموزش تا دیپلم ، گسترش تحصیلات دانشگاهی و فنی حرفه ای برای همه و بدون تبعیض جنسیتی)
- دستیابی به تساوی جنسیتی و توانمند سازی تمام زنان و دختران (ریشه کنی و مبارزه با قاچاق دختران و سواستفاده جنسی، بهره کشی کاری به رسمیت شناختن کار زنان در مجلس، کودکان کار، ازدواج در سنین پایین و …)
- تضمین در دسترس بودن و مدیریت پایدار آب و فاضلاب برای همه (دسترسی به آب آشامیدنی ، احیای تالاب ها ، دفع فاضلاب و …)
- تضمین دسترسی به انرژی ارزان قیمت، قابل اعتماد، پایدار و مدرن برای همه (گسترش انرژی های تجدید پذیر و بهره ور و …)
- ترویج رشد فراگیر و پایدار اقتصادی، اشتغال کامل و مولد و شغل مناسب برای همه (رساندن رشد اقتصادی اعضا به هفت درصد، تضمین اشتغال پایدار، حمایت از کارآفرینی، افزایش بهره وری و … )
- ایجاد زیرساخت انعطاف پذیر، ترویج صنعتی سازی فراگیر و پایدار و تقویت نوآوری (ایجاد زیر ساخت پایدار وصنعتی شدن ، حفظ محیط زیست متناسب با صنعت روز و …)
اهداف توسعه پایدار
- کاهش نابرابری در درون و میان کشورها (کاهش فقر ، کمک های مالی و …)
- تبدیل شهرها و سکونت گاه های انسانی به مکان های همه شمول، مقاوم و پایدار (تهیه مسکن برای همه حصوصا اقشار کم درآمد، گسترش حمل و نقل برای همه خصوصا زنان و کودکان و معلولان، کاهش اثرات بلایای طبیعی، حفظ میراث فرهنگی و …)
- تضمین الگوی تولید و مصرف پایدار (مدیریت مصرف غذایی و سوخت و انرژی، بازیافت زباله ها و …)
- اقدام فوری برای مبارزه با تغییرات آب و هوا و اثرات آن (با اختصاص صد میلیارد دلار امریکا)
- حفظ و استفاده پایدار از اقیانوسها، دریاها و منابع دریایی برای توسعه (جلوگیری از صید بی رویه ، مبارزه با آلودگی دریایی واسیدی شدن دریاها و …)
- حفاظت، بازیابی و ترویج استفاده پایدار از اکوسیستم های زمینی، مدیریت پایدار جنگل ها، مبارزه با بیابان زایی، متوقف و معکوس نمودن فرسایش زمین و توقف از بین بردن تنوع زیستی (احیای جنگل، کاهش تخریب زیستگاهای طبیعی ، مبارزه با صید غیر قانونی گونه های حفلظت شده و …)
- ترویج جوامع صلح طلب و فراگیر برای توسعه پایدار، دسترسی به عدالت برای همه و ایجاد نهادهای موثر، پاسخگو و فراگیر در تمام سطوح (کاهش خشونت، مبارزه با استثمار کودکان، مبارزه با جرائم سازمان یافته، شفافیت ، مبارزه با تروریسم ، ایجاد نظام دسترسی آزاد اطلاعاتی و …)
- تقویت ابزارهای اجرایی و احیای مشارکت جهانی برای توسعه پایدار (گسترش مالیات، انتقال تکنولوژی و سرمایه و اختصاص ۰.۷ درصد از درآمد ناخالص ملی کشورهای توسعه یافته به کشورهای کمتر توسعه یافته و …)
توسعه اقتصاد