#آداب_معـاشـرت #هـمسایـه #بیشتر_بدانیم #دانستنی
ارزش داشتن همسایه خوب و بى آزار بر کسى پوشیده نبوده و نمى توان آن را انکار کرد چرا که از یک طرف بناى آفرینش انسان بر اساس زندگى جمعى از سوى پروردگار عالم نهاده شده است و انسان ها بدون استثنا، از مدد و یارى یکدیگر هیچوقت بى نیاز نبوده و بدون همکارى همنوعان خود ادامه زندگى برایشان میسّر نیست. از طرف دیگر لازمه زندگى جمعى در کنار هم بودن است. لذا جامعه اى که از افراد انسان ها تشکیل مى شود، باید در کنار هم باشند تا بر مشکلات زندگى پیروز شوند و معنى در کنار هم بودن همان همسایگى است که از همسایه هاى دور و نزدیک تشکیل مى گردد.
در زندگى اجتماعى، همسایه مهم تر از فامیل انسان است، چرا که ممکن است فامیل و بستگان در کنار انسان نباشند ولى همسایه (چنان که از لفظ آن پیداست)، همیشه در کنار انسان و در سایه یکدیگر ادامه حیات داده و در غم و شادى همدیگر شریک هستند و لحظه لحظه شب و روز، امکانِ دسترسى به همسایه وجود دارد و این چیزى است که همگى آن را لمس کرده ایم. پس زندگی و معاشرت با همسایگان از ضروریات جامعه انسانی است که این معاشرت آدابی دارد. در این نوشته از دیدگاه های مختلف به این آداب باعنوان آداب معاشرت با همسایه اشاره ای خواهیم داشت.
آداب معاشرت با همسایه از دیدگاه آیات
وَاعْبُدُوا اللَّهَ وَلا تُشْرِکُوا بِهِ شَیْئًا وَبِالْوَالِدَیْنِ إِحْسَانًا وَبِذِی الْقُرْبَى وَالْیَتَامَى وَالْمَسَاکِینِ وَالْجَارِ ذِی الْقُرْبَى وَالْجَارِ الْجُنُبِ وَالصَّاحِبِ بِالْجَنْبِ وَابْنِ السَّبِیلِ وَمَا مَلَکَتْ أَیْمَانُکُمْ إِنَّ اللَّهَ لا یُحِبُّ مَنْ کَانَ مُخْتَالا فَخُورًا.-سوره نساء آیه 36
و خدا را بپرستید ! و هیچ چیز را همتای او قرار ندهید ! و به پدر و مادر نیکی کنید همچنین به خویشاوندان و یتیمان و مسکینان و همسایه نزدیک ، و همسایه دور ، و دوست و همنشین ، و واماندگان در سفر ، و بردگانی که مالک آنها هستید ؛ زیرا خداوند ، کسی را که متکبر و فخر فروش است. ( و از او ادای حقوق دیگران سرباز می زند ) دوست نمی دارد .
آداب معاشرت با همسایه از دیدگاه روایات
* توصیه به همسایه داری
قال ابوعبدالله (ع): علیکم بالصلاه فی المساجد و حسن الجوار للناس واقامه الشهاده و حضور الجنائز انه لا بد لکم من الناس ان احدا لا یستغنی عن الناس حیاته و الناس لابد لبعضهم من بعض.
امام صادق (ع) فرمودند : برشما باد نماز در مساجد و نیکی با همسایگانتان و ادای شهادت و حضور در تشیع جنازه ها ، زیرا شما از مردم ناگزیر هستید و هیچ کس در زندگیش از مردم بی نیاز نیست و وجود مردم برای یکدیگر ضروری است .
*رعایت حق همسایه
مردی به محضر امام صادق(ع) آمد و از همسایه خود شکایت کرد. امام صادق(ع) در ضمن راهنمایی او، درباره اهمیت مقام همسایه و زشتی رعایت نکردن حق همسایه، این داستان را نقل کرد و فرمود :
« بدان که مردی از انصار به حضور رسول خدا (ص) آمد و عرض کرد : من خانه ای در محل فلان قبیله خریده ام ، نزدیک ترین همسایه ام کسی است که خیری از او به من نمی رسد و از شر و آزار او، آسوده نیستم. رسول خدا (ص) به علی (ع) و ابوذر و سلمان و یک نفر دیگر که راوی می گوید به گمانم مقداد بود، دستور داد به مسجد بروند و با صدای بلند فریاد بزنند که: هر کس همسایه اش از آزار او آسوده نباشد، ایمان ندارد .
آن ها به مسجد رفته ، سه بار با صدای بلند این سخن را به گوش مردم رساندند. سپس با دست اشاره کرد که تا چهل خانه در چهار طرف همسایه هستند .
*آداب معاشرت با همسایه
1- از هیچ جهت به او ضرر نرسانید.
2- حرمت او را مثل حرمت پدر و مادر نگه دارید .
3- به او خوبی کنید که باعث زیادی عمر می شود .
4- خود سیر نخوابید در حالی که همسایه گرسنه باشد .
5- او را شریک در مال خود بدانید .
6- در بیماری از او عیادت کنید .
7- در مصیبت او حاضر شوید و در عزا با او همراهی کنید .
8- در شادی تهنیت او نمائید .
9- اگر خطائی کرد عفوش نمائید .
10- از اسباب خانه هر چه خواست دریغ نکنید .
11- از اسرار او که می خواهید پوشیده باشد، تفتیش نکنید .
12- چون در خانه نباشد، از خانه او مراقبت کنید .
13- خانه او را بر اثر بنائی تاریک و گرفته نکنید .
14- از غذای لذیذ خود به آن ها نیز بدهید .
15- اگر قرض خواست به او بدهید .
16- او را در سختی ها تنها نگذارید .
17- از همسایه خود عیب جوئی نکنید .
18- اگر به او ستم شد کمکش کنید .
19- حدود او را رعایت کنید .
20- با او مهربان باشید و خطای اور ا ببخشید .
21- به او آزار نرسانید.
22- در تشیع جناره او حاضر شوید .
منبع: مدرسه علمیه جهرم
