فلسفه پیاده روی اربعین به سمت کربلا چیست؟

حجت الاسلام بهرام دلیر نقده ای، عضو هیئت علمی پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی درخصوص فلسفه پیاده روی اربعین بیان کرد: مفهوم اربعین در قرآن کریم و ذیل آیه ۱۴۲ سوره اعراف آمده است که می فرماید: «وَوَاعَدْنَا مُوسَى ثَلَاثِینَ لَیْلَهً وَأَتْمَمْنَاهَا بِعَشْرٍ فَتَمَّ مِیقَاتُ رَبِّهِ أَرْبَعِینَ لَیْلَهً وَقَالَ مُوسَى لِأَخِیهِ هَارُونَ اخْلُفْنِی فِی قَوْمِی وَأَصْلِحْ وَلَا تَتَّبِعْ سَبِیلَ الْمُفْسِدِینَ» «و با موسى سى شب وعده گذاشتیم و آن را با ده شب دیگر تمام کردیم تا آنکه وقت معین پروردگارش در چهل شب به سر آمد و موسى هنگام رفتن به کوه طور به برادرش هارون گفت در میان قوم من جانشینم باش و کار آنان را اصلاح کن و راه فسادگران را پیروى مکن»

جایگاه اربعین در قرآن

در قرآن اربعین یک جایگاه خاصی دارد، در بحث های عرفانی نیز چله نگاه داشتن و مراقبت کردن از نفس از مواردی است که همواره به آنها تاکید شده است، اربعین در روایات اهل بیت و مباحث امام باقر(ع) و امام صادق(ع) هم جایگاه ویژه ای دارد. پیامبر(ص) فرمودند: «مَن حَملَ مِن اُمّتی أرْبَعینَ حَدیثا بَعثَهُ اللّه ُ یَومَ القیامَهِ فَقیها عالِما» «از امّت من، هر کس چهل حدیث حفظ داشته باشد، خداوند او را در روز رستاخیز فقیه و عالم برانگیزد»

اهمیت عدد چهل در اخلاق و عرفان

دلیر نقده ای با اشاره به اینکه عدد چهل در اخلاق و عرفان بسیار اهمیت دارد، گفت: برای مثال افراد چهل روز باید آداب و عبادات و مناسکی را انجام دهند.
نبی مکرم اسلام فرمودند: «الإخْلاصُ سِرٌّ مِن أسْراری ، اسْتَوْدَعتُهُ قَلبَ مَن أحْبَبْتُ مِن عِبادی» «جبرئیل از جانب خداوند عزّ و جلّ خبر داد که اخلاص سرّى از اسرار من است و من آن را به دل بندگانى که دوستشان دارم ، مى سپارم».
همچنین، امام باقر(ع) می فرمایند: «ما اَخلَصَ العَبدُ الایمانَ بِاللهِ اَربَعینَ یَوماً اِلّا زَهَّدَهُ اللهُ فِی الدُّنیا وَ بَصَّرَهُ دائَها وَدَوائَها وَاَثبَتَ الحِکمَهَ فی قَلبِهِ اَنطَقَ بِها لِسانَهُ» «هیچ بنده ای چهل روز ایمان خود را برای خدا خالص ننموده مگر این که خدا او را به مقام زهد رسانید و در دنیا، درد و درمانش را به او نشان داد و حکمت را در قلبش ثابت و زبانش جاری ساخت».

عدد چهل در گزاره های دینی

لذا در بحث ها و بسیاری از گزاره های دینی عدد چهل مطرح می شود، برای مثال می گویند تا چهل خانه از خانه خود که بشماری ساکنان شان همسایگان تو محسوب می شوند.
اما بعد از این مباحث متعدد در مورد عدد چهل و جایگاه آن در قرآن، عرفان و روایات می رسیم به فلسفه پیاده روی اربعین امام حسین(ع) که در ادامه به آن اشاره می کنم.

چرا نمی گویند سی اُمین روز شهادت امام حسین(ع) چرا نمی گویند پنجاهم شهادت سیدالشهدا(ع)؟ چرا می گویند چهلم و اربعین حسینی.
این سوالی است که شاید برای بسیاری از افراد پیش آمده باشد. امام رضا(ع) فرمودند: «مَنْ زَارَ قَبْرَ الحُسَیْنِ به شطِّ الفُرَاتِ، کَانَ کَمَنْ زَارَ اللّهَ فَوْقَ عَرْشِهِ » «کسی که قبر حسین(ع) را در کربلا زیارت کند، مانند کسی است که خدا را بر فراز عرشش زیارت کرده است».
امام(ع) از روی حساب و کتاب سخن می گوید. باید این معارف را بشناسیم. زیارت اربعین مساله ای است که به آن در آموزه های دینی و لسان اهل بیت(ع) اشاره شده است

تاثیر قیام عاشورا بر تاریخ اسلام

دلیر نقده ای در بخش دیگری از مباحث خود در مورد تاثیر قیام عاشورا بر تاریخ اسلام، اظهار کرد: امام حسین(ع) خون خود و خانواده و همه چیزش را از داد تا مردم بیدار شوند و در برابر ستم بایستند، از زیر یوغ ظلم خود را بیرون بکشند و در برابر ظلم سکوت نکنند.
اما در مورد بحث فلسفه پیاده روی اربعین که زائر مشقت و سختی آن را به جان می خرد باید چنین توصیفی داشت که این حرکت در واقع لبیک و طی مسیری در پاسخ به ندای «هل من ناصیر ینصرنی» امام حسین(ع) است. مردم در این همایش عظیم حاضر می شوند تا نام سیدالشهدا(ع) و فلسفه قیام او را به جهانیان معرفی کنند.

فلسفه پیاده روی اربعین در سیره بزرگان و علما

ما در سیره بزرگان و علمای خود می بینیم که همواره از قدیم الایام مسیر نجف به کربلا را پیاده می رفتند. این مانور بزرگ مذهب جعفری است که در ایام اربعین به ظهور می رسد اما به سبب عظمت و ماهیت و فلسفه ظلم ستیزانه و معرفت جویانه اش از سایر ادیان نیز در آن شرکت می کنند، هر ساله جمع کثیری از برادران اهل سنت در این همایش حضور می یابند، همین مساله پیام برای دنیای امروز است.

دلیر نقده ای با بیان اینکه در زیارت اربعین چند رکن شامل «زائر، مزور، زیارت و مسافت» را داریم، تصریح کرد: در این سفر تمامی این مولفه ها مطرح است. برای مردم جهان سوال می شود که امام حسین(ع) چه شخصیت بزرگی است که افراد همه کار و زندگی خود را تعطیل  و سه شبانه روز از نجف تا کربلا پیاده روی می کنند، بنابراین، می روند و مطالعه و تامل می کنند تا حسین(ع) را بشناسند.

فلسفه پیاده روی اربعین و نقش آن در ترویج معارف اسلام

عضو هیئت علمی پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی در باره فلسفه پیاده روی اربعین تاکید کرد: همین سوال ایجاد کردن یک نوع ترویج معارف است. وقتی سوال ایجاد شود قطعا پرسش کننده به دنبال پاسخ می رود و بدون پاسخ نمی تواند سوال خود را رها کند، این گونه است که امام حسین(ع) از هر دین و مذهبی پیروانی دارد که از سرتاسر عالم به عشق او به راهی کربلا می شوند.

فلسفه پیاده روی اربعین نه برای شهرت است و نه برای ثروت، از هر قشر و مقامی در جامعه به این همایش عظیم می آیند. امام حسین(ع) چنین عظمتی دارند که همه نوع آدم از تحصیل کرده و دانشگاه رفته تا افراد عادی و کسانی که شاید تحصیلات عالی نداشته باشند به سوی حضرت(ع) می شتابند، این حرکت به انگیزه امام حسین(ع) انجام می شود و همین که مردم می آیند و برای مردم سایر نقاط جهان سوال ایجاد می شود یعنی ترویج معارف حسینی!

منبع: خبرگزاری علم و فناوری

مطلب مرتبط: تحلیل حماسه پیاده روی اربعین حسینی+ویدئو