دانستنی آنلاین: در گذشته های نه چندان دور٬ وقتی صحبت از ازدواج به میان میآمد دخترها بلافاصله میگفتند «فعلا نمیخواهم ازدواج کنم، قصد ادامه تحصیل دارم و میخواهم پلههای ترقی را یکی پس از دیگری طی کنم» و پسرها هم میگفتند «عمرا اگر ازدواج کنم، مگر عقلم را از دست دادهام با این مهریههای زیاد خودم را به دردسر بیندازم».
به گزارش پایگاه خبری دانستنی آنلاین به نقل از ایسنا، اما الان که سخن از ازدواج میشود ابتدا لبخندی بر لبانشان نقش میبندد و کم کم محو میشود و جای خود را به نگرانی میدهد، امروزه دخترها از ازدواج نکردن هراس دارند و پسرها از ازدواج، در واقع مسائل و مشکلات اقتصادی آنقدر جوانان را به هراس انداخته که اگر کسی ازدواج کند به او میگویند دستمریزاد…
نبود شغلی پایدار و امنیت شغلی، نداشتن درآمد کافی، نداشتن پول پیش برای اجارهبها، دغدغه پرداخت اقساط وام ازدواج که افزایش آن با وجود درآمدهای کم بیشتر دردسرساز شده تا چارهساز، فقط گوشهای از مشکلات مالی جوانان برای فرار از ازدواج است تا آنها تجرد را به تأهل ترجیح دهند و یا از شیوههای منع شده نیازهای خود را برآورده سازند.
از سوی دیگر دختران رویایی را میبینیم که به دنبال برآورده شدن آرزوهایشان با ازدواج هستند و همسر را با مشکلات مطرح شده، تحت فشار قرار میدهند تا به فخرفروشیهای اینستاگرامی و تلگرامی خود برسند غافل از اینکه این امر میتواند تاب و تحمل مردان را به یکباره لبریز کند و از همپاشیدگی زندگیشان را در پی داشته باشد.
بنابراین بر آن شدیم تا علاوه بر بررسی موانع ازدواج و تسهیل در امر نکاح، قانون بر روی زمین مانده «تسهیل ازدواج جوانان» را که از سال ۸۴ خاک میخورد را واکاوی کنیم ببنیم کجای کار میلنگد که وکلای مردم در خانه ملت قانونی که خود تصویب میکنند، ناظر بر اجرای آن نیستند؟
مدیرکل دفتر امور بانوان و خانواده استانداری همدان با بیان اینکه در قانون تسهیل ازدواج جوانان و رفع موانع نکاح بودجه خاصی برای انجام این امر تعیین نشده و هر قانونی که برای آن بودجه تعریف نشده باشد، قابلیت اجرایی ندارد، گفت: این بند از قانون تسهیل ازدواج جوانان مبنی بر تکریم و ترویج سنت حسنه ازدواج، فرهنگسازی و ترویج الگوی مطلوب با استفاده از امکانات رسانه ملی و دستگاه های فرهنگی و آموزشی در مناطق مختلف کشور در حال انجام است.
فخرفروشی تشریفات عروسی در اینستاگرام و تلگرام
ربیعه علیمحمدی با اشاره به بند دیگر این قانون در زمینه تشویق جوانان و خانواده ها به برپایی جشن های گروهی و کاهش تشریفات و هزینه های مراسم ازدواج جوانان بیان کرد: در صداوسیما و سازمان های مردم نهاد این بند از قانون اجرا می شود اما متأسفانه جوانان با پست های تلگرامی و اینستاگرامی مربوط به مراسم عروسی خود به دیگران فخرفروشی می کنند.
وی با بیان اینکه اول ذی الحجه و سالروز ازدواج حضرت علی(ع) و حضرت فاطمه(س) روز ازدواج نامگذاری شده است، افزود: روش ها و آداب و رسوم همسرگزینی و تشکیل خانواده، ازدواج آسان و شرعی باید از طریق رسانه های گروهی، صداوسیما و کتب درسی مقطع متوسطه و آموزش عالی به جوانان آموخته شود.
وجود شکاف فاحش سن ازدواج در مناطق مختلف
علیمحمدی با بیان اینکه مشاوره پیش از ازدواج در سازمان های مردم نهاد، جهاددانشگاهی، بهزیستی و کمیته امداد انجام می شود، اضافه کرد: در بحث سن ازدواج شکاف فاحشی در مناطق مختلف وجود دارد به طوریکه در مناطق روستایی سن ازدواج بین ۱۲ تا ۱۵ سال بوده و در مناطق شهری بین ۳۰ تا ۳۶ سال است.
وی درباره طرح مباحث مربوط به چگونگی تشکیل خانواده و روشها و آداب همسرگزینی و ازدواج آسان و شرعی از طریق رسانههای گروهی، صداوسیما، کتب درسی مقطع متوسطه (سال سوم و پیش دانشگاهی) و آموزش عالی بیان کرد: کتب درسی به صورت کشوری طراحی می شوند و دانش آموزان مناطق شهری و روستایی یک کتاب را فرامی گیرند.
علیمحمدی اضافه کرد: یکی از مصوبات شورای زنان و خانواده و شورای اجتماعی در راستای ترغیب و تشویق ازدواج و کاهش آسیب های اجتماعی در حوزه طلاق این است که آموزش ها باید متناسب با مناطق زندگی افراد صورت گیرد.
مدیرکل دفتر امور بانوان و خانواده استانداری همدان با بیان اینکه در بعضی مناطق ورودی سال اول متوسطه ۶۰ نفر و خروجی آنها ۱۰ نفر است و در بسیاری از مناطق متوسطه دوم تشکیل نمی شود، عنوان کرد: فرهنگ ازدواج در مناطق مختلف متفاوت است همچنین مسائل اقتصادی در بحث ازدواج نباید نادیده گرفته شوند.
نمود افزایش سن ازدواج در قشر تحصیلکرده
علیمحمدی با بیان اینکه امروزه جوانان فقط کار و شغل اداری را قبول دارند، اظهار کرد: در زمان قدیم پسر و دختر در کنار تحصیل حرفه ای را نیز فرامی گرفتند تا اگر در محل خاصی استخدام نشدند بتوانند از آن حرفه استفاده کرده و امرار معاش کنند همچنین افزایش سن ازدواج بیشتر در قشر تحصیلکرده مشاهده می شود و هر کدام از زوجین دارای مدرک عالیه هستند اما آداب رفتار در اجتماع را نمی دانند و این رفتار در افراد نخبه بیشتر به چشم می خورد.
وی با بیان اینکه کارهای زیادی در جامعه وجود دارد که ما به آنها نیاز داریم اما کسی حاضر به انجام دادن آنها نیست چرا که فرهنگ کار در جامعه تغییر کرده و کلاس و منزلت ایجاد شده مانع از ورود افراد به بسیاری از مشاغل می شود، تأکید کرد: مهارت ارتباط و شغل باید به جوانان آموخته شود.
علیمحمدی در اشاره به بندهای دیگر قانون تسهیل ازدواج جوانان اظهار کرد: دو وزارتخانه علوم و بهداشت باید نسبت به ساخت و واگذاری خوابگاه به متأهلین اقدامات لازم را انجام دهند و امور اقتصاد و دارایی و مسکن و شهرسازی مسئول حسن اجرای این قانون هستند همچنین اساسنامه صندوق باید ظرف مدت ۳ سال توسط دولت نوشته شده و به تصویب هیئت وزیران می رسید اما بنده هیچ بندی از این اساسنامه پیدا نکردم.
انجام تعداد زیاد ازدواج های زیر ۱۵ سال
وی با بیان اینکه متأسفانه تعداد زیادی ازدواج زیر ۱۵ سال انجام شده است، ادامه داد: چند سال گذشته برای از بین بردن فلج اطفال در کشور یک بسیج همگانی رخ داد و مأموران بهداشت و مردم خانه به خانه رفته و به کودکان قطره فلج اطفال می دادند و در نهایت طی ۴ سال فلج اطفال در کشور ریشه کن شد اما امروزه بسیج همگانی در حوزه فرهنگ انجام نشده و یا پشت منبر نشسته و از بالا دستوری انجام وظیفه می کنیم و یا پشت میز نشسته و دستگاهی کار انجام می دهیم که این روش امروزه برای حل مشکلات فرهنگی کافی نیست.
مدیرکل دفتر امور بانوان و خانواده استانداری همدان با بیان اینکه باید در حوزه فرهنگ نیز کار به صورت خانه به خانه انجام شود، گفت: حوزه علمیه، تبلیغات اسلامی و دیگر دستگاه های فرهنگی باید برنامه مشخص و به دور از سیاست زدگی تدوین شود، افزود: بصیرت یعنی پشت هم بودن در موقعی که دشمن به ما حمله می کند، در زمان دفاع مقدس ما با توپ و تانک سروکار داشتیم و تکلیف در برابر دشمن مشخص بود اما متأسفانه امروزه بعضی از دلواپسان فراموش کردند دشمن کیست و با استفاده از چه حربه ای وارد می شود.
لزوم آموزش درست دین به کودکان
علیمحمدی با بیان اینکه باید خوراک فکری جوانان به درستی تأمین شود، اضافه کرد: در سنین ابتدایی باید دین را با تفسیر درست و آرامش بخش به کودکان آموزش دهیم و دختر و پسر باید روابط درست انسانی را یاد بگیرند تا به یکدیگر به عنوان یک جنس نگاه نکنند و این موارد باید در مدارس به صورت کارگاهی آموزش داده شود.
آموزش و پرورش نیازمند توجه بیشتر
وی با بیان اینکه کودکان و نوجوانان و افکار آنها سرمایه اقتصادی و ریشه های یک مملکت هستند، عنوان کرد: آموزش و پرورش و معلمان آن نیازمند توجه بیشتر هستند و اگر احساس خوشی در کودکان ایجاد شود، هوش و خلاقیت را در پی خواهد داشت همچنین بالاترین سرمایه گذاری در زمینه ازدواج و کاهش آسیب های اجتماعی باید در آموزش و پرورش انجام شود.
علیمحمدی با بیان اینکه قانون و تبصره زیاد است اما ابتدا باید افکار مردم اصلاح شود، تصریح کرد: باید فرهیخته ترین معلمان برای دوران ابتدایی درنظر گرفته شوند چرا که کودکان ابتدایی بی دفاع ترین افراد جامعه محسوب می شوند.
وی با بیان اینکه ترس از شکست در ازدواج های دوم و سوم بیشتر دیده می شود و افراد بسیاری از مشکلات را تحمل می کنند، خاطرنشان کرد: مکان های عمومی برای ازدواج های دسته جمعی باید در اختیار افراد قرار گیرد و این کار با هماهنگی فرماندار، شهردار، رئیس شورای شهرو امام جمعه انجام می شود.
مدیرکل دفتر امور بانوان و خانواده استانداری همدان با بیان اینکه باید تفکر دولتمداری را کنار گذاشته و روی پای خود بایستیم، بیان کرد: جهاد زن شوهرداری است و دختران ما بدون آموزش به این جهاد فرستاده می شوند و خانواده ها برای طلا و جواهر فرزندان خود هزینه می کنند اما برای آموزش آنها و ایجاد تفکر درست قبل از ورود به زندگی مشترک تلاش نمی کنند.
افراد حداقل های حقوق شهروندی را فراگیرند
وی با بیان اینکه ازدواج آسان فقط در راستای کم شدن مهریه نیست و جهیزیه نیز باید مدنظر قرار گیرد، گفت: آموزش های قانونی نیز باید به افراد داده شود تا آنها از حداقل حقوق های شهروندی و کلمات حقوقی آگاه باشند.
معاون فرهنگی و امور جوانان اداره کل ورزش و جوانان استان همدان نیز با بیان اینکه حل مشکلات جوانان دغدغه اصلی تمام دستاندرکاران و اقشار جامعه است و این دغدغه برگزاری نشست های مختلف با حضور مسئولان استانی را می طلبد، گفت: جوانی سراسر شور و اشتیاق و انگیزه است همچنین طی ۴۰ سال گذشته و در مواقع نیاز به اراده استوار و پولادین برای حل مشکلات و موانع نام جوان به میان آمده و از توان آنها برای اداره امورمختلف استفاده شده است.
محرم روزبه با بیان اینکه جوانان امروز از جوانان دیروز در جبهه های مختلف اقتصادی، فرهنگی و اشتغال کمتر نبوده و حتی می توانند بیشتر از آنان افتخارآفرینی کنند، افزود: قبل از چاره سازی برای رفع مشکل جوانان یک هم افزایی قوی بین تمامی دستگاه های اجرایی نیاز است و کلیه قانونمداران و قانونگذاران باید یک راهکار اجرایی برای حل این مشکل تدوین کنند.
اراده پولادین لازمه حل مشکل اقتصادی و فرهنگی جوانان
وی با بیان اینکه حل مشکل اقتصادی و فرهنگی جوانان نیازمند یک اراده پولادین است، اضافه کرد: عدم تمایل جوانان به ازدواج و بالا رفتن سن ازدواج در جامعه یک اجباراقتصادی و فرهنگی است که می توان این موضوع را در جامعه مشاهده کرد بنابراین ازدواج جوانان قبل از اینکه به صورت اختیاری انجام شود یک اجبار است.
روزبه با بیان اینکه نتوانستیم فرهنگ ازدواج و وصلت جوانان را به خوبی در جامعه گسترش دهیم، عنوان کرد: استقلال روانی فرزندان به انفکاک روانی خانواده ها تبدیل شده است و جوان تمام کارهای مربوط به ازدواج را به تنهایی انجام می دهد و در نهایت انتخاب خود را به خانواده اعلام می کند.
معاون فرهنگی و امور جوانان اداره کل ورزش و جوانان استان همدان با بیان اینکه بسترسازی فرهنگی درستی در جامعه انجام نشده است، اظهار کرد: تمام مشکلات ازدواج جوانان به اقتصاد و شغل مربوط نیست و یک زندگی زناشویی موفق نیازمند دوران مجردی خوب و ذهن آماده است.
وی با بیان اینکه والدین با مهارت فرزندپروری آشنا نیستند، افزود: در ۳ ماهه نخست سالجاری با استناد به آمار اداره ثبت احوال ۳ هزار و ۸۸۱ مورد ازدواج و۹۰۲ مورد طلاق به ثبت رسیده و نسبت آمار ازدواج و طلاق در استان همدان ۵ به ۱ بوده است همچنین در ازدواج هایی که سن زنان از مردان بیشتر است، طلاق کمتر مشاهده شده و زنان در اینگونه ازدواج ها بیشتر برای زندگی تلاش می کنند.
روزبه بیان کرد: تفاهم نامه ای با ادارهکل اوقاف استان همدان و بانک مهر مبنی بر واگذاری خانه های اوقافی واقع در شهرک شهید مدنی به زوجین آسیب پذیر و پرداخت وام سه میلیون تومانی به زوج های جوان انعقاد شده است.
۲۶ دستگاه در حوزه ازدواج بیان اینکه خانواده به صورت مصرح در اصل دهم قانون اساسی جمهوری اسلامی مورد تأکید ویژه قرار گرفته است، اظهار کرد: سیاست های تحکیم بنیان خانواده از سوی مقام معظم رهبری یک سند راهبردی برای ساماندهی اوضاع خانواده و ازدواج جوانان است و ۲۶ دستگاه در این حوزه مستقیما مأموریت دارند.
جونان مأموریت مستقیم دارند
دانشیار روانشناسی تربیتی دانشگاه پیام نور مرکز همدان نیز بادکتر نصرالله عرفانی از باب هشدار به مسئولان ذیربط گفت: تسهیل ازدواج جوانان نباید به معنای سهل پنداشتن، سهل انگاری و نادیده گرفتن واقعیت های این حوزه باشد چرا که اگر جوانان عجولانه و شتاب زده به ازدواج ترغیب شوند، زندگی های ناموفقی شکل می گیرد و پیامد آن بالا رفتن آمار طلاق در جامعه خواهد بود.
وی با بیان اینکه راهکارهای فوری و موقت در حوزه ازدواج جوانان صرفا یک مسکن است، افزود: ازدواج جوانان نیازمند یک اقدام نظاممند اجتماعی است و باید برنامه جامعی برای ساماندهی وضعیت جوانان به ویژه ازدواج آنها آماده شود.
عرفانی نگاه صرف به ازدواج بدون درنظر داشتن شغل، مسکن و لوازم ضروری زندگی را خطایی بزرگ دانست و اضافه کرد: امروزه جامعه ما در حال گذر از سنت ها به سمت زندگی مدرن است و در وضعیت کنونی نه سنت ها وجود دارند که جهت دهنده انتخاب ها و تصمیم های افراد در زمینه همسرگزینی باشند و نه نظام مدرنی راه اندازی شده تا نهادهای اجتماعی بتوانند در این حوزه ایفای نقش کنند بنابراین در حال حاضر ضمن توجه به نقش خانواده ها در راستای آگاهی بخشی به جوانان باید نقش نهادهای رسمی به ویژه مراکز مشاوره ازدواج پررنگ تر دیده شود.
وی ترغیب جوانان به ازدواج، کمک به همسرگزینی واقع بینانه، برگزاری کارگاه های آموزشی ویژه زوجین جوان، آموزش روابط زناشویی، مهارت های زندگی و رفتار با همسر و برگزاری کارگاه های آموزشی بعد از ازدواج را از اقدامات مراکز مشاوره در راستای تسهیل در امر ازدواج جوانان برشمرد و عنوان کرد: بعد از ازدواج نیز باید جوانان را یاری کرده و به آنها کمک فکری برسانیم تا بتوانند در کنار هم اساس یک زندگی موفق را بنا بگذارند.
رسیدن بیش از ۲ میلیون ایرانی به سن تجرد قطعی
عرفانی با بیان اینکه رسانه ها چشم بیدار جامعه هستند و چشم پوشیدن بر واقعیت های اجتماعی به معنای نبود آنها نیست بلکه نشان دهنده غفلت از این واقعیت ها است و با فریاد کشیدن و بازگو کردن آنها شاید گوش شنوایی برای حل آنها پیدا شود، ادامه داد: بیش از ۲ میلیون نفر در ایران به سن تجرد قطعی رسیده اند یعنی زنان از سن ۳۰ سال و مردان از ۳۵ سالگی عبور کرده اند به طوریکه شیب ورود به سن تجرد قطعی سریع تر شده است.
وی ادامه تحصیل و رغبت به تحصیلات تکمیلی را یکی از معضلات ازدواج در جامعه و بالا رفتن سن ازدواج معرفی کرد و گفت: تحصیلات تکمیلی رابطه نزدیکی با اشتغال ندارد و فرد با بالا رفتن سن و عدم کسب مهارت های لازم برای اشتغال بعد از اتمام تحصیلات بیکار مانده و توانایی اداره زندگی را ندارد بنابراین درآمد کم، اجاره نشینی و مسائل اقتصادی از عوامل جزئی موثر در ازدواج هستند.
شکل گیری «سبک زندگی مجردی» در پی کاهش تمایل افراد به ازدواج
عرفانی با بیان اینکه بالا رفتن آمار جوانان مجرد و سن تجرد قطعی نشان از شکل گیری سبک جدیدی تحت عنوان «سبک زندگی مجردی» دارد، عنوان کرد: بسیاری از کارمندان مجرد خانه، ماشین و درآمد مکفی دارند همچنین جوانان مشاهده می کنند خیلی از مواردی که قبلا فقط خانواده پاسخگو آنها بود در زندگی مجردی هم می توانند آن را در همان سطح یا در سطحی بالاتر ارضا شده ببینند بنابراین تمایلی به ازدواج ندارند که این امر موجب افزایش سن ازدواج در جامعه و رسیدن بسیاری از افراد به سن تجرد قطعی می شود.
دانشیار روانشناسی تربیتی دانشگاه پیام نور مرکز همدان با بیان اینکه در حال حاضر با یک سبک زندگی مجردی رویارو هستیم که اگر به فکر حل این معضل نباشیم این سبک زندگی می تواند بر سبک های دیگر غالب شود، افزود: علت ترویج سبک زندگی مجردی مسائل فرهنگی است و ارزش ها ستون فقرات فرهنگ هستند که با جایگزینی نسل ها جایگزینی ارزش ها در حال انجام است.
جوانان ایرانی تحت تأثیر رسانه های رنگارنگ غربی
عرفانی با بیان اینکه ارزش های جوانان متأثر از ارزش های دینی و ملی نیست و آنها از ارزش های غربی الگوبرداری می کنند، عنوان کرد: بسیاری از جوانان ایرانی اخبار را از رسانه های ملی و سایت های خبری دریافت نمی کنند بلکه متأثر از رسانه های رنگارنگ و متفاوت غربی هستند.
صداوسیما پرچمدار معرفی سبک زندگی غربی و مجردی
وی با بیان اینکه صداوسیمای ایران به نوعی پرچمدار معرفی سبک زندگی غربی و مجردی است، گفت: یکی از پایه های اساسی توسعه کشور آموزش و پرورش بوده و معلم رکن اصلی آن محسوب می شود و اگر معلم متخصص باشد و بودجه کافی و بهترین امکانات در اختیار او قرار گیرد، بسیاری از مسائل و مشکلات موجود در حوزه های مختلف با توجه به آموزش و پرورش و تربیت دانش آموزان خلاق حل خواهد شد.
عرفانی با بیان اینکه پرداخت وام ازدواج، دور شدن از تجملات در برگزاری مراسم عقد و عروسی و خدمات مشاوره ای خوب است اما راهکار اساسی برای حل مشکلات جوانان و توسعه کشور نیست، عنوان کرد: امروزه ما شاهد ترویج و برگزاری جشن طلاق برای منفورترین حلال خدا هستیم.
وی با بیان اینکه مردان به دلایل اقتصادی به دنبال ازدواج با افرادی هستند که یک زندگی شکست خورده داشتند و با این موارد ازدواج معنای خود را از دست داده است، گفت: ازدواج و سازش به هر قیمتی در زندگی های دوم و سوم با وجود سطح پایین زندگی باعث افزایش روابط فرازناشویی و خیانت می شود.
اخلاق؛ گمشده جامعه امروز
دانشیار روانشناسی تربیتی دانشگاه پیام نور مرکز همدان با تأکید بر پایه ریزی زندگی بر اساس انتخاب عاشقانه و تصمیم گیری عاقلانه تصریح کرد: گمشده جامعه ما در بسیاری از مسائل «اخلاق» است.
عضو شورای اسلامی شهر همدان نیز ایسنا را در مباحث اجتماعی و پیگیری مسائل بسیار فعال دانست و گفت: با گذشت ۴۰ سال از پیروزی انقلاب اسلامی مدیران ارشد و میانی و دولت های مختلف نتوانستند برنامه ای نظاممند برای پوشش صفر تا صدی مشکل جوانان طراحی و عملیاتی کنند.