خواص دارویی زنیان

#خواص_دارویی_زنیان #بیشتر_بدانیم #دانستنی

زنیان میوه یا دانه ای است شبیه به انیسون و از آن کوچک تر، گرد و از دو طرف فشرده شده و حاوی دو بخش است که در قسمت وسط کمی از یکدیگر فاصله گرفته اند. این میوه ها به رنگ خاکستری متمایل به قهوه ای بوده و بر روی هر بخش آن پنج خط برجسته موازی زرد رنگ مشاهده می شود. بوی آن قوی و معطر و طعم آن تند می باشد.

زنیان با نام علمی Carum copticum از خانواده چتریان می باشد. گیاهی است علفی که ساقه هایی بسیار منشعب و برگ هایی با بریدگی فراوان و میوه های کوچک و نسبتاً گرد دارد.

طبیعت:

زنیان دارای طبیعتی گرم و خشک در درجه سوم می باشد.

خواص دارویی زنیان:

دارای قوت تحلیل برندگی بادها و قابض می باشد. خوردن زنیان جهت فالج و رعشه و سستی مؤثر بوده و ریختن آب پخته شده آن در گوش جهت برطرف گردن سنگینی شنوایی مفید گزارش شده است.

جهت درد سینه و دفع رطوبات و پاک کردن چرک و لزوجات آن و باز کردن انسدادها و تلیین بطن و تحلیل باد و صلابت کبد و طحال و رفع دل پیچه مؤثر دانسته شده است.

این دارو از نظر طب سنتی جهت سکسکه و قی و دل به هم خوردگی و آروغ ترش و بدبو و نفخ و انباشتگی و عدم هضم غذا و و دفع فساد اشتها و سردی معده و کبد و احشا و سختی و دشواری ادرار و دفع سنگ کلیه مناسب می باشد.

دارویی مبهی (افزایش دهنده تمایلات جنسی) و مسخن (گرم کننده) احشا و کبد و کلیه و مثانه و مسکن دل پیچه و مقوی معده و کبد افراد سرد مزاج بوده و ریزاننده ادرار و خون قاعدگی است و بر ترشح شیر و عرق اثرات تحریک کنندگی دارد.

چنانچه ناشتا خورده شود یا در نان روزانه داخل شود برای استسقا (آماس و ورم بدن) مفید می باشد. هم چنین مصرف آن با عسل جهت احتباس ادرار افراد سرد مزاج و دفع کرم دستگاه گوارش مناسب بوده و با سکنجبین جهت افراد گرم مزاج و بیماری های رحم و کسی که تمایلی به خوردن غذا ندارد مفید دانسته شده است. اگر تخم زنیان ناشتا خورده شود برای دفع سنگ کلیه و مثانه بسیار سودمند گزارش شده است.

ذکر شده که اگر سه مثقال آن در شیر جوشانده شود به طوری که حجم شیر به نصف برسد و با قند سفید و گوشت گوسفند خورده شود به شدت چاق کننده است. از دیگر خواص زنیان آن است که در اثر خوردن مداوم یا مصرف موضعی رنگ پوست به زردی متمایل خواهد شد. اگر با عسل بر روی اعضای دردمند به صورت موضعی گذاشته شود درد آنها را تسکین می دهد. هم چنین جهت رفع آثار خون مردگی و جوش های چرکی مناسب گزارش شده است.

عوارض زنیان در طب سنتی:

مصرف این دارو می تواند باعث سردرد شده و مداومت در مصرف آن باعث زردی پوست و تاری دید خواهد شد. برای کاهش این آثار در طب سنتی مصرف همزمان گشنیز یا باقلای مصری را مناسب دانسته اند.

مقدار مصرف دارو را در طب سنتی تا سه درهم تا حدود 12 گرم ذکر کرده اند.

باید دانست که از این دارو عرق و روغن آن نیز مصارف درمانی دارد. عرق زنیان را جهت درمان رعشه و بیماری های دستگاه اعصاب، تنگی نفس، سردی معده، ضعف اشتها و درمان آماس مناسب دانسته اند. هم چنین مصرف همزمان عرق دارچین، گاوزبان و زنیان بسیار نشاط آور و مفرح توصیف شده است. روغن زنیان نیز برای دردهای مزمن و ورم سرد دست و پا داروی مناسبی گزارش شده است.

این دارو هم اکنون در بازار دارویی به عنوان عطر و طعم دهنده و ضد نفخ مصرف سنتی دارد. در منابع گیاه درمانی مدرن این دارو را به عنوان ضد نفخ، ضد اسپاسم، ضد اسهال، دافع سرفه، ضد التهاب و تحریک کننده ذکر نموده اند. هم چنین در مطالعات بالینی اثرات ضد فشار خون، ضد درد، گشاد کنندگی برونش، آنتی اکسیدان و محافظت کنندگی کبد این دارو مورد ارزیابی قرار گرفته که نتایج رضایت بخشی را به دست داده است.                                                            گرد آورنده: دکتر محمد مهدی زرشناس

منبع: سایت داروسازی سنتی ایران