«دانستنی آنلاین»-احسان انصاری: در حالی که امروز چهارشنبه قرار بود مذاکرات کارشناسی بین ایران و آمریکا برگزار شود اما این مذاکرات به روز شنبه موکول شد تا کارشناسان فنی نیز در کنار مذاکره کنندگان ارشد در روز شنبه با هم دیدار و گفت وگو کنند.
اسماعیل بقائی سخنگوی وزارت امور خارجه در این زمینه گفت:«بنا به پیشنهاد عمان و توافق هیاتهای نمایندگی ایران و آمریکا، جلسه مشورتی فنی دو کشور که قرار بود در چارچوب گفت وگوهای غیرمستقیم دو طرف در روز چهارشنبه برگزار شود به روز شنبه آینده همزمان با حضور روسای هیاتهای دو کشور موکول شد».
عباس عراقچی وزیر امورخارجه ایران نیز که امروز به پکن سفر کرده است درباره گفت وگوهای غیرمستقیم با آمریکا در شنبه آینده اظهار داشت:« این گفت وگوها در مسیر درست خود قرار دارد اما هنوز برای قضاوت زود است. ما محتاطانه خوش بین هستیم. اگر طرف آمریکایی به رویکرد سازنده ادامه دهد و از خواستههای غیرواقعی و ناممکن پرهیز کنند، اطمینان دارم که در نهایت میتوانیم به توافق خوبی برسیم».
وزیر امور خارجه کشورمان همچنین در جریان دیدار با عضو کمیته دائمی دفتر سیاسی حزب کمونیست چین و معاون اول نخست وزیر این کشور وی را در جریان روند گفت وگوهای ایران-آمریکا قرار داد.
در همین راستا میخائیل اولیانوف نماینده دائم روسیه در سازمان های بینالمللی در وین با اشاره به اظهارات رئیس جمهور ایران خاطر نشان کرد: «موضع ایران روشن است. متأسفانه نمیتوانیم از همین تعریف در مورد موضع آمریکا استفاده کنیم. باید صبر کنیم، اما نمیتوانیم هم برای مدت طولانی صبر کنیم».
فاطمه مهاجرانی سخنگوی دولت نیز به داشتن تضمینهای منتج به نتیجه و دوام نتایج گفت وگوها تاکید کرد و گفت:« با توجه به تجربههایی که از گذشته داشتیم نیازمند تضامینی برای حفظ نتایج به دست آمده از مذاکرات خواهیم بود».
حسن روحانی رئیس دولت های یازدهم و دوازدهم نیز درباره مذاکرات گفت:«باید از فرصت پیشآمده برای مذاکرات حداکثر استفاده را ببریم. وظیفه اصلی همه ما این است که نگذاریم جنگ شود، نه اینکه از جنگ بترسیم بلکه جنگ به نفع آمریکا و ایران و منطقه نیست. مردم و نظام در دو مقطع سالهای ۸۲ و ۹۲ مانع جنگ شدند. نگذاریم بهانه در اختیار ترامپ قرار بگیرد، نگذاریم نتانیاهو از شرایط فعلی منطقه به نفع صهیونیسم و علیه ملت ایران و کشورهای منطقه سوءاستفاده کند».
منابع مطلع ایرانی گفتهاند که مذاکرات ایران و آمریکا «فراتر از حد انتظار» پیش میرود و افزودند که «حتی طرف ایرانی نیز از رفتار مذاکره کننده آمریکایی، جدیت و فوریتی که از خود نشان داده و همچنین اینکه هنوز هیچ مطالبه غیرهستهای غیرممکنی مطرح نکرده شگفتزده شده است». این منابع توضیح دادند که «حتی در مورد مسئله هستهای نیز سقف مطالبات آمریکا بالا نیست و این موضوع انگیزه ای قوی برای پیشرفت سریع تر مذاکرات فراهم کرده است».
مذاکرات ایران و آمریکا تاکنون حول همان خطوط کلی اولیه در جریان است و در بحث درباره پرونده هسته ای، هیچ یک از موارد مطرحشده فراتر از چارچوب توافق هستهای سال ۲۰۱۵ درباره برنامه هسته ای ایران نیست». همچنین اصل حق ایران برای غنی سازی اورانیوم مورد تأیید آمریکا قرار گرفته است.طرف ایرانی پیشنهادهایی برای اطمینان بخشی به طرف مقابل درباره ماهیت صلحآمیز برنامه هستهای خود ارائه کرده است. در هنگام بررسی سازوکار نظارتی و تضمین آن، مشخص شد که مذاکره کننده آمریکایی آشنایی کافی با توافق هستهای ندارد توافقی که شامل سازوکارهای سخت گیرانه ای است که تهران در قالب پذیرش اجرای پروتکل الحاقی به توافق نامه پادمان پیمان عدم اشاعه پذیرفته بود.
در همین زمینه ترامپ رئیس جمهور آمریکا مذاکرات با ایران را نشستهای بسیار خوب دانست. او در این باره گفت که «نشستهای بسیار خوبی با ایران داشتیم».
نیویورکتایمز هم در این زمینه نوشت نوشت: ایران احتمال ایجاد یک پروژه مشترک برای اداره تأسیسات غنیسازی هستهای خود را مطرح کرده است؛ گزینهای که میتواند به دولت ترامپ این امکان را بدهد که اعلام کند توافقی متفاوت با آنچه در دوره اوباما انجام شد، به دست آورده است.
ایران آماده است ذخایر اورانیوم غنیشده خود را به روسیه یا کشور دیگری منتقل کند، مشابه آنچه در اوایل سال ۲۰۱۶ و با آغاز اجرای توافق دوران اوباما انجام داد. از آن زمان، ایران به طور چشمگیری حجم این ذخایر را افزایش داده و اکنون به اندازه ای اورانیوم با غنای ۶۰ درصد در اختیار دارد که در صورت تصمیم به ساخت سلاح برای تولید بیش از شش بمب هستهای کافی است.
در شرایط کنونی آنچه برای ایران و آمریکا اهمیت دارد تضمین هایی است که باید به طرف مقابل بدهند و اینکه در مقاب چه تضمین هایی را دریافت کنند. تضمین هایی که ایران باید به آمریکا بدهد را ایران در روز اول مذاکرات و شاید قبل از آن ارائه کرد. ایران در همان ابتدا اعلام کرد که تکنولوژی که در اختیار دارد صلح آمیز است و به دنبال سلاح اتمی نیست.در واقع ایران این موضوع را مطرح کرد تا زهر قضیه را بگیرد.البته رویکردی که ایران در این زمینه گرفت طرف مقابل را خلع سلاح کرد.
پس از دور دوم مذاکرات نیویورک تایمز به نقل از هئیت ایرانی عنوان کرد ایران حاضر است با هر کشوری از جمله آمریکا در زمینه هسته ای سرمایه گذاری مشترک انجام بدهد.در چنین شرایطی هر کشوری که با ایران شریک باشد متوجه خواهد شد که فعالیت های هسته ای ایران صلح آمیز است.
نکته دیگر اینکه در زمان توافق برجام اوباما حسن نیت داشت اما دستش بسته بود و کنگره آمریکا در اختیار جمهوری خواهان بود.در نتیجه اوباما نمی توانست برجام را به کنگره ببرد و آن را به قانون آمریکا تبدیل کند.
این در حالی است که در شرایط کنونی این فرصت برای ترامپ وجود دارد که موافقت کنگره را اخذ کند.در زمان اوباما جمهوری خواهان نیز با برجام مخالف نبودند اما به این دلیل که این دستآورد متعلق به دموکرات هاست آن را تصویب نمی کردند و در واقع نوعی لج بازی در این زمینه وجود داشت.امروز اما کنگره آمریکا نه تنها با ترامپ همراه است و بلکه مطیع اوست.در چنین شرایطی اگر بین ایران و آمریکا توافقی صورت بگیرد ترامپ از این امکان برخوردار است که این توافق را به کنگره ببرد و آن را به قانون آمریکا تبدیل کند.