سنت های «کلوک اندازون»و«روز والون»شیرازی‌ها در ماه مبارک رمضان

#سنت_شیرازیها #رمضان #دانستنی #بیشتر_بدانیم

استان فارس و شهر شیراز بنا بر روایت‌های تاریخی و دست‌نوشته‌های موجود از گذشته تاکنون دارای رسوم خاصی در ایام ماه روزه بوده که هرچند بخشی از آن‌ها در حال حاضر به فراموشی سپرده‌شده؛ اما بسیاری از این رسوم در خانواده‌های فارسی همچنان وجود دارد.

بیداری تا سحر، دیدوبازدید، پخت انواع خوراکی، دعا و نیایش برای مردم فارس نیز مانند دیگر استان‌های کشور در ماه روزه انجام می‌شود اما در سومین حرم اهل‌بیت(ع) و به‌واسطه حضور امامزادگان فراوان ختم قرآن و شب‌زنده‌داری در مساجد بیش از همه‌چیز به چشم می‌آید.

ماه مبارک رمضان هرچند برای جوانان و بزرگ‌سالان در استان فارس جایگاه ویژه‌ای دارد اما در این ماه شوق و اشتیاق کودکان بسیار جالب‌توجه است.

سحر با صدای دعای پدر و مادر و به شوق این که سفره رنگین سحری را مشاهده کنند از خواب بیدار می‌شوند و پس از خوردن سحری در کنار سجاده والدین مشق نماز می‌کنند سپس می‌خوابند.

سحری خوانی و کلوک اندازون

طبع شعر و خواندن دعا با صدای بلند و آرزوهای سلامتی برای مردم ازجمله رسوم دیگر مردم فارس از که قبل از اذان صبح انجام می‌شود.

در این خصوص افراد خوش‌صدا دعاهای مختلف را در کوچه‌های شهر با صدای بلند می‌خوانند تا ساکنان محله از خواب بیدار شوند و خود را آماده شروع روزه‌داری کنند.

یکی دیگر از رسم‌های مردم شیراز «کلوک اندازون» است که البته طی چندین سال گذشته در کلان‌شهر شیراز کمتر به یاد مردم مانده؛ اما درگذشته آخرین جمعه قبل از ماه رمضان مردم به مکان‌های خوش آب‌وهوا می‌رفتند تا شب به تفریح مشغول می‌شدند زیرا اعتقاد داشته و دارند که در این ماه باید به دعا و نیایش در تمام ساعات روز مشغول بود و دیگر زمان سفر نیست.

صله‌رحم و روز والون

افطار در کنار بزرگان فامیل و در ادامه، شب‌زنده‌داری در مساجد از دیگر رفتارهای پسندیده مردم در استان فارس است که همچنان در بسیاری از خانواده‌ها ادامه دارد.

اما جوانانی که تازه زندگی خود را آغاز کرده‌اند نیز در رسوم ماه روزه، سهم دارند زیرا خانواده‌هایی که دختر شوهر داده‌اند در اولین ماه رمضان زندگی مشترک یک افطاری کامل را به همراه گل و هدیه که شامل طلا باشد، به خانه زوج جوان می‌فرستند که به آن روز والون می‌گویند.

سفره‌های سحری به‌جای افطار

یکی دیگر از رسم‌های مردم شیراز و فارس پهن کردن سفرهای سحری است که درگذشته به‌جای افطار نذر می‌شد.

درگذشته مردم سفره‌های سحری پهن می‌کردند و میهمانی می‌دادند و اگر قرار بود اطعامی انجام شود این کار در زمان سحر انجام می‌شد که امروز به سفره‌های افطار رسیده است.

جمعه الوداعی

اما اعتقادت و نگاه مردم شیراز از گذشته به مساجد و امامزادگان بوده و تاکنون نیز ادامه دارد به‌گونه‌ای که در برخی از کتاب‌های قدیمی جمعه الوداعی را یکی از رسوم مردم شیراز در آخرین جمعه ماه رمضان عنوان کرده‌اند.

در این روز که به‌گونه‌ای به زنان شهر شیراز اختصاص داشته، زنان با نیت‌های مختلف از ساعات اولیه صبح به مسجد می‌آمدند تا برای درست کردن «چل بسم‌الله» و گرفتن دعای کیسه در اولویت باشند.

زنانی که در آرزوی بچه‌دار شدن هستند «ننی»(گهواره) کوچک درست می‌کردند و در آن عروسک‌های به شکل بچه قرار می‌دادند تا به آرزوی خود برسند.

زلیبی، رنگینک و آش کوفته سبزی

اما خوراکی‌های ماه رمضان در شیراز و فارس تنوع رنگ و طعم فراوان دارد که یکی از آن «زلیبی» است که به‌طورکلی در ظاهر و میزان شیرینی با زولبیا تفاوت دارد.

در حال حاضر این شیرینی تنها در برخی از قنادی‌های قدیمی شیراز با سفارش مستقیم پخت می‌شود.

رنگینک با خرمای جهرم نیز در سفره‌های افطار و سحری جایگاه خود را دارد که با گردو و ارده و روکشی از کنجد درست می‌شود.

آش کوفته سبزی که با برنج محلی و سبزی‌های معطر، کشمش، گدو و گوشت چرخ شده درست می‌شود.

در کنار این خوراکی‌ها ترحلوا و حلیم‌بادمجان نیز دارای جایگاه خاصی در سفره‌های افطار است.

همچنین عرقیجات معطر شیراز به‌طور گرم در خیابان‌ها در زمان افطار توزیع می‌شود.

منبع: خبرگزاری مهر