یادش بخیر! قدیم‌ها که سختی زندگی کمی فشار می‌آورد، دست‌شان خالی می‌شد یا به قول خودمان به پیسی می‌خوردند، همیشه یک نفر بود که کارشان را راه بیندازد و حالی بدهد. بیشتر هم نسبتش و میزان نزدیکی ارتباط‌شان مشخص کننده سقف دریافت پول بود. اسمش را هم که همه می‌دانستند؛ قرض الحسنه! یعنی قرضی که به شما بدهد و برای خودش ثواب و حسنه جمع کند. شما هم لابد چند ماه و چند روز این ور و آن ور، پولش را پس بدهید. اگر چه همان زمان هم بودند کسانی که دست‌شان خدایی ناکرده به نزول و ربا می‌رفت اما کار از جایی خراب شد که سود دادن و واژه سود بین مردم رواج پیدا کرد. در واقع از آن جایی که بانک‌ها پای‌شان به زندگی مردم باز شد، وام و البته سود وام هم مساله مهم زندگی مردم شد. نیاز به وام و به زبان ساده یک پول قلمبه که زندگی‌مان را تغییر دهد و یا شاید به کلی متحول کند، همیشه و همه جا آدم را وسوسه می‌کند. به این‌که از قرض تا وام چقدر فاصله است، فعلا کار نداریم، اما اگر فرصتی دست داد، در مطلبی به آن نیز خواهیم پرداخت. با وجود انواع و اقسام بانک‌های مختلف و طبیعتا وام‌های مختلف، قبل از هر چیز باید بدانیم کدام یک از آن‌ها به دردمان می‌خورد و آیا اصلا نزدیک شدن به شعب بانکی برای دریافت وام از لحاظ اقتصادی به صلاح‌مان است یا نه؟
وام و سود دو یار جدایی ناپذیر
وام و سود وام بدون شک جدایی ناپذیرترین بخش هر بانک است. یعنی شما نمی‌توانید در مورد وامی حرف بزنید و از سود آن سخنی به میان نیاید. البته بلافاصله پس از سود، زمان بازپرداخت هم دومین معیار برای شناخت یک وام است. در مدل بانکداری اسلامی باید برای هر وام پرداختی قراردادی نوشته شده و دلیل آن به صورت مشارکت و یا دیگر انواع مبایعات اسلامی (همان داد وستد و قرار داد خودمان) بین دو طرف مشخص باشد. اگر این گونه نباشد، دریافت وام مشکل شرعی داشته و نوعی نزول یا ربا محسوب خواهد شد. این که بین ربا و نزول هم تفاوت‌های بسیار است، بماند برای بعد!
سود وام؛ از ۰ تا ۱۰۰
وام‌ها در ایران از سود صفر درصد شروع و به حداکثر سود ۱۰۰درصد ختم می‌شوند. یعنی ممکن است پولی را دریافت کنید و دقیقا همان را برگردانید و یا ممکن است وامی را دریافت کنید و دقیقا ۲ برابر آن را برگردانید. اما به طور معمول بهره بیشتر وام‌های موجود در سیستم بانکی کشور بین ۴ تا ۱۸ درصد است.
کمترین وام قرض الحسنه که در اختیار عموم مردم قرار می گیرد، با بهره ۴ درصد و به نام‌های وام قرض الحسنه، قرض الحسنه ضروری، وام ازدواج و… است. این‌که عموم مردم را گفتیم برای آن است که وام‌های ۱، ۲ درصدی و بدون سود برای حمایت از طرح‌های تولیدی و سرمایه‌گذاری داریم که هر کدام با توجه به شرایط خودش در اختیار کارآفرینان قرار می‌گیرد و بعید است همین طوری به من و شما بدهند!
معروف‌ترین وام‌های موجود که ممکن است هر یک از ما دنبال آن رفته باشیم و یا همین الان با آن سر و کار داشته باشیم، شامل وام‌هایی هستند که در ادامه لیست‌شان کرده‌ام و درباره هرکدام توضیحاتی داده‌ام.
وام مسکن:
– تسهیلات اعطایی مسکن انفرادی: این تسهیلات وام مسکن به افراد فاقد خانه است. یعنی هر نفر در عمر خود یک بار می‌تواند این نوع وام را دریافت کند. این وام به دو روش قابل دریافت است. یکی از طریق سپرده گذاری و دیگری از طریق خرید اوراق مشارکت.
وام قرض الحسنه ازدواج:
این وام را تقریبا همه زوج‌ها می‌گیرند! وامی کار راه انداز و به صرفه است. ۱۰ میلیون تومان با بازپرداخت ۳ ساله و سود ۴ درصد
وام خرید کالای اساسی:
برای تامین جهیزیه خیلی مناسب است. این وام برای خرید کالای تولید داخل (یخچال ـ فریزرـ اجاق گازـ تلویزیون و …..) در نظر گرفته شده است. -مبلغ حداکثر ۲۰ میلیون بدون سود (فقط کارمزد) و بازپرداخت ۳ ساله
تسهیلات خرید خودرو:
از ۵ تا ۲۵ میلیون (بانک مهر اقتصاد تا ۱۰۰ میلیون هم برای ماشین وام ۲۰ درصد می‌دهد) – بهره ۱۲تا ۱۶ درصد و بازپرداخت حداکثر ۴ ساله
* حواس‌مان باشد، شرکت های لیزینگی برای مبالغ بالا خودشان وام می‌دهند و به سیستم بانکی ارتباطی ندارند!
تسهیلات قرض الحسنه اعطایی:
این نوع تسهیلات یعنی قرض بانک به افراد دارای حساب با سپرده، بدون سود (تنها دریافت کارمزد). در حال حاضر بانک رسالت و مهر اقتصاد با مدت کمی سپرده‌گذاری در حساب وام‌هایی تا ۳۰ میلیون تومان می‌دهند. اگر دقیق حساب کنید حداکثر هم ۴ درصد از شما کارمزد دریافت می‌کنند.
وام تجاری:
– تسهیلات مشارکت مدنی : برای مشارکت با بانک در توسعه واحد تجاری است. این نوع وام ها بر اساس زمین واحد صنفی یا تولیدی مشخص می‌شود. اگر بین خودمان می‌ماند، به میلیارد هم گاهی رسیده است.
– تسهیلات اجاره به شرط تملیک: وامی است برای کسانی که به دنبال خرید مغازه یا خانه‌ای هستند، به این صورت که بانک اول آن را خریده و سپس شما قسطی پول آن را می‌دهید. – حداکثر ۱۰ سال – برای این وام هم به بانک ملی مراجعه کنید.
– بنگاه‌های اقتصادی زودبازده و کارآفرین: اگر کارآفرین و یا کارخانه دارید، به سراغ این نوع وام‌ها بروید. حداکثر۳ میلیارد تومان – بازپرداخت حداکثر ۳ سال – سود ۱۸ درصد
– وام جعاله: قرارداد بین طرفین برای پیمانکاری انجام کار. این وام‌ها ممکن است از آن اعدادش نجومی بشود، زیرا پیمانکاری سقف ندارد و می‌تواند بر اساس کار، زیاد و کم شود اما معمولا ۱۰ و ۲۰ میلیون تومان است. سود آن هم با سود ۱۵تا ۱۸ درصد و بازپرداخت ۲ ساله. بانک مسکن و ملی بانک‌های خوبی برای این وام‌اند.
– تسهیلات مضاربه: قراردادی است که بانک عهده‌دار تامین سرمایه شده و در سود حاصل شریک می‌شود. معمولا مبلغش بین ۵ تا ۲۰ میلیون تومان است و به طور متوسط بانک‌های دولتی ۱۴ تا ۱۶ درصد و بانک‌های خصوصی هم ۱۶ تا ۱۸ درصد روی آن سود می‌گیرند (بانک سپه خدای این نوع وام هاست!)
منبع: jeem.ir
