والدین مقتدر در این نوع خانواده ، پیوسته به کودکان خود توجه و دقت دارند و مرتباً آنها را مورد پالایش قرار داده و ارتباط کلامی و عاطفی بسیار مناسبی با فرزندان خود دارند،آنها را به استقلال و استدلال و تعقل گرایی احترام مسئولیت پذیری ، همکاری و مشارکت تشویق و حمایت می کنند ، در این خانواده محبت ، آرامش و امنیت کاملاً برقرار است ، افراد حق اظهار نظر دارند و در رابطه با مسایل مختلف مشورت و در تصمیمات و اجرای آن مشارکت کافی دارند و نیز شخصیت کودک مورد احترام بوده و فقط رفتار اوست که مورد نکوهش قرار خواهد گرفت نه شخصیت او.
اطاعت از روی احترام
این سبک فرزند پروری، مخصوص خانوادههایی است که اقتدار را همراه با نوعی ترس به فرزندان خود منتقل میکنند. حریمی آغشته از « احترام»، فاصلهی والدین و فرزندان را در بر میگیرد. این شیوه مخصوص پدرهایی است که مقدم بودند و پسرها، حق برداشتن قدمی جلوتر از پدر را نداشتند.
پدرهای قدیم، نه تحصیل کرده بودند نه از اصول روان شناسی سر درمی آوردند، ولی حرفشان نزد فرزندان ارزش داشت. اگر پدر 1 بار حرفی میزد، فرزند آن حرف را تا 30 سال آویزهی گوش میکرد؛ این روزها اگر پدر بیچاره 30 بار یک حرف را بزند، فرزند 1 بار هم بدان عمل نخواهد کرد.
این شیوهی تربیت در جامعهی امروزی که روند تربیت لطیف شده است و از «ترس» خبری نیست، کاربردی ندارد. این روزها عصر منطق و دلیل است. این روزها کارشناسان تلویزیون با محبت بسیار با فرزندان ما صحبت میکنند. این روزها تربیت لطیف شدهی رسانهها، جایی برای اقتدار والدین نمیگذارد. این روزها بچهها یاد گرفتهاند به جای «چشم» بگویند : «چرا».
نگارنده به هیچ وجه منکر دلیل و منطق و شک و سوال نیست، بلکه مدعی است که هیچ چیز را نباید چشم و گوش بسته پذیرفت؛ ولی این را به خوبی میداند که اغلب والدین خیر و صلاح فرزندشان را میخواهند و گاهی آنچه در خشت خام میبینند، جوان در آینه نمیبیند.
افراد متکی به نفس و مسئولیت پذیر
آخرین و بهترین سبکی که مورد بررسی قرار میدهیم، سبک «قاطع و ایمان بخش» نام دارد. در این نوع خانوادهها والدین و فرزندان روابط صمیمی و مستحکمی با هم دارند. قوانین شناخته شده است و افراد متکی به نفس و خودمختار بارمی آیند. تذکر و نصیحت، تنها در شرایط خاص و بزنگاه، با در نظر گرفتن تمامی جوانب صورت میگیرد. والدین در کنار خانواده حضوری فیزیکی و رفاقتی دارند.
در اغلب این خانوادهها رفاه مطلق حکمفرما نیست. اینان معتقدند فرزندشان باید سیراب از محبت باشد، ولی لزومی ندارد که از امکانات هم سیراب گردد؛ زیرا آشنایی با سختیها و راه مقابله با آنها را عامل پیشرفت فرزندشان میدانند.
والدین قاطع و صمیمی در این خانوادهها، سکّان کشتی زندگی را در طوفان حوادث به دست میگیرند، مدبرانه تدبیر میکنند، قاطعانه تصمیم میگیرند و پشتوانهی محکمی میگردند برای اهالی خانه؛ الگوی مقتدری میشوند برای فرزندان و مایهی افتخار و مباهات خانه.
شور و مشورت واقعی در این نوع خانواده به چشم میخورد. اگر والدین اظهارنظری میکنند، با اقامهی برهان و دلیل آن را پشتیبانی میکنند، تا فرزندان آنرا با میل و رغبت بپذیرند. اگر مشورت خواهی از نوجوان، با رهبری مدبرانه همراه باشد، سبب میگردد آنچه مدنظر والدین است از زبان فرزند شنیده شود و عمل گردد.
در کل میتوان سبک مقتدرانه را اینگونه برشمارد : تشویق به استقلال همراه با محدودیت بر رفتارها، مبادلهی کلامی زیاد، گرمی و دلسوزی.
ویژگی فرزندان در خانواده های مقتدر:
– متکی به خود همراه با عزت نفس و اعتماد به نفس
– احساس استقلال و نیز تلاش برای آن
– خلق و خوی آرام و مناسب
– رفتار اجتماعی شایسته
– خلاق و مبتکر
– صمیمیت و حس همکاری و مشارکت
– متعهد و مسئولیت پذیر
در این سبک فرزند پروری والدین با آهنگ رشد کودک حرکت می کنند.
ویژگی های شخصیتی کودکان والدین مقتدر:
-
سوپر ایگوی(وجدان)ضعیف تر از ایگو
-
ایگو یا منطق قوی
-
نهاد یا اید ضعیف تر (لذت طلبی).
نکته:ناکامی بهینه (نه انقدر سخت بگیرم که عقده ای شود و نه انقدر سخت بگیرم که لوس شود)
دو نوع تنبیه داریم:
1-تنبیه سالم:باعث رشد روانی کودک می شود
2- تنبیه ناسالم:ظرفیت ها را هدف قرار ندهد و فقط باعث تولید هیجان های منفی می شود.در واقع نگرانی های کودک،غم،استرس،کودک را افزایش می دهد.
نکته: تنبیه لفظی و جسمی ممنوع است زیرا هیچ کدام از ظرفیت های کودک رشد نمی کند بلکه فقط باعث تولید هیجان منفی در کودک می شود.
مثال ناکامی بهینه: ناکامی بهینه را از 3 سالگی به بعد می توانیم اعمال کنیم و از 6 سالگی به بعد می توانیم میل انجام ان را اموزش دهیم.
نکته: والدین سخت گیر به کودک می گویند تا نگویی مامان آب بده بهت آب نمیدم برو خودت بردار.
منبع خبر: شبکه خبری شهروند البرز