فرهنگ به عنوان ابزار تاثیرگذار و قدرتمند بر مناسبات سیاسی، خود به یک دیپلماسی بدل شده که ناظر بر تلاش هایی برای اطلاع رسانی، ایجاد درک متقابل و نیز تاثیر بر افکار عمومی ملت های دیگر است. برگزاری نمایشگاه بین المللی کتاب زمینه ای برای توسعه و تقویت دیپلماسی فرهنگی است.
به گزارش ایرنا، دیپلماسی عمومی و بخشی از آن با عنوان دیپلماسی فرهنگی، جایگاه ویژه‌ای در جهان امروز دارد. در این میان، کتاب به عنوان یکی از زیرشاخه‌های آن نیز تعریف خاص خودش را دارد و آثار وسیعی از خود به‌جا گذاشته و خواهد گذاشت. بر این اساس تقویت حوزه های مرتبط با کتاب یک ضرورت اجتناب ناپذیر است.
در واقع با دیپلماسی فرهنگی قابلیت‌ها و موفقیت‌های فرهنگی یک کشور به عنوان امتیازی در عرصه سیاسی و بین‌المللی مورد بهره برداری قرار می گیرد. به عبارتی دیپلماسی فرهنگی فرایند موثری است که در آن فرهنگ یک ملت به جهان بیرون عرضه می شود و ویژگی های منحصر به فرد فرهنگی ملتها در سطوح مختلف ترویج می یابند.
همانگونه که گفته شد برگزاری نمایشگاه بین المللی کتاب که کشورهای مختلف در آن شرکت می کنند، می تواند زمینه ای برای تقویت و توسعه دیپلماسی باشد. بر همین اساس «سید عباس صالحی» وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی، یازدهم اردیبهشت ماه در حاشیه آیین گشایش سی و یکمین نمایشگاه بین المللی کتاب تهران در گفت و گو با خبرنگاران استقبال کشورها از حضور در نمایشگاه بین المللی کتاب تهران را چشمگیر خواند و گفت: پدیده حضور مهمان ویژه در نمایشگاه های کتاب از کشورهای مختلف به صورت دوسویه باب جدیدی در توسعه و تقویت دیپلماسی فرهنگی است که با جدیت در حال پیگیری و انجام است.
«امیر مسعودشهرام نیا» قائم مقام نمایشگاه بین المللی کتاب تهران نیز روز نهم اردیبهشت ماه در نشستی خبری با خبرنگاران حوزه کتاب، تقویت دیپلماسی فرهنگی را یکی از مهمترین رویکردهای برگزاری رویداد مهم فرهنگی دانست.
بسیاری معتقدند انقلاب اسلامی ایران رویدادی فرهنگی بود، از آنجایی که دایره فرهنگ گستره و اثرگذاری بیشتری بر دیگر حوزه ها، به ویژه عرصه سیاسی دارد. نمایشگاه بین المللی کتاب با فرصتی که ایجاد می کند می تواند نشر ما را از محدوه جغرافیایی مان فراتر ببرد و دیپلماسیِ فرهنگِ مکتوب نشر ایران را در عرصه جهانی مطرح کند.
دیپلماسی فرهنگی به یک کشور امکان می دهد که فرهنگ، جامعه و مردم خود را به دیگران معرفی کند. امروزه کشورها برای بسط فرهنگ و استفاده از دیپلماسی فرهنگی سرمایه گذاری های کلانی در این زمینه می کنند. زیرا این مدل دیپلماسی کم هزینه تر بوده و اثر ماندگارتری دارد.
در واقع توجه به دیپلماسی فرهنگی با گسترش جهانی‌شدن، اهمیت روزافزونی یافته و با جهانی شدن، روند وابستگی متقابل کشورها رو به فزونی نهاده است. از این رو کشورها برای ترویج فرهنگ خود به دیپلماسی فرهنگی که در قالب آثار ادبی و هنری نشر پیدا می کند، روی آورده اند.
نمایشگاه بین المللی کتاب تهران، به دلیل حضور کشورهای مختلف برای ما فرصتی فراهم می سازد تا با عرضه فرهنگ خود گامی در راستای دیپلماسی فرهنگی برداریم. از این رو به علت قدرت نرمی که دیپلماسی فرهنگی ایجاد می کند می توان با ابزارهای فرهنگی همچون کتاب، همزمان با پیشبرد منافع ملی، به تبادل فرهنگی پرداخت. این امر می تواند فضای گفت و گو، مفاهمه، درک متقابل و اعتماد نسبی را تسهیل سازد.
بنابر این فرصت سازی از نمایشگاه کتاب در راستای دیپلماسی فرهنگی امری بایسته در جهت تقویت توسعه و مناسبات بین المللی است که می تواند در دنیایی که گریزی از تعامل نیست یکی از مهمترین ابزارهای دستیابی به تعامل باشد.
منبع: ایرنا
