2

منابع طبیعی و نقش آن در زندگی انسان

  • کد خبر : 4621
  • 09 خرداد 1395 - 15:59
منابع طبیعی و نقش آن در زندگی انسان

به طور کلی منابع طبیعی به پدیده هایی گفته می شود که در کره زمین وجود داشته و انسان در ایجاد آن هیچ گونه دخالتی نداشته است. این منابع را به دو دسته تقسیم می نمایند…

#منابع_طبیعی #دانستنی #بیشتر_بدانیم

به طور کلی منابع طبیعی به پدیده هایی گفته می شود که در کره زمین وجود داشته و انسان در ایجاد آن هیچ گونه دخالتی نداشته است. این منابع را به دو دسته تقسیم می نمایند.

 ۱-منابع طبیعی تجدید ناشونده

 منابع طبیعی تجدید ناشونده منابعی هستد که خداوند در دسترس انسان ها قرار داده تا از آن استفاده کند، این منابع هر قدر هم زیاد باشند، اگر از آن ها برداشت شود کاهش یافته و روزی به پایان خواهند رسید و قابل تجدید هم نخواهند بود. مانند معادن نفت و گاز و … که به علت اتمام پذیری به منابع طبیعی تجدید ناشونده معروف شده­اند.

 ۲-  منابع طبیعی تجدید شونده

 این منابع نیز از نعمت های بزرگ الهی می باشند که در طبیعت وجود داشته و در صورت استفاده صحیح و بهره برداری درست هیچ گاه به اتمام نخواهند رسید مثل:

 آب، هوا و گیاهان سبز (جنگل ها و مراتع)

از مهم ترین منابع طبیعی تجدید شونده، گیاهان موجود در جنگل ها و مراتع است که اگر مورد بی مهری انسان قرار نگیرند و انسان ها زمینه تضعیف و یا نابودی آن ها را فراهم نکنند، هیچگاه به اتمام نمی رسند. گیاهان سبز جزء بزرگ ترین موجودات زنده کره زمین می باشند و با قدرت زادآوری و تکثیری که دارند اگر درست بهره برداری شوند توسعه اقتصادی جامعه را به ارمغان خواهند آورد. گیاهان سبز کم و بیش در تمام نقاط زمین پراکنده اند و تراکم آن ها به تناسب شرایط اقلیمی (از قبیل دما، بارندگی و …) نوع خاک و شرایط جغرافیایی متفاوت است.

 درمناطقی که شرایط رشد برای این گیاهان مهیا بوده و به صورت درختان و درختچه های متراکم خودنمایی نمایند، این مناطق را (جنگل) می نامند.

 محل هایی که به شکل بوته ها و علف های متنوع یک ساله و چند ساله با گل های رنگارنگ جلوه گری نمایند مرتع محسوب می شوند. مناطقی که در طول شبانه روز دارای نوسانات دمایی زیاد، تبخیر و تعرق بیشتر، بارندگی کمتر و گیاهان مقاوم تر باشند بیابان نام دارند.

 اهیمت و فواید منابع طبیعی تجدید شونده (جنگل ها و مراتع)

جنگل ها و مراتع از مهم ترین و با ارزش ترین منابع طبیعی بوده و نقش اساسی در تأمین نیازمندی های انسان (اکسیژن، آب، مواد غذایی، دارویی و …) دارند.

تا چند دهه قبل ارزش این منابع طبیعی تجدید شونده با معیار منافع آنی و کوتاه مدت سنجیده می شد، در صورتی که با بروز مشکلات و معضلاتی درباره وضعیت محیط زیست مانند گرم شدن کره زمین، وجود سیلاب های مخرب و … تغییراتی در ارزش گذاری منابع طبیعی تجدید شونده به وجود آمد.

 ارزش جنگل ها و مراتع و منافع حاصل از آن آنقدر زیاد است که ذکر همه آن ها فرصت و زمان زیادی می طلبد اما به طور کلی می توان این اثرات و فواید را به دو بخش مستقیم و غیرمستقیم تقسیم نمود:

 ۱-اثرات مستقیم جنگل ها و مراتع

 تولید چوب:

همان گونه که می دانیم چوب در تأمین نیازهای زندگی ما نقش زیادی دارد کاغذ، قلم، مبلمان، درب و پنجره و … از جمله ملزوماتی هستند که امروز اتکای شدید به چوب دارند.

 حفظ و تولید خاک:

 جنگل ها و مراتع با پوشش گیاهی خود نقش زیادی در حفظ خاک و نگهداری آن دارند و هرجا که این پوشش گیاهی مطلوب باشد فرسایش خاک به وسیله باد و آب کمتر اتفاق می افتد و از طرف دیگر گیاهان باعث می شوند به مرور زمان سنگ ها تجزیه شده و به خاک تبدیل شوند و خود نیز حاصلخیزی خاک را افزایش دهند.

تولدی علوفه:

انواع مختلف دام مثل گاو، گوسفند، بز، شتر و … برای مدتی از سال یا در طول سال از گیاهان به ویژه در اراضی مرتعی استفاه می کنند.

تولید فرآورده های صنعتی و دارویی:

 بسیاری از گیاهان موجود در مراتع خاصیت دارویی دارند که برخی از آن ها در صنعت نیز مورد استفاده قرا می گیرند. از زمان های قدیم از گیاهان دارویی در شهرها و روستاها استفاده می شده و اکنون نیز استفاده از این گیاهان افزایش یافته است که البته این استفاده بی رویه باعث از بین رفتن بسیاری از این گیاهان می شود.

تغذیه آب های زیرزمینی:

 از اثرات مهم جنگل ها و مراتع نگهداری آب است. مناطقی که سیلاب جاری می شود علاوه بر تخریب مزارع، مناطق مسکونی و … باعث پر شدن مخازن سدهای کشور از رسوبات می گردد. اگر جنگل ها و مراتع از پوشش گیاهای خوبی برخوردار باشند آب حاصل از بارندگی در زمین نفوذ کرده و موجب تغذیه آب های زیرزمینی و پرآب شدن چشمه سارها و قنوات شده و از بروز سیلاب و تخریب جلوگیر می کند.

تولید اکسیژن و تلطیف هوا:

 گیاهان سبز با فعل و انفعالاتی که در درون برگ های خود انجام می دهند اکسیژن مورد نیاز ما را برای تنفس، تولدی نموده و علاوه بر این، آلودگی هوا و سر و صدای محیط را کاهش داده و محیطی فرحبخش را فراهم می نمایند.

 ۲-  اثرات غیرمستقیم جنگل ها و مراتع

سیل:

همه ساله وقوع سیلاب های سنگین و مخرب موجب نابودی مناطق مسکونی، مزارع، راه ها، تأسیسات زیربنایی و … گردیده علاوه بر خسارات جانی، میلیاردها ریال زیان های مالی به بار می آورد، که به طور قطع توسعه و تقویت پوشش گیاهی می تواند از بروز بسیاری از این خسارات جلوگیری به عمل آورد.

ارزش های تفرجگاهی:

از جمله ارزش های منابع طبیعی تجدید شونده ایجاد امکاناتی جهت گذراندن اوقات فراغت و محیط های تفرجگاهی است.یکی از جاذبه های توریستی داخلی و خارجی درهر کشور منابع طبیعی است. گذراندن اوقات فراغت در دامان طبیعت راهی برای سلامتی روح و روان انسان است.

حفظ گونه­ های جانوری و حیات وحش:

 امروزه گونه های جانوری (و همچنین گیاهی) به منزله میراث گرانبهای بشری تلقی می شود که با از بین رفتن این گونه ها، انسان یکی از ارزشمندترین ثروت های خدادادی را از دست خواهد داد.

 منابع طبیعی (جنگل ها و مراتع) بهترین زیستگاه های جانوران وحشی است که اگر این زیستگاه ها تضعیف شوند تعادل اکولوژیکی منطقه، به هم خورده و در نهایت این انسان است که متحمل زیان های جبران ناپذیری خواهد شد.

 آنچه که گفته شد جزئی از اثرات مستقیم و غیرمستقیم جنگل ها و مراتع است که به طور آشکار و محسوس جوامع انسانی از ثمرات آن بهره مند می شوند. ده ها اثرات غیرمحسوس دیگر از گیاهان عاید انسان می گردد که تا کنون ناگفته و یا ناشناخته مانده است. به طور کلی دانشمندان معتقدند ارزش های زیست محیطی جنگل ها و مراتع(تولید اکسیژن، حفظ آب و خاک، تلطیف هوا، حفظ گونه های گیاهی و جانوری و …) بیش از ۷۵ درصد، تولید علوفه و چوب تنها ۲۵ درصد ارزش این منابع می­باشد.

 عوامل تخریب منابع طبیعی:

 علیرغم اثراتی که این نعمت های خدادادی دارند، اکنون به شدت در معرض تخریب و نابودی قرار گرفته اند و مهم ترین عامل این تخریب انسان می باشد.

 اکنون تعدای از عوامل تخریب این منابع عنوان می گردد.:

 –  بهره برداری از عوامل تخریب این منابع عنوان می گردد.

 –   تبدیل اراضی مرتعی و جنگلی به اراضی کشاورزی و غیرکشاورزی.

 –  تعداد زیاد دام ها در مراتع بیش از ظرفیت آن ها (عدم رعایت ظرفیت مراتع).

 –  بوته کنی و قطع درختان برای سوخت.

 – آتش سوزی در مراتع

 با توجه به اهمیت جنگل ها و مراتع و عوامل انسانی که موجب تخریب آن ها می شوند، کارشناسان اصولی، را برای جلوگیری از تخریب منابع طبیعی توصیه می کنند:

 روش های حفاظت، اصلاح و احیای مراتع:

 – حفظ وضع موجود در مراتع و جلوگیری از شخم و شیار و تصرف اراضی منابع طبیعی.

 – رعایت ظرفیت چرای دام نسبت به تولید علوفه در مراتع.

 –  رعایت فصل چرا.

 – قرق کردن مراتع (تقسیم بندی سطح مرتع و جلوگیری از ورود دام تا رشد کامل و بذرافشانی گیاه به منظور تجدید حیات آن)

 –  بوته کاری، کودپاشی و بذرپاشی در مراتع

 –  انجام عملیات آبخیزداری درسطح مراتع

 –  جلوگیری از آتش­سوزی در مراتع

منبع :  سایت شکوه ایران

آیا این مطلب برای شما مفید بود؟

میانگین امتیازات: 1 / 5. تعداد امتیازات: 1

به این خبر امتیاز دهید

لینک کوتاه : https://danestanyonline.ir/?p=4621

ثبت دیدگاه

مجموع دیدگاهها : 0در انتظار بررسی : 0انتشار یافته : 0
قوانین ارسال دیدگاه
  • دیدگاه های ارسال شده توسط شما، پس از تایید توسط تیم مدیریت در وب منتشر خواهد شد.
  • پیام هایی که حاوی تهمت یا افترا باشد منتشر نخواهد شد.
  • پیام هایی که به غیر از زبان فارسی یا غیر مرتبط باشد منتشر نخواهد شد.

فرم جستجو

تبلیغات در سایت   درباره ما   تماس با ما

logo-samandehi