#اینترنت_ملی #بیشتر-بدانیم #دانستنی
شبکه ملی اطلاعات، که با نام‌های دیگری شامل اینترنت ملی، اینترانت ملی ایران و شبکه ملی اینترنت نیز شناخته می‌شود، پروژه‌ای برای توسعه شبکه زیرساخت امن و پایدار ملی در ایران است. طبق تعریف مصوب در تبصره ۲ ماده ۴۶ قانون برنامه پنجم توسعه و مصوبه شورای عالی فضای مجازی «شبکه ملی اطلاعات کشور، شبکه‌ای مبتنی بر قرارداد اینترنت (IP) به همراه سوئیچ ها و مسیریاب ها و مراکز داده‌ای است به صورتی که درخواست های دسترسی داخلی و أخذ اطلاعاتی که در مراکز داده داخلی نگهداری می‌شوند به هیچ‌وجه از طریق خارج کشور مسیریابی نشود و امکان ایجاد شبکه‌های اینترانت و خصوصی و امن داخلی در آن فراهم شود.»
در دولت یازدهم، پس از تعیین الزامات این شبکه توسط شورای عالی فضای مجازی، نسخه اولیه آن افتتاح شد که شامل مرکز تبادل ترافیک داده زیرساخت و کارساز نام دامنه ملی می‌شود و امکان تفکیک ترافیک داخلی و خارجی شبکه را فراهم می‌کند، تا رشد تولید محتوای داخلی و استفاده بیشتر از ترافیک داخلی صورت پذیرد و هزینه‌های ترافیک کاهش پیدا کند و سرعت افزایش پیدا کند.
مصوبه شورای عالی الزامات حاکم بر تحقق شبکه ملی اطلاعات یا اینترنت ملی به عنوان زیر ساخت ارتباط فضای مجازی کشور به شرح زیر اعلام شده است.
- شبکه‌ای متشکل از زیرساخت‌های ارتباطی با مدیریت مستقل کاملاً داخلی.
- شبکه‌ای کاملاً مستقل و حفاظت شده نسبت به دیگر شبکه‌ها (از جمله اینترنت) با امکان تعامل مدیریت شده با آنها.
- شبکه‌ای با امکان عرضه انواع محتوا وخدمات ارتباطی سراسری برای آحاد مردم با تضمین کیفیت از جمله قابلیت تحرک.
- شبکه‌ای با قابلیت عرضه انواع خدمات امن اعم از رمزنگاری و امضای دیجیتالی به کلیه کاربران.
- شبکه‌ای با قابلیت برقراری ارتباطات امن و پایدار میان دستگاه‌ها و مراکز حیاتی کشور.
- شبکه‌ای پرظرفیت، پهن باند و با تعرفه رقابتی شامل مراکز داده و میزبانی داخلی.
به نوشته وبسایت رسمی مرکز ملی فضای مجازی «این شبکه بنابر تکالیف قانونی و مصوبات شورای عالی فضای مجازی باید تحت نظارت مرکز ملی فضای مجازی، توسط وزارت ارتباطات و فناوری ایجاد شود و پس از صدور مجوز توسط مرکز ملی فضای مجازی، آغاز به کار نماید و خدمات خود را به عنوان زیرساخت ارتباطی فضای مجازی، به آحاد ملت اعم از کاربران حقیقی و حقوقی در بخش‌های مختلف دولتی، عمومی و خصوصی ارائه نماید.»
ویژگی‌های فنی اینترنت ملی
فضای مجازی دارای یک مدل چند لایه‌ای است که بستر آن، زیرساخت ارتباطی است که شبکه ملی اطلاعات یا اینترنت ملی آن را محقق خواهد ساخت. از این منظر تحقق شبکه ملی اطلاعات، در واقع تحقق بستر مطلوب برای فضای مجازی مطلوب کشور است. هدف این شبکه ایجاد بسترهای فنی «بسط خدمات دولت الکترونیک، صنعت فناوری اطلاعات، سواد اطلاعاتی و افزایش بهره‌وری در حوزه‌های اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی» می‌باشد.
زیرساخت ارتباطی شبکه ملی اطلاعات شامل یک شبکه عمومی مسلط متصل به شبکه‌های مستقل موجود داخلی است که در کلیه عملکردهای خود هیچگونه وابستگی به آنها و همچنین شبکه جهانی اینترنت ندارد. مفهوم استقلال و حفاظت نسبت به سایر شبکه‌ها در عین تعامل مدیریت شده با آنها در کنار پروتکل اینترنت با تعریف سامانه خودگردان (Autonomous system (Internet)) مشابه است، اما تا کنون مختصات شبکه خودگردان و شماره آن و ارتباطات میان سایرشبکه‌های خودگردان موجود در کشور با شبکه ملی اطلاعات از سوی وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات روشن نشده است، گرچه وزارت ارتباطات مدعی پیاده‌سازی و تکمیل شبکه ملی اطلاعات است.
ارائه شبکه ملی اطلاعات بمنزله قطع دسترسی به اینترنت جهانی نیست. بلکه، در این ساختار دسترسی کاربران به سایت‌های داخل کشور با سرعت بالاتر و قیمت ارزان‌تر برقرار شده و دسترسی به وب سایت‌های خارج از کشور نیز بهبود می‌یابد. به طوری که این شبکه محدودیتی برای دسترسی کاربران به اینترنت و خدمات مبتنی بر وب ایجاد نمی‌کند. کلیه اشخاص حقیقی و حقوقی برای اتصال به شبکه ملی اطلاعات نیاز به هیچ گونه اقدام اضافه نسبت به اتصال به سرویس متعارف خدمات اینترنت ندارند و در صورت اتصال به این سرویس‌ها، اتصال بصورت خودکار و همزمان به شبکه ملی اطلاعات و اینترنت برقرار می‌شود و هیچ هزینه جداگانه‌ای نیز از مصرف‌کننده اخذ نمی‌شود. پیش بینی می‌شود با توجه به فراهم شدن زمینه رقابتی بین ارائه‌دهندگان خدمات دسترسی قیمت اینترنت به مراتب کاهش یابد.
کاربران برای اتصال به شبکه ملی اطلاعات از تمام امکانات موجود اتصال به اینترنت مانند ADSL، وای‌مکس، GPRS، نسل سوم شبکه تلفن همراه و غیره می‌توانند استفاده کنند. همچنین برای بهره‌مندی از برخی خدمات چندرسانه‌ای مانند تلویزیون پروتکل اینترنت و IPMedia نیاز به استفاده از تجهیزات اضافی است که ارایه دهندگان این خدمات برای مشترکان خود تأمین خواهند کرد. البته، ادعا است که سرعت دسترسی برحسب نوع فناوری محدودیتی نخواهد داشت.
به نوشته مرکز ملی فضای مجازی، پالایش در شبکه ملی اطلاعات در دو سطح پایه بر روی مبادی شبکه و پیشرفته بر اساس محتوا به صورت هوشمند اجرا می‌شود. پالایش در درگاه‌های اتصال به شبکه جهانی اینترنت به صورت دوسویه (داخل به خارج و خارج به داخل) و در درگاه‌های اتصال به شبکه‌های مستقل داخلی به‌صورت درون سو اجرا می‌شود.از سوی دیگر متنی که در اواخر دولت دهم در خصوص شبکه ملی اطلاعات منتشر شده می‌گوید گستره طراحی شبکه ملی اطلاعات در زمان انتشار این متن در حوزه دامنه‌های ir. است و پالایش (فیلترینگ) همچنان در دسترسی به وب‌سایت‌های خارجی فعال است. از سوی دیگر، در شبکه ملی اطلاعات، امکان شناسایی صاحبان سایت‌های مختلف و میزبان‌ها فراهم است بنابراین قطعاً آنها نیز با مسوولیت و تعهد نسبت به انتشار اخبار، خدمات، اطلاعات و محتوای خود کرده و درصورت بروز تخلف برخورد با متخلفان از سوی مراجع ذی‌ربط و طبق قانون به عمل می‌آید.
پیش بینی شده است که قابلیت ارائه سرویس بر حسب نیاز متقاضی وجود داشته باشد، به طوری که بر اساس تقاضای والدین برای اعمال محدودیت بر اینترنت مورد استفاده توسط فرزندانشان، در صورت درخواست برخی از شرکت‌های خدمات دهنده اینترنت چنین امکانی در شبکه ملی اطلاعات فراهم می‌شود. یعنی، ارایه خدمات به اشکال اختصاصی به متقاضیان خاص ازجمله خانواده‌ها و مدارس امکانپذیر است. البته، شبکه ملی اطلاعات کاربران را از نصب آنتی‌ویروس‌ها و سایر اقدامات حفاظتی بی‌نیاز نخواهند کرد.
شبکه ملی اطلاعات یا اینترنت ملی به عنوان زیرساخت اصلی ارتباطی و اطلاعاتی داخل کشور است و در صورت اختلال در آن دسترسی به سایت‌های داخلی نیز دچار مشکل می‌شود، اما در طراحی این شبکه تلاش شده است تا با دسترسی‌های چندلایه و پشتیبان احتمال اختلال به حداقل ممکن برسد. از سوی دیگر، در صورت قطع ارتباط با اینترنت بین‌المللی دسترسی به سایت‌های داخلی همچنان میسر است. به دلیل ماهیت قابل مدیریت این شبکه اختلال در شبکه در زمان افزایش ترافیک شبکه همچون اعلام نتایج کنکور و یارانه‌ها، پیش بینی شده و برای آن آمادگی لازم فراهم می‌شود، اگرچه امکان وجود کندی سرعت به دلیل ترافیک بالای پیش‌بینی نشده در تمام شبکه‌های دسترسی در سراسر جهان از جمله ایران وجود دارد.
در طراحی شبکه اتصال از خارج از کشور به سایت‌های داخلی با محدودیتی مواجه نمی‌شود و همچنان اتصال کاربران خارج از کشور به سایت‌های داخلی نیز برقرار است. قرار است همزمان با توسعه خدمات و محتواها و تأمین زیرساخت‌های مورد نیاز در این شبکه، فاز سوم و بلوغ آن در ابتدای سال ۹۶ به بهره‌برداری برسد.
به گزارش بی‌بی‌سی این شبکه به گونه‌ای طراحی شده که مستقل از شبکه جهانی اینترنت است و می‌تواند خدمات تحت شبکه را مشابه با اینترنت را برای سایت‌های داخلی و شرکت‌ها و سازمان‌ها فراهم کند. البته می‌تواند این کارکرد را نیز داشته باشد که در شرایط بحران و ناآرامی سیاسی دسترسی به اینترنت بدون اخلال در کار بانک‌ها و سازمان‌ها قطع شود. این شبکه با استفاده از آدرس‌های آی‌پی مختص شبکه‌های داخلی یک اینترانت است، یعنی آی پی‌ها آن در روی شبکه اینترنت ثبت نشده و مسیریابی نمی‌شود. به گفته کالین اندرسون دستگاه‌هایی شامل تأسیسات زیربنایی از جمله نیروگاه‌های ایران که به این شبکه متصلند، از خارج از کشور قابل دسترسی نیستند. اما، به گفته وی این جداسازی امنیت ایران را افزایش نمی‌دهد. زیرا هر کسی از خارج از کشور نیز با قدری تلاش می‌تواند به رایانه‌های متصل به این شبکه دست یابد.
منبع: ویکی پدیا
گردآوری شده توسط پایگاه دانستنی آنلاین
