#اقدامات_مؤثر #آلودگی_هوا #دانستنی #بیشتر_بدانیم
| علاوه بر سایر اقداماتی که در شرایط وارونگی هوا برای مقابله با آثار مضر آلودگی هوا بر سلامت باید انجام شود، توجه به تغذیه متعادل و مناسب با در دسترس قرار دادن مواد مغذی که هر یک به طریقی بافت‌های بدن را در برابر آثار مخرب ذرات آلاینده یاری می‌کنند، نقش مؤثری در حفظ سلامت بدن دارد. |
هوای آلوده به خودی خود حاوی ترکیباتی اکسید کننده و سمی است و از طرفی بدن همواره به ذراتی که در هوای آلوده وجود دارد واکنش التهابی نشان می‌دهد اما ترکیبات آنتی‌اکسیدانی از این فعالیت ها ممانعت به عمل می‌آورند.
مهم ترین آنتی اکسیدان ها ویتامین‌های C , E- بتاکاروتن – سیلنیوم و روی می باشند.
این مواد مغذی به دلیل خواص آنتی‌اکسیدانی که دارند به‌طور مؤثری از بروز التهابات جلوگیری کرده و موجب غیرفعال شدن رادیکال‌های آزاد موجود در هوای آلوده می‌شوند.
چه مواد غذایی هنگام آلودگی هوا و شهرهای آلوده باید مصرف شوند؟
میوه و سبزیجات تازه
میوه و سبزیجات تازه ، دسته‌ای مهم از مواد غذایی محسوب می‌شوند که حتماً باید در هنگام آلودگی هوا مورد استفاده قرار گیرند. آنتی‌اکسیدان‌های موجود در میوه و سبزیجات نقش حیاتی در سلامت ریه ها دارند. محققان بیمارستان جرج لندن در مطالعه‌ای دریافته‌اند که سیب در میان انواع میوه ها بیشترین تأثیر را بر دستگاه تنفسی داشته و در بهبود فعالیت این ارگان تأثیرگذار است.
مصرف نارنگی ، پرتقال ، انار ، سبزیجاتی از قبیل سیر ، پیاز ، کلم بروکلی و سایر کلم ها ، گوجه فرنگی و کاهو نیز توصیه می شود.
روی
روی از آن دسته مواد مغذی است که در هوای آلوده موجب کاهش جذب فلزات سنگین شده و از این طریق میزان این ترکیبات زیانبار را در بدن به حداقل می رساند . از این رو ، متخصصان تغذیه مصرف غذاهایی که این ماده مغذی را در حد بالایی دارند بسیار توصیه می‌کنند. این موادغذایی شامل انواع فراورده‌های دریایی، نخود سبز، عدس و جوانه گندم هستند.
منیزیم
منیزیم نیز به دلیل خواص کاهندگی جذب کادمیوم در روزهایی که هوا آلوده است، بسیار کمک‌کننده می باشد و به این دلیل مصرف انواع سبزیجات با رنگ سبز تیره که از این ماده مغذی غنی هستند، بسیار توصیه می شود. بهتر است این گروه از مواد غذایی را به صورت تازه و خام مصرف نمود.
ماهی
مطالعه‌ای که در دانشگاه کمبریج انگلستان به انجام رسیده نشان می‌دهد که سطح اسیدهای چرب ضروری در افرادی که به بیماری‌های ریوی مبتلا هستند، بسیار پایین است. محققان در این مطالعه دریافته‌اند که مصرف منظم ماهی‌های روغنی نظیر ماهی آزاد و سالمون می‌تواند در تقویت و بهبود فعالیت دستگاه تنفسی مؤثر واقع شود. مصرف متعادل این گروه از مواد غذایی می‌تواند به خوبی موجب کاهش ریسک ابتلا به بیماری های ریوی به خصوص در افرادی شود که در محیطی با هوای آلوده زندگی می کنند.
به این ترتیب مصرف ماهی‌های روغنی که سرشار از اسیدهای چرب امگا۳ هستند می تواند در کاهش تنگی نفس و اثرات زیان بار ترکیبات التهاب آور مفید باشد.
شیر و لبنیات
در شرایط آلودگی هوا برای کاهش صدمات به دستگاه تنفسی و التهاب دستگاه گوارش ناشی از این آلودگی ، باید مصرف شیر و لبنیات را به ۲ دلیل افزایش داد :
اولاً شیر و لبنیات به دلیل دارا بودن فسفر، منیزم و کلسیم به صورت رقابتی مانع از جذب عناصر فلزی موجود در آلودگی هوا می گردند. ثانیاً پروتئین لبنیات می تواند در دستگاه گوارش با برخی عناصر فلزی ناشی از آلودگی هوا که از طریق تنفس وارد بدن می شوند ترکیب شده و به دفع آن ها از بدن کمک کند.
برخی از نوشیدنی ها مانند چای و قهوه نیز به دلیل داشتن ترکیبات فلاونوییدی می توانند توان دفاعی بدن را در برابر عوامل اکسیدکننده بیشتر کنند.
مواد غذایی مضر در زمان آلودگی هوا
در هنگام بروز پدیده آلودگی هوا، هر خوراکی که مانند آلودگی هوا خاصیت اکسیدانی داشته باشد، می تواند آسیب های وارده را تشدید نماید .
این مواد غذایی عبارتند از :
- غذاهای پر چرب بخصوص چربی های اشباع
- غذاهای پر پروتئین
- فست فودها (غذاهای آماده)
- مواد غذایی حاوی مواد نگه دارنده مثل چیپس ، پفک و انواع کنسرو
توصیه های متخصصین:
به گفته دکتر ربابه شیخ الاسلام مدیر پایگاه اطلاع رسانی علمی تغذیه و سلامت ایران، افرادی که کمبود کلسیم دارند، بیشتردر معرض خطر آلودگی با سرب قرار می‌گیرند. وی ادامه داد:
به دلیل آن که گیرنده‌های فلزات دو ظرفیتی در بدن انسان به صورت رقابتی عمل می‌کنند در صورتی که این گیرنده‌ها، قبلاً با فلزات مورد نیاز بدن مانند آهن و کلسیم اشباع شده باشند، بدن کمتر در معرض آلودگی با سرب قرار می‌گیرد. یکی از راه های پیشگیری از آلودگی هوا مصرف بیشتر لبنیات و اشباع کردن این گیرنده‌هاست.
دکتر شیخ الاسلام، علاوه بر سایر اقداماتی که در شرایط وارونگی هوا برای مقابله با آثار مضر آلودگی بر سلامت باید انجام شود، بر توجه به تغذیه مناسب تأکید کرد و افزود: تغذیه متعادل و مناسب با در دسترس قرار دادن مواد مغذی که هر یک به طریقی بافت‌های بدن را در برابر آثار مخرب ذرات آلاینده یاری می‌کنند، نقش مؤثری در حفظ سلامت بدن دارد.
وقتی می توانیم با کمی دقت و توجه در انتخاب غذای مصرفی و موادی که در طی روز تغذیه می کنیم، تهاجم آلاینده ها را تحت کنترل در آوریم و جان سالم به در بریم، چرا این کار را نکنیم؟
دکتر نیستانی، خوردن آنتی اکسیدان ها را راهی برای مقابله با عوارض آلودگی هوا می داند و می گوید :” اگر غذای ماازنظر آنتی اکسیدان ها غنی باشد، احتمال وقوع استرس های اکسیداتیو هم کاهش می یابد. ویتامین های C,E، کاروتنوئیدها، پلی فنول ها از آنتی اکسیدان های مهم هستند.
سبزی ها و میوهای تازه، منابع غنی ویتامین C هستند. حساسیت این مواد به حرارت ، نور و PH محیط بالاست ؛ مثلاً با افزودن جوش شیرین به غذا، ویتامین موجود در این مواد غیر فعال می شود. از این رو بهتر است میوه ها و سبزیجات را تازه مصرف کنید.
روغن سویا ، آفتابگردان ، جوانه گندم و سایر روغن های گیاهی، غنی ترین منابع ویتامین E هستند. ویتامین های E نسبت به شرایط طبخ مقاومت بیشتری دارند.”
سایر مواد غذایی مؤثر برای کاهش اثرات مخرب آلودگی هوا بر بدن به شرح زیر است:
روی یک از این مواد مؤثر است. انواع گوشت و غلات بخصوص غلات سبوس دار منابع سرشار از روی هستند.
مردم ایران از دیر باز با مشکل کمبود روی در بدن خود مواجه بودند که یکی از مهم ترین این عوامل اسید فیتیک ( فیتات ) موجود در غلات است.
نکته مهمی که در هنگام مصرف غلات باید در نظر داشته باشیم ، این است که وقتی از غلات برای تهیه نان استفاده می کنیم، حتماً باید عمل تخمیر خمیر نان بدون دخالت جوش شیرین انجام شده باشد.
زیرا بطور طبیعی آنزیمی به نام فیتاز در غلات موجود است که بر اثر عمل تخمیر خمیر نان فعال می شود و اسید فتیک را تجزیه می کند. اگر تخمیر صورت نگیرد، فیتاز فعال نمی شود ، در نتیجه اسید فیتیک با روی ترکیب شده و فیتات روی را تشکیل می دهد. در این صورت روی جذب نمی شود و سیستم ایمنی بدن دچار مشکل خواهد شد.
همانطور که اشاره شد شیر و لبنیات نیز عوارض ناشی از آلودگی هوا را بر دستگاه گوارش کاهش می دهند.
وجود ماده ای به نام پکتین در سیب، سرب را به طور کامل از بدن دفع می کند و هر قدر مصرف سیب در طول روز بیشتر باشد، برای کاهش عوارض آلودگی هوا بهتر است. سایر منابع غنی از پکتین عبارتند از : مرکباتی مثل پرتقال و لیمو و گریپ فروت – توت فرنگی – هویج و غلات سبوس دار.
کلام آخر این که اگر در شهرهای پر جمعیت و آلوده زندگی می کنید، از خوردن مواد غذایی زیر برای حفظ تندرستی غفلت نکنید تا از این مهلکه جان سالم به در برید :
– ۱حداقل روزانه دو لیوان شیر
– ۲حداقل ۴۰۰ گرم سبزی و میوه تازه در طی روز
– ۳غلات سبوس دار
۴ -حداقل یک سیب در طول روز
منبع: https://dietiran.com
